در این مقال، پس از بیان معنای لغوی و اصطلاحی «اصل» تربیتی، مجموعه ای از مهم ترین اصول تعلیم و تربیت دینی را بررسی می کنیم. این اصول با بهرهگیری از آیات قرآن کریم و روایات پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) استخراج و کاوش می شوند.
اصول تربیتی استخراج شده و معرفی شده عبارت اند از: جوان گرایی، تفرد، تفاوت های اجتماعی، خانواده گرایی، فطرت گرایی و گزیده محوری. برخی از این اصول، مورد توجه عموم فیلسوفان و دانشمندان تعلیم و تربیت بوده اند. اما در اینجا با استفاده از آیات و روایات، با نگاهی جدید به آنها پرداخته و یا جزئیات بیشتری از آن بحث می شود. برخی دیگر نیز از ویژگی های نظام تعلیم و تربیت اسلامی محسوب می شوند و به طور خاص مورد توجه فیلسوفان مسلمان هستند.