Pages:
25-44
Receive Date: 2025/10/20
Accept Date: 2025/10/20
Abstract:
Considering the significant role of imitation and modeling in customary and religious life, this article has tried to examine Allameh Misbah Yazdi's views on beliefs, values and methods of achieving value-based goals and the role that imitation can play in this regard. To what extent and by what criteria can rational self-sufficiency or imitation of others in the field of beliefs and values be distinguished? The reason behind imitation, the model which is worthy of imitation, and the psychological motivation that usually leads us to imitate are some of the aspects that this article examines. Allameh Misbah Yazdi, a contemporary Shiite thinker, believes that imitation and modeling in the main aspects of religious life is not a sign of intellectual and cognitive immaturity, rather it is one of the necessities of organizing and facilitating the process of religious life. Aiming at preserving and strengthening of youth independence, many young people want to be independent of others in their religious life, but some angles and dimensions of the beliefs and values they choose for themselves in life cannot be affected by their cognitive and intellectual range. Professor Misbah discusses this challenge of religious life, and with regard to the dilemma of research and imitation, suggests a third interesting way. Although this proposed path connects our present life to the glorious life of the Prophet Muhammad and his successors, it still leaves open the way to rational self-sufficiency and independence in reason
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نقش کاوشهای خردورزانه و الگوبرداری (تقلید) در شکلگیری نظام باورها و ارزشها: بازخوانی رویکرد علامه مصباح یزدی
Abstract:
با توجه به نقش چشمگیر تقلید و الگوبرداری در زندگی عرفی و زندگی دینی، این نوشتار کوشیده است دیدگاه علامه مصباح یزدی را در باب باورها، ارزش ها و روش رسیدن به اهداف ارزشی و نقشی که تقلید می تواند در آن ایفا کند، بررسی نماید. خودکفایی عقلانی و یا الگوبرداری از دیگران در عرصه باورها و ارزش ها تا کجا و براساس کدام معیار قابل تفکیک است؟ چرایی تقلید، الگوی سزاوار تقلید و نیز انگیزه روان شناختی که معمولاً ما را به الگوبرداری می کشاند، ازجمله جنبه هایی است که این نوشتار بررسی کرده است. علامه مصباح یزدی از متفکران معاصر شیعی بر این باور است که تقلید و الگوبرداری در جنبه های اصلی زندگی دینی نه تنها نشانه نارسیدگی عقلانی و شناختی نیست، بلکه از ضرورت های سامان دهی و آسان سازی روند زندگی دینی است. بسیاری از جوانان با انگیزه حفظ و تقویت استقلال جوانی می خواهند در روند زندگی دینی خود به دیگران وابسته نباشند، اما از سوی دیگر گوشه ها و زوایایی از باورها و ارزش هایی که در زندگی برای خود برمی گزینند، نمی تواند در تیررس برد شناختی و عقلانی آنان قرار گیرد. استاد مصباح این چالش زندگی دینی را به بحث کشیده و بر سر دو راهی تحقیق و تقلید راه سومی را که جالب است، پیشنهاد می کند. به رغم آنکه این راه پیشنهادی، زندگی کنونی ما را به زندگی پیراسته حضرت محمد و جانشینان معصوم(ع) پیوند می زند، اما همچنان راه خودکفایی عقلانی و استقلال در خردورزی را بر ما گشوده می دارد.
References:
- افضلي، سيد محمدمهدي، 2016م، «نسبيتگرايي در ارزشهاي اخلاقي»، برگرفته از سايت: http://eshraq.edu.af
- پايگاه علمي، فرهنگي و اعتقادي الشيعة، 1400، «اهلبيت برترين الگوهاي زندگي انسانهاست»، برگرفته از سايت:
- https://farsi.al-shia.org
- حافظ شيرازي، غزليات، برگرفته از سايت: https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh488
- خواص، امير و همكاران، 1385، فلسفه اخلاق، قم، معارف.
- شاملي، عباسعلي، 1387، چيستي و چگونگي آموزش و پرورش نبوي در قرآن کريم: روند دروني شدن ارزشها و شکلگيري نظام ارزشها، قم، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، دفتر نشر معارف.
- ـــــ ، 1387، در تکاپوي رسيدن به مدلي از تربيت اخلاقي در اسلام، قم، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، دفتر نشر معارف.
- ـــــ ، 1395، بنيانهاي ديني و فلسفي نظام تعليم و تربيت در اسلام، مجموعه مقالات، تهران، شوراي عالي آموزش و پرورش، با همکاري پژوهشگران.
- قائمي مقدم، محمدرضا، 1389، «روش الگويي در تربيت اسلامي»، معرفت، ش69، برگرفته از سايت:
- https://hawzah.net/fa/Article/View/89123
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1374، مباحثي پيرامون مسائل اعتقادي و اخلاقي، چ دوم، تهران، مركز آموزش مديريت دولتى.
- ـــــ ، 1381، نقش تقليد در زندگي انسان (درسهاي اخلاق دهه آخر ماه مبارك رمضان سال 1381)، مجموعه 9 درس، قم، دفتر مقام معظم رهبري.
- ـــــ ، 1382، كاوشها و چالشها، ج1و2، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1384، آموزش عقايد (دوره سه جلدى در يك مجلد)، چ هفدهم، تهران، شركت چاپ و نشر بينالملل سازمان تبليغات اسلامى.
- ـــــ ، 1395، نقش تقليد در زندگي انسان، چ هشتم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1393، چكيدهاى از انديشههاى بنيادين اسلامى، چ هفتم، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، ج٢، برگرفته از: http://shiaonlinelibrary.com
- مفيدي، فرخنده، 1372، «نقش الگودهي معلم در جريان تعليم و تربيت کودکان دوره ابتدايي»، در: مجموعه مقالات دومين سمپوزيم جايگاه تربيت در آموزش و پرورش دوره ابتدايي، تهران، تربيت.
- مولانا، جلالالدين رومي، مثنوي معنوي، دفتر اول، برگرفته از سايت:
- https://ganjoor.net/moulavi/masnavi/daftar1/sh140
- مهاجراني، عطاءالله، 1380، قرائتهاي ديني، تهران، اطلاعات.
- ـــــ ، ۲۰۰۱م، التسامح و العنف في الاسلام، بيروت، رياض الريس للنشر.
- Bandura, Albert, 1977, “The Importance of Role Models in Social Learning”. In:
- https://learning-tribes.com/en/role-models-in-social-learning.
- Morgenroth, Thekla, Michelle K. Ryan & Kim Peters, 2015, “The Motivational Theory of Role Modeling: How Role Models Influence Role Aspirants’ Goals”, In:
- https://doi.org/10.1037/gpr000005.
- Wong، D. B. 1998, “Moral relativisim”. In: Routledge Encyclopedia of Philophy. Routledge,London, New York, V.6, P.541.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Shameli, Abassali.(2025) The Role of Rational Explorations and Modeling (Imitation) in Forming A Belief and Value System: a review of Allameh Misbah's approach. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(1), 25-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Abassali Shameli."The Role of Rational Explorations and Modeling (Imitation) in Forming A Belief and Value System: a review of Allameh Misbah's approach". Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14, 1, 2025, 25-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Shameli, A.(2025) 'The Role of Rational Explorations and Modeling (Imitation) in Forming A Belief and Value System: a review of Allameh Misbah's approach', Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 14(1), pp. 25-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Shameli, A. The Role of Rational Explorations and Modeling (Imitation) in Forming A Belief and Value System: a review of Allameh Misbah's approach. Islam va Pazhuheshhaye Tarbiyati, 2025; 14(1): 25-44