The Role of Will Components and Their Relationship with Moral Education: An Investigation with an Emphasis on Allameh Misbah's Point of View
Article Type:
Research
Writers:
Seyyed Mohammad Reza 
/ Assistant Professor of Department of Educational Sciences, The Imam Khomeini Educational and Research Institute / smrmn1346@gmail.com
/ Assistant Professor of Department of Educational Sciences, The Imam Khomeini Educational and Research Institute / smrmn1346@gmail.comAbstract:
The purpose of this article is to investigate the role of the components of will in moral education (self-improvement and other-improvement) and their relationship, using a descriptive and analytical-inferential method and considering intra-religious sources. The emphasis of this article is on the opinions and thoughts of Allameh Misbah Yazdi. This research investigates the role of cognition, tendency, and power - as the elements and components of will – and their relationship; then explains the position of reason, nature, and revelation - as the means of guidance - in determining the criteria of choice and orientation of choice and will. It then mentions that one of the most important solutions and methods of strengthening the will is controlling instincts and doing good deeds; and investigates the mutual relationship between will and ethics in strengthening each other. Since the manifestation of human being’s will is a result of various genetic, environmental and educational factors, this article points out that only the ones who have a strong and firm will, called “determination”, may reach the highest moral levels through a well-organized program
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی نقش و ارتباط مؤلفه‌های اراده بر تربیت اخلاقی با تأکید بر دیدگاه علامه مصباح یزدی (ره)
Abstract:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و ارتباط مؤلفه های اراده در تربیت اخلاقی (خودسازی و دگرسازی) با روش توصیفی و تحلیلی ـ استنباطی و با استفاده از منابع درون دینی و تأکید بر آرا و اندیشه های علامه مصباح یزدی انجام شده است. در این پژوهش نقش و ارتباط شناخت و گرایش و قدرت به عنوان عناصر و مؤلفه های تشکیل دهنده‌ی اراده بررسی گردید و جایگاه عقل، فطرت و وحی به عنوان ابزارهای هدایت در تعیین معیارهای انتخاب و جهت دهی انتخاب و اراده، توضیح داده شد. کنترل غرایز و انجام کار خیر به عنوان مهم ترین راهکارها و روش های تقویت اراده مطرح گردید و رابطه‌ی دوسویه‌ی اراده و اخلاق در تقویت یکدیگر بررسی شد. ازآنجاکه تبلور اراده در افراد انسانی به سبب عوامل مختلف وراثتی، محیطی و تربیتی متفاوت است، اشاره شد که کسانی می توانند با یک برنامه‌ی منظم به بالاترین مراحل اخلاقی دست یابند که از اراده ای قوی و استوار، که از آن به «عزم» یاد می شود، بهره مند باشند.
References:
- نهج‌البلاغه، 1414ق، تصحيح صبحي صالح، قم، هجرت.
- مصباح‌الشريعه (منسوب به امام صادق)، 1400ق، بيروت، اعلمي.
- ابراهيمي ديناني، غلامحسين، 1400، اختيار در ضرورت هستي، چ دوم، تهران، مؤسسة پژوهشي حكمت و فلسفة ايران.
- ابن‌شعبه حرانى، حسن‌بن علي، 1363ق، تحف العقول، تصحيح علي‌اكبر غفاري، قم، جامعة مدرسين.
- اراکی، محسن، 1400، طلب و اراده، قم، مجمع الفکری الاسلامی.
- برقي، احمدبن محمد، 1371ق، المحاسن، قم، دار الكتب الاسلاميه.
- بي‌ريا، ناصر و همکاران، 1374، روانشناس رشد با نگرش به منابع اسلامي، تهران، سمت.
- تميمى آمدى، عبدالواحدبن محمد،1410ق، غررالحكم و دررالكلم، قم، دار الكتاب الاسلامي.
- جعفري، محمدتقي، 1399، جبر و اختيار، چ هشتم، تهران، مؤسسة تدوين و نشر آثار علامه جعفري.
- جوهري، اسماعيل‌بن حماد، 1407ق، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربية، چ چهارم، بيروت، دار العلم للملايين.
- دهخدا، علي‌اكبر، 1377، لغت‌نامه، تهران، روزنه.
- رجبی، طاهره و همكاران، 1395، «مراحل تربیت اخلاقی با تأکید بر نقش اراده»، اخلاق پژوهشگاه علوم و معارف اسلامی، دوره دوازدهم، ش 43، ص65ـ88.
- رخشاد، محمدحسين، 1392، در محضر علامه طباطبائي، قم، سماء قلم.
- رفيعي، بهروز، 1396، «درنگي در نسبت اراده با تربيت اخلاقي»، مطالعات اسلام و روانشناسي، دوره يازدهم، ش 21، ص 51ـ71.
- سبحاني، جعفر، 1381، جبر و اختيار، قم، مؤسسة امام صادق.
- صائب تبريزي، ميرزامحمدعلي، 1389، ديوان صائب تبريزي، تهران، اقبال.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1374، تفسير الميزان، ترجمة سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، جامعة مدرسين.
- طوسى، محمدبن حسن، 1411ق، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بيروت، مؤسسة فقه الشيعه.
- فصيحي، محمدحسين، 1384، «اراده»، کلام اسلامي، ش 54، ص 115ـ123.
- فيض کاشاني، ملامحسن، 1372، راه روشن، مشهد، بنياد پژوهش‌هاي اسلامي.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، تصحيح علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 12/9/ 1393، درس‌هاي اخلاق دفتر مقام معظم رهبري.
- ـــــ ، 1370، آموزش فلسفه، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1380، به‌سوي خودسازي، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1383و 1388، به‌سوي او، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1384الف، آموزش عقايد، چ هفدهم، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1384ب، راهيان كوي دوست، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1392و 1393، انسان‌سازي در قرآن، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1394، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- ـــــ ، 1398، در جستجوي عرفان اسلامي، قم، مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
- مطهري، مرتضي، 1399، انسان و سرنوشت، تهران، صدرا
- مظاهري، حسين، 1397، سير و سلوک، قم، مؤسسة فرهنگي مطالعاتي الزهراء.
- موسوي خميني، سيدروح‌الله، 1392، شرح چهل حديث، تهران، مؤسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- موسوي لاري، مجتبي، 1376، رسالت اخلاق در تکامل انسان، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
- مهدوي کني، محمدرضا، 1373، نقطه آغازين در اخلاق عملي، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
- همت‌بناري، علي، 1379، «بررسي اولويت‌هاي تربيت اخلاقي از ديدگاه امام علي در نهج‌البلاغه»، تربيت اسلامي، ش 4، ص 539ـ568
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Seyyed Mohammad Reza.(2025) The Role of Will Components and Their Relationship with Moral Education: An Investigation with an Emphasis on Allameh Misbah's Point of View. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(2), 23-40
Seyyed Mohammad Reza ."The Role of Will Components and Their Relationship with Moral Education: An Investigation with an Emphasis on Allameh Misbah's Point of View". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14, 2, 2025, 23-40
, S.(2025) 'The Role of Will Components and Their Relationship with Moral Education: An Investigation with an Emphasis on Allameh Misbah's Point of View', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(2), pp. 23-40
