A Critique of the Ontological Foundations of Whitehead's Process Education, with Emphasis on Allamah Tabatabai's Views
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Hamdollah Mohammadi
/ PhD student of philosophy of education, Tehran University / h9mohammadi@yahoo.com
/ PhD student of philosophy of education, Tehran University / h9mohammadi@yahoo.comFatemeh / Associate professor of Tehran University
Abstract:
The present paper seeks to present a critical review of the ontological foundations of Whitehead's process education by focusing on Allamah Tabatabai's views. Whitehead is one of the most influential philosophers in the West in recent centuries, so that his views have exerted direct influence on education and led to the development of process education. He could confront Descartes and Newton's mechanical conception and made further steps, preparing the ground for promoting a remarkable development in education by proposing the idea of fluidity n reality and interaction of God with actual beings. However, the ontological foundations of process education are open to several criticisms. In his view, actual beings are independent and a state of fluidity and their creativity is so excessive that it is too infinite to be limited even by God's will. On the other hand, as an independent being, God has eternal property, but it is a subordinate one; that is, God is in the state of perfection in His interaction with the universe. A review of Allamah Tabatabai's views show that he could not only make use of the positive results of process philosophy, but also have a clear conception of God and His relation with the universe, by resting on such ontological principles as fundamentality of existence and gradation of the being. This conception helps to provide strong ontological foundations for establishing the goals and principles of education
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی و نقد مبانی هستی شناختی تعلیم و تربیت پویشی وایتهد با تکیه بر آرای علامه طباطبایی
Abstract:
هدف این مقاله بررسی انتقادی مبانی هستی شناختی تعلیم و تربیت پویشی وایتهد با تکیه بر آرای علامه طباطبایی است. وایتهد یکی از تأثیرگذارترین فلاسفه‌ی قرون اخیر در غرب بود که نظریاتش تأثیری مستقیم بر تعلیم و تربیت داشت و موجب تولد تعلیم و تربیت پویشی شد. او توانسته است با نقد تصور مکانیکی دکارت و نیوتن مقابله کند و با طرح سیلان در واقعیت و تعامل خداوند با هستی های بالفعل قدمی فراتر بگذارد و تحولی در عرصه‌ی تعلیم و تربیت بنا نهد؛ بااین حال مبانی هستی شناختی تعلیم و تربیت پویشی با نقدهایی روبه رو هستند. هستی های بالفعل از دیدگاه وایتهد مستقل و در سیلان اند و خلاقیت آنها تا جایی گسترده است که توسط اراده‌ی خداوند هم محدود نمی شود. از سویی خداوند نیز به منزله‌ی یک هستی مستقل دارای ذات ازلی است، ولی دارای ذات تبعی نیز هست؛ یعنی در تعامل با جهان، در حال تکامل است. بررسی آرای علامه طباطبایی نشان می دهد که ایشان توانسته با تکیه بر مبانی هستی شناختی همانند اصالت وجود و تشکیک در وجود، از سویی نتایج مثبت فلسفه‌ی پویشی را در خود داشته باشد و از سوی دیگر برداشت درخوری از خداوند و ارتباط او با جهان به دست دهد و این برداشت می تواند مبانی مستحکم هستی شناختی برای تدوین اهداف و اصول تعلیم و تربیت را فراهم آورد.
References:
- زيبا کلام، فاطمه، 1388، وايتهد و تعليم و تربيت (فلسفة آموزش و پرورش از ديدگاه آلفرد وايتهد)، تهران، حفيظ.
- شاه‌محمدي، رستم و حميدرضا آيت‌اللهي، 1387، «تحليل و نقد درون‌سيستمي جايگاه خدا در فلسفة پويشي وايتهد»، نامة حکم، سال ششم، شمارة دوم، ص93-71.
- شاه‌محمدي، رستم، 1389، «جمع ميان حلول و تعالي در فلسفة پويشي وايتهد»، فلسفة دين، سال هفتم، شمارة هشتم، ص181-159.
- صادقي، مرضيه، 1384، «حرکت در مقايسة تطبيقي بين ملاصدرا و وايتهد»، حکمت سينوي، شمارة 28 و 29، ص35-8.
- طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1384، نهاية الحکمه، ترجمه و شرح علي شيرواني، ج سوم، چ ششم، قم، بوستان کتاب.
- ـــــ، 1385 الف، نهاية الحکمه، ترجمه و شرح علي شيرواني، ج اول، قم، الزهرا.
- ـــــ، 1385ب، نهاية الحکمه، ترجمه و شرح علي شيرواني، ج دوم، چ ششم، قم، بوستان کتاب.
- ـــــ، 1385ج، الميزان، ترجمة محمدباقر موسوي همداني، ج 1و 8، تهران، کانون انتشارات محمدي.
- کاپلستون، فريدريک، 1388، تاريخ فلسفه، جلد يکم: يونان و روم، ترجمة جلال‌الدين مينوي، چ ششم، تهران، سروش.
- Alston, William (1951) Whitehead's Denial of Simple Location. The journal of Philosophy, Vol. 48, No.23, Pp: 713-723.
- Hartshorne, Charles (1961) Whitehead's Conception of God.
- Klose, Joachim (2007) Process ontology from Whitehead to Quantum Physic. Dresden, NO.1, Pp: 1-18.
- Polanowski, J & Sherburne, D (2004) Bibliographical Sketch of Alfred North Whitehead. In: Polanowski, Janusz and Sherburne, Donald (Eds) Whitehead's Philosophy; Point of Connection.Albany: State University of New York Press.
- Sherburne, Donald (2004) Whitehead, Descartes and Terminology. In: Polanowski, Janusz and Sherburne, Donald (Eds) Whitehead's Philosophy; Point of Connection.Albany: State University of New York Press.
- Stapp, Henry(2007) Whitehead, James and Ontology of Quantum Theory, Mind & matter, Vol.5(1), Pp. 83-109.
- Whitehead, A.N (1978) Process and Reality; an Essay in Cosmology. New York: The Free Press.
- _____, (1929) the Aims of Education, William and Norgate Pub.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Mohammadi, Hamdollah, , Fatemeh.(2025) A Critique of the Ontological Foundations of Whitehead's Process Education, with Emphasis on Allamah Tabatabai's Views. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 6(2), 37-58
Hamdollah Mohammadi; Fatemeh ."A Critique of the Ontological Foundations of Whitehead's Process Education, with Emphasis on Allamah Tabatabai's Views". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 6, 2, 2025, 37-58
Mohammadi, H, , F.(2025) 'A Critique of the Ontological Foundations of Whitehead's Process Education, with Emphasis on Allamah Tabatabai's Views', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 6(2), pp. 37-58
