Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, Volume 14, Issue 1, No 27, Year 2025 , Pages 57-72

    The Role of Situation Change Method in Moral Education from the Perspective of Allameh Misbah Yazdi

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Hadi Hoseinkhani / Assistant Professor, Department of Educational Sciences, the Imam Khomeini Institute for Education and Research / h.hosseinkhani@yahoo.com
    Abstract: 
    Adopting a superior position is among the effective training methods. Regarding the effects of the method of "position change" in moral education, one might wonder about the effect that this method has in the prevention and treatment of moral harms as well as in spiritual and moral growth. What solutions are presented in Islamic sources with regard to each of the above three areas? The purpose of this study is to answer the above questions from the perspective of Allameh Misbah Yazdi. The research method is descriptive-analytical and data collection is library-based. The findings of the study indicate that based on the method of "situation change", the strategies of "journey in the objective world", "performing the religious rituals", "escaping from harmful situations", "avoiding companionship with the incontinent" and "distancing oneself from sinful situations" are effective in preventing moral harms. Also for the treatment of moral deviations, "performing religious rituals", "associating with the righteous" and "distancing oneself from sinful situations " are used. For moral growth, "performing rituals", "associating with the righteous" and "moving in the path of spirituality" are some examples of the use of this method.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :نقش روش تغییر موقعیت در تربیت اخلاقی از منظر علامه مصباح یزدی (ره)
    Abstract: 
    گزینش موقعیت برتر و قرار گرفتن در آن، از روش های مؤثر تربیتی محسوب می شود. درخصوص تأثیرات روش «تغییرِ موقعیت» در تربیتِ اخلاقی، این پرسش مطرح است که این روش چه تأثیری در پیشگیری و درمان آسیب های اخلاقی و نیز رشد معنوی و اخلاقی دارد؟ همچنین در هریک از حوزه های سه گانه فوق چه راهکارهایی در منابع اسلامی ارائه شده است؟ هدف از پژوهش حاضر، پاسخ به پرسش های فوق از منظر علامه مصباح یزدی(ره) است. روش تحقیق «توصیفی ـ تحلیلی» بوده و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای انجام شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که براساس روش «تغییرِ موقعیت»، راهکارهای «سیر در آفاق»، «انجام مناسکِ عبادی»، «فرار از موقعیتِ آسیب زا»، «پرهیز از همنشینی با هواپرستان» و «فاصله گرفتن از موقعیت های زمینه سازِ گناه» به منظور پیشگیری از بروز آسیب های اخلاقی تأثیرگذارند. همچنین برای درمان انحرافات اخلاقی از «انجام مناسکِ عبادی»، «همنشینی با صالحان» و «هجرت از موقعیتِ گناه» استفاده می شود. برای رشد اخلاقی نیز «انجام مناسکِ عبادی»، «همنشینی با صالحان» و «حرکت در مسیرِ معنویت» نمونه هایی از کاربرد این روش محسوب می شوند.
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1414ق، تحقيق صبحي صالح، قم، هجرت.
    • ابن ابي‌الحديد، عبدالحميد بن هبةالله، 1404ق، شرح نهج‌البلاغة لابن ابي‌الحديد، قم، مكتبة آيةالله المرعشي النجفي.
    • آمدی، عبدالواحد بن محمد، بی¬تا، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، کتابخانه دیجیتال نور.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1388، اسرار نهفته در اعمال حج، مجله الکترونيکي اسراء، ش6.
    • حراني، حسن بن علي، 1404ق، تحف العقول، قم، جامعه مدرسين.
    • صدوق، محمد بن علي ابن‌بابويه، 1413ق، من لايحضره الفقيه، تصحيح علي‌اکبر غفاري، قم، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
    • کليني، محمد بن يعقوب، 1407ق، الکافي، تصحيح علي‌اکبر غفاري و محمد آخوندي، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • گروهي از نويسندگان، 1391، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، زير نظر محمدتقي مصباح يزدي، تهران، مدرسه.
    • مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بيروت، مؤسسة الوفاء.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1386، راز و نیاز (شرح مناجات خمس‌عشر)، درس¬های اخلاق (08/12/1386).
    • https://mesbahyazdi.ir/node/765
    • ـــــ ، 1388، رستگاران، تدوين و نگارش محمدمهدي نادري قمي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1389، شرح خطبه فدکیه، درس¬های اخلاق، 14/06/1389. https://mesbahyazdi.ir/node/3125
    • ـــــ ، 1391الف، اخلاق در قرآن، ج3، تحقيق و نگارش محمدحسين اسکندري، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
    • ـــــ ، 1391ب، رساترين دادخواهي و روشنگري (شرح خطبه فدکيه)، ج1، تدوين و نگارش عباس گرايي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1391ج، صهباي حضور (شرح دعاي چهل‌وچهارم صحيفه سجاديه)، تدوين و نگارش اسدالله طوسي، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
    • ـــــ ، 1392، پندهاي امام صادق به ره‌جويان صادق، تدوين و نگارش محمدمهدي نادري قمي، چ پنجم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1394الف، پند جاويد، ج1و2، نگارش علي زينتي، چ پنجم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى..
    • ـــــ ، 1394ب، راهيان کوي دوست (شرح حديث معراج)، چ پنجم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1394ج، قرآن‌شناسي، تحقيق و نگارش غلامعلي عزيزي‌کيا، چ ششم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
    • ـــــ ، 1394د، علم و جهل، درس¬های اخلاق سال تحصیلی1393-94، (16/02/1394).https://mesbahyazdi.ir/node/5575
    • ـــــ ، 1395، تحلیلی روان¬شناختی از تحولات صدر اسلام، درس¬های اخلاق سال تحصیلی 1394-1395 (01/02/1395).
    • https://mesbahyazdi.ir/node/5970
    • ـــــ ، 1396الف، ره‌توشه: پندهاي پيامبر‌ به ابوذر، ج1و2، تحقيق و نگارش کريم سبحاني، چ هفتم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى‌.
    • ـــــ ، 1396ب، فرایند شکل‌گیری و استمرار نیت اخلاقی، درس¬های اخلاق سال تحصیلی 1396-1397 (26/07/1396).
    • http://www.mesbahyazdi.org/node/6491
    • ـــــ ، 1397، زينهار از تکبر! شرح بزرگ‌ترين خطبه نهج‌البلاغه در نکوهش متکبران و فخرفروشان، تدوين و نگارش محسن سبزواري، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • ـــــ ، 1398، اخلاق در قرآن، ج1، تحقيق و نگارش محمدحسين اسکندري، چ دهم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى.
    • ـــــ ، 1399، آیین پرواز، تلخیص جواد محدثی، چ نهم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى‌.
    • ـــــ ، 1441ق، اخلاق اجتماعي در اسلام، درس‌هاي اخلاق ماه مبارک رمضان (ارديبهشت و خرداد 1398).
    • ورام، مسعودبن عیسی، بی‌تا، تنبيه الخواطر و نزهة النواظر المعروف به مجموعه ورّام، قم، مکتب الفقیه، کتابخانه دیجیتال نور.
    • يالجن، مقداد، 1395، تربيت اخلاقي در اسلام، ترجمه، تلخيص و اضافات بهروز رفيعي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinkhani, Hadi.(2025) The Role of Situation Change Method in Moral Education from the Perspective of Allameh Misbah Yazdi. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(1), 57-72

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hadi Hoseinkhani."The Role of Situation Change Method in Moral Education from the Perspective of Allameh Misbah Yazdi". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14, 1, 2025, 57-72

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinkhani, H.(2025) 'The Role of Situation Change Method in Moral Education from the Perspective of Allameh Misbah Yazdi', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(1), pp. 57-72

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinkhani, H. The Role of Situation Change Method in Moral Education from the Perspective of Allameh Misbah Yazdi. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 2025; 14(1): 57-72