Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, Volume 13, Issue 1, No 25, Year 2025 , Pages 57-76

    An Analysis of the Educational Justice in the Educational System of the Country Using Rawls Theory of Justice

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Ali sohbatlo / Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Farhangian University / alisohbatlo@gmail.com
    Abolfazl Ghafari / Assistant Professor, Department of Fundamentals of Education, Ferdowsi University of Mashhad / ghaffari@um.ac.ir
    Abstract: 
    Educational justice is one of the important dimensions of justice. One of the important examples of the discussion of educational justice is the howness of the distribution of the educational facilities and opportunities. Using an analytical-inferential method this paper seeks to investigate and analyze the fairness of education and the distribution of educational facilities and opportunities and Iranian University Entrance Exam quotas based on the basic principles of Rawls's theory of justice. Regarding the different definitions of the concept of justice, the findings showed that Rawls's theory of justice can be used in the analysis of instances of educational justice. With regard to free education and quotas for admission to public model schools, the national organization for development of exceptional talents, or the universities, Rawls principle of equality say that every student has an equal right to educational facilities, resources and opportunities. Second, according to Rawls's principle of inequality, inequality between individuals in the use of different quotas must be organized in such a way as to bring the greatest benefit to the destitute. On this basis, it is necessary to pay more attention to the strata that have been deprived of some educational facilities and equipment and conditions. In general, it can be said that Rawls's theory of justice is suitable for analyzing the University Entrance Exam quotas
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی عدالت تربیتی در نظام آموزشی کشور با استفاده از نظریه‌ی عدالت راولز
    Abstract: 
    عدالت تربیتی یکی از ابعاد مهم عدالت است. از مصادیق مهم بحث عدالت تربیتی، چگونگی توزیع امکانات و فرصت های آموزشی است. بر این اساس، پژوهش حاضر قصد دارد به بررسی و تحلیل عادلانه بودن تعلیم و تربیت و توزیع امکانات و فرصت‏های آموزشی و سهمیه های کنکور بر اساس اصول اساسی نظریه‌ی عدالت راولز بپردازد. برای تحقق این هدف، از روش تحلیلی ـ استنتاجی بهره‏ گرفته شده است. یافته ها در خصوص تعاریف مختلف مفهوم عدالت و دیدگاه های ارائه شده توسط صاحب نظران، نشان داد که نظریه‌ی عدالت راولز می تواند در تحلیل مصادیق عدالت تربیتی استفاده شود. تبیین نظریه‌ی عدالت راولز، در خصوص آموزش‏ و پرورش رایگان و سهمیه های اختصاص یافته برای ورود به مدارس نمونه‌ی دولتی، تیزهوشان یا دانشگاه ها، اولاً حاکی از آن است که بر اساس اصل برابری راولز، هر دانش آموزی حقی برابر جهت برخورداری از امکانات، منابع و فرصت های آموزشی و تربیتی دارد؛ ثانیاً بر اساس اصل تفاوت راولز، نابرابری بین افراد در استفاده از سهمیه بندی های مختلف، باید به گونه ای سازمان دهی شود که بیشترین نفع را برای افراد بی نصیب در پی داشته باشد؛ بر این اساس لازم است به اقشاری که از برخی امکانات و تجهیزات آموزشی و شرایط دچار محرومیت بوده اند، توجه بیشتری مبذول شود. در مجموع می توان گفت که نظریه‌ی عدالت راولز برای تحلیل سهمیه های کنکور مناسب است.
    References: 
    • ابن‌سينا، ابوعلي، 1319، تدبير منزل، ترجمه محمد نجمي زنجاني، تهران، مجتمع ناشر کتاب.
    • اخوان کاظمي، بهرام، 1384، «بررسي و نقد نظرية عدالت جان رالز»، کتاب نقد، ش34، ص151-180.
    • ارسطو، 1378، اخلاق نيکوماخوس، ترجمه محمدحسن لطفي، تهران، طرح نو.
    • اعرافي، عليرضا و همكاران، 1384، آراء دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن، تهران، سمت.
    • افلاطون، 1353، جمهوري، محمدحسن لطفي، تهران، خوشه.
    • بازرگان، عباس، 1372، «سيستم نشانگرهاي آموزشي و کاربرد آن در تحليل کارآيي دانشگاه»، روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران، ش24، ص9-52.
    • باقري، خسرو، 1387، درآمدي به فلسفه تعليم و تربيت جمهوري اسلامي ايران، ج1، تهران، شرکت علمي و فرهنگي.
    • باقري، خسرو و نفسيه نجفي، 1387، «عدالت در آموزش و پرورش از ديدگاه اسلام با تأکيد بر خصوصي‌سازي مدارس»، روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران، ش1، ص21-43.
    • بشيريه، حسين، 1382، «ديباچه‌اي بر فلسفه عدالت»، ماهنامه ناقد، ش1، ص11-57.
    • پاينده، ابوالقاسم، 1360، نهج‌الفصاحه، تهران، سازمان انتشارات جاويدان.
    • پورسعيد، رامين و معصومه زهيري، 1391، «عدالت اجتماعي راولز»، اطلاعات حکمت و معرفت، ش7، ص60-64.
    • تليس، رابر تبي، 1385، فلسفه رالز، ترجمه خشايار ديهيمي، تهران، طرح نو.
    • جعفري، محمدتقي، 1379، عدالت و ستم، ج2، تهران، نشر فرهنگ اسلامي.
    • حسيني، علي‌اکبر، 1379، تعليم و تربيت اسلامي: مباني، منابع و اصول، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
    • خامنه¬اي، سيدعلي، 1385، سخنراني در ديدار معلمان سراسر کشور، قابل بازيابي در:
    • http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3339
    • خبرگزاري مهر، 1393، تمام آنچه که درباره کنکور بدانيم/اختصاص تسهيلات به مناطق محروم و زلزله‌زده، قابل بازيابي در:
    • http://www.mehrnews.com/news/2340556
    • دبيرخانه شوراي عالي آموزش و پرورش، 1389، سند تحول راهبردي؛ نظام تربيت رسمي و عمومي جمهوري اسلامي ايران در افق چشم انداز (سند مشهد مقدس).
    • دفتر همکاري حوزه و دانشگاه، 1385، آراي دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن، ج2، زير نظر اعرافي و همکاران، تهران، سمت.
    • راولز، جان، 1388، نظريه عدالت، ترجمه مرتضي بحراني و سيدمحمد کمال سروريان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي.
    • ـــــ ، 1390، قانون مردمان، ترجمه جعفر محسني، تهران، ققنوس.
    • رضائيان، علي، 1384، انتظار عدالت و عدالت در سازمان، تهران، سمت.
    • زارعي، محمدحسين و حمزه محمدي، 1392، «تبعيض روا در آموزش عالي ايران با تأکيد بر سهميه‌هاي خاص»، علمي پژوهشي مجلس و راهبرد، ش76، ص5-34.
    • شريف رضي، محمدبن حسين، 1386، نهج‌البلاغه، ترجمه محمدتقي جعفري، مشهد، به نشر.
    • شوراي عالي آموزش و پرورش، 1390، سند تحول بنيادين آموزش و پرورش، تهران، وزارت آموزش و پرورش.
    • صادق‌زاده، عليرضا؛ محمد حسني، سوسن کشاورز و آمنه حمدي، 1389، طرح تدوين سند ملي آموزش و پرورش؛ گزارش تلفيق يافته‌هاي مطالعات نظري، گزارش تلفيق يافته‌هاي مطالعات نظري سند ملي آموزش و پرورش (بنيان نظري تحولات راهبردي در نظام آموزشي کشور)، ويرايش هفتم، تهران، وزارت آموزش و پرورش.
    • طباطبائي، سيد محمدحسين، 1350، الميزان في التفسير القرآن، ج12، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
    • عبداللهي، شيرزاد، 1389، کنکور، گروگان انواع سهميه‌ها، قابل بازيابي در:
    • http://www.khabaronline.ir/detail/65783/weblog/abdollahi.
    • علم¬الهدي، جميله، 1391، نظريه اسلامي تعليم و تربيت (مباني آموزش رسمي)، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • لشکري، عليرضا، 1394، مباني عدالت اجتماعي در اسلام، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • مجلسي، علامه محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، ج2، 3 و 75، بيروت، مؤسسة الوفاء.
    • مسعودي ندوشن، عصمت؛ حميدرضا مسعودي ندوشن و محمدهادي علي احمدي، 1387، «کاربرد روش‌هاي تصميم‌گيري چندمعياره در اولويت‌بندي آموزش‌هاي علمي ـ کاربردي با تأکيد بر برابري فرصت‌هاي آموزشي (مطالعه موردي شهرستان‌هاي استان آذربايجان شرقي)»، مديريت فردا، ش19، ص97-106.
    • مطهري، مرتضي، 1368، نظري به نظام اقتصادي اسلام، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، 1375، عدل الهي، تهران، صدرا.
    • معين، محمد، 1387، فرهنگ فارسي، چ يازدهم، تهران، سرايش.
    • موحد، محمدعلي، 1385، «مفهوم عدالت در حقوق»، دانش‌پژوهان، ش8، ص38-45.
    • موسوي خميني، سيد روح‌الله، 1323، شرح جنود عقل و جهل، قم، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
    • نصري، عبدالله، 1371، سيماي انسان از ديدگاه مکاتب، تهران، دانشگاه علامه طباطبائي.
    • يارقلي، بهبود؛ سعيد ضرغامي، يحيي قائدي و ميرعبدالحسين نقيب‌زاده، 1391، «تحليل تطبيقي فلسفه عدالت تربيتي: ديدگاه ليبرال و جامعه‌گرا»، پژوهش‌نامه مباني تعليم و تربيت، ش1، ص91-108.
    • Brighouse, H, 2007, “Educational Justice and Socio- Economic Segregation in School”, Journal of Philosophy of Education, Vol.4(4), p.575-590.
    • Butler, J. Donald, 1968, Four philosophies and their practice in education and religion, New York, Harper & Row.
    • Noddings, N, 1929, Philosphy of Education, Sanford University Press.
    • Rawls, Jon, 1971, a Theory of Justice, Cambridge, Harvard University Press.
    • _____ , 2001, Justice as fairness: a restatement, Cambridge, MA, The Belknap Press of Harvard University Press.
    • Sen, A., 2009, the Idea of Justice, Cambridge, MA, The Belknap Press of Harvard University Press.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    sohbatlo, Ali, Ghafari, Abolfazl.(2025) An Analysis of the Educational Justice in the Educational System of the Country Using Rawls Theory of Justice. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 13(1), 57-76

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ali sohbatlo; Abolfazl Ghafari."An Analysis of the Educational Justice in the Educational System of the Country Using Rawls Theory of Justice". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 13, 1, 2025, 57-76

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    sohbatlo, A, Ghafari, A.(2025) 'An Analysis of the Educational Justice in the Educational System of the Country Using Rawls Theory of Justice', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 13(1), pp. 57-76

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    sohbatlo, A, Ghafari, A. An Analysis of the Educational Justice in the Educational System of the Country Using Rawls Theory of Justice. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 2025; 13(1): 57-76