Analyzing the Concept of Positive Thinking in the Holy Qur'an, Considering the Caring Thinking Method of Matthew Lipman's Educational Plan
Article Type:
Research
Writers:
Mahboubeh 
/ Ph.D student of Philosophy of Art, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Ira / ma.tavakoli2019@gmail.com
/ Ph.D student of Philosophy of Art, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Ira / ma.tavakoli2019@gmail.com✍️ Mohammad javad Sadeghiyan / Assistant Professor, Department of Philosophy, Isfahan University, Isfahan, Iran / mjsafian@gmail.com
/ Assistant Professor, Department of Philosophy, Isfahan University, Isfahan, Iran / mjsafian@gmail.comYahya / Assistant Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran / yahyaghaedy@yahoo.com
Hosein / Assistant Professor, Department of Philosophy of Art, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran / h.ardalani@yahoo.com
Abstract:
The purpose of this research is to analyze the concept of positive thinking in the Holy Qur'an, considering the caring thinking method of Matthew Lipman's educational plan. The method of this research is descriptive-analytical. Some examples of the verses related to positive thinking are in Surahs Al-Baqarah, Al-Imran, Taha, Insan, Talaq, Qasas, Zuha and their related commentaries, which contain the factors of caring thinking, such as appreciative thinking, emotional, active, normative and empathetic thinking. According to the findings and literature review of this research, caring thinking is the result of positive thinking which are both present and decisive in Qur’anic verses; however, the subject of positive thinking, which is a complement to this educational plan, is absent in Lipman's educational plan. Based on the obtained results, it is possible to use the Qur’anic verses that contain the concepts of positive thinking and caring thinking, by means of Lipman's educational plan, in order to teach correct thinking and strengthen positive approach for Iranian children and adolescents, using community inquiry method. Two important results are found in this regard: firstly, to be aware of what we think and secondly, to be aware of how we think.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :واکاوی مفهوم مثبت‌اندیشی در قرآن به شیوه‌ی تفکر مراقبتی در برنامه‌ی تربیتی متیو لیپمن
Abstract:
هدف این پژوهش، واکاوی مفهوم مثبت اندیشی در قرآن به شیوه‌ی تفکر مراقبتی در برنامه‌ی تربیتی متیو لیپمن می باشد. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی اسـت. نمونه‌ی موردی، شامل آیات مرتبط با مثبت اندیشی در سوره های بقره، آل عمران، طه، انسان، طلاق، قصص، ضحی و تفاسیر مربوطه است که فاکتورهای تفکر مراقبتی، ازجمله تفکر قدردانی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه را در خود دارد. یافته ها و پیشینه های تحقیق، تفکر مراقبتی را مولود مثبت اندیشی برشمرده و هر دو را در آیات قرآن جاری و سرنوشت ساز یافته است؛ اما موضوع مثبت اندیشی را در برنامه‌ی تربیتی لیپمن خالی از حضور دانسته، آن را تکمیل کننده‌ی این برنامه‌ی تربیتی می داند. براساس نتایج به دست آمده، میتوان آیاتی از قرآن را که حاوی مفاهیم مثبت اندیشی و تفکر مراقبتی است، به روش اجتماع پژوهی و از طریق برنامه‌ی تربیتی لیپمن، به منظور آموزش تفکر صحیح و تقویت نگرش مثبت برای کودکان و نوجوانان ایرانی مورد استفاده قرار داد و با این روش به دو نتیجه‌ی مهم در این خصوص دست یافت: نخست اینکه متوجه آنچه می اندیشیم باشیم و دیگر آنکه متوجه نحوه‌ی اندیشیدن خود باشیم.
Keywords:
References:
- اسپليتر، لورنس، آن مارگارت شارپ، 1396، چگونه بهتر انديشيدن را آموزش دهيم، ترجمۀ ناهيد حجازي، تهران، پژواک فرزان.
- بلخی، مولانا جلال الدین محمد، 1386، مثنوی معنوی، تهران، سایه نیما.
- خادمي، عين‌الله، عاطفه پوشيان جويباري، 1396، «چيستي و کارکردهاي عقل قدسي از منظر ابن‌سينا»، پژوهش‌هاي فلسفي، سال يازدهم، ش 20، ص 61ـ88.
- رحيم‌زاده، لعيا و همكاران، 1399، «تبيين مفهومي تفکر مراقبتي در حوزه فلسفه براي کودکان به منظور طراحي چهارچوب مفهومي و ارائه چالش‌هاي فراروي آن»، مطالعات آموزشي و آموزشگاهي، سال دوم، ش 23، ص 92ـ116.
- ساعي، علي، 1398، روش تحقيق در علوم اجتماعي (با رهيافت عقلانيت انتقادي)، چ هفتم، تهران، سمت.
- شفيعي، صابر و همكاران، 1399، «تأثير مهارت‌هاي مثبت‌انديشي بر خودکارآمدري دانش‌آموزان»، دستاوردهاي نوين در مطالعات علوم انساني، سال سوم، ش 13، ص 108ـ119.
- شوشتري رضواني، مهديه و همكاران، 1400، «اثربخشي آموزش مثبت‌نگري بر سلامت روان دانش‌آموزان»، رويکردي نو در علوم تربيتي، سال اول، ش 3، ص 41ـ45.
- صادقي نيري، رقيه و مريم الهياري‌نژاد، 1392، «مثبت‌انديشي و خوش‌بيني در نهج‌البلاغه»، نهج‌البلاغه، سال اول، ش 1، ص 63ـ74.
- قائدي، يحيي، 1395، مباني نظري فلسفه براي کودکان، تهران، مرآت.
- کريمي، علي و همكاران، 1399، «اثربخشي آموزش مهارت‌هاي مثبت‌انديشي بر کاهش اضطراب دانشجويان دختر دانشگاه آزاد واحد سبزاور»، پژوهشنامه تربيتي، سال پانزدهم، ش 64، ص 101ـ123.
- کمري، سامان و بابك شمشيري، 1399، «بررسي تطبيقي نگاه روان‌شناسي و اسلام به مقوله مثبت‌نگري در انسان»، روش‌ها و مدل‌هاي روان‌شناختي، سال يازدهم، ش 40، ص 173ـ192.
- کوهي اصفهاني، هاجر و سوسن کشاورز، 1398، «تفکر مراقبتي از منظر قرآن»، علوم تربيتي از ديدگاه اسلام، سال هفتم، ش 14، ص 169ـ192.
- کويليام، سوزان، 1390، مثبت‌انديشي و مثبت‌گرايي، ترجمة فريده براتي‌سده و افسانه صادقي، تهران، رشد.
- کياني، زهرا و همكاران، 1399، «ساختار وجودي انسان در قرآن و کاربرد آن در ساحات تربيتي مبتني بر سند تحول بنيادين آموزش و پرورش»، پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي، سال بيست و نهم، ش 50، ص 135ـ175.
- مرعشي، سيدمنصور و همكاران، 1397، «بررسي تطبيقي تفكر انتقادي در انديشه علامه طباطبائي و ليپمن و استخراج دلالت‌هاي آن در برنامة آموزش فلسفه براي كودكان»، مسائل کاربردي تعليم و تربيت اسلامي، سال اول، ش 3، ص 149ـ186.
- نوري مطلق، محمدجواد، 1386، «تقوا؛ گل‌واژه سعادت (معناي تحليلي تقوا از ديدگاه شهيد مطهري)»، طوبي، ش 17، ص 83- 86.
- Juujarvi, S. Myyry, L. & Pesso, K., 2012, "Empathy and values as predictors of care development", Scandinavian Journal of Psychology, N. 53 (4), p. 413-420.
- Lipman, Mathew, 2003, Thinking in Education, New Jersey, Cambridge University Press.
- Rosnani, Hashim, 2017, "P4C in the context of Muslim education, History, theory and practice of philosophy for children”, International Perspective” N. 11 (3): P 170-179
- Sharp, Ann Margaret, 2014, "the other dimension of caring thinking", Journal of Philosophy in Schools, N. 1 (1), p. 16-21.
- Thompson KA, Bulls HW, Sibille KT, Bartley EJ, Glover TL, Terry EL, Hughes LB, 2018, "Optimism and psychological resilience are beneficially associated with measures of clinical and experimental pain in adults with or at risk for knee osteoarthritis", The Clinical journal of pain, N. 34 (12), p. 6-11.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Mahboubeh, Sadeghiyan, Mohammad javad, , Yahya, , Hosein.(2025) Analyzing the Concept of Positive Thinking in the Holy Qur'an, Considering the Caring Thinking Method of Matthew Lipman's Educational Plan. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 15(1), 107-120
Mahboubeh ; Mohammad javad Sadeghiyan; Yahya ; Hosein ."Analyzing the Concept of Positive Thinking in the Holy Qur'an, Considering the Caring Thinking Method of Matthew Lipman's Educational Plan". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 15, 1, 2025, 107-120
, M, Sadeghiyan, M, , Y, , H.(2025) 'Analyzing the Concept of Positive Thinking in the Holy Qur'an, Considering the Caring Thinking Method of Matthew Lipman's Educational Plan', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 15(1), pp. 107-120
