اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال شانزدهم، شماره اول، پیاپی 31، بهار و تابستان 1403، صفحات 79-90

    بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های زیست عفیفانه در کتاب‌های درسی ابتدایی

    نویسندگان:
    ✍️ طلعت سادات صباغ حسن زاده / استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران / sabbagh@pnu.ac.ir
    خدیجه رضایی / کارشناس ارشد رشته برنامه درسی دانشگاه پیام نور،​ تهران، ایران
    doi 10.22034/eslampajoheshha.2024.2021554
    چکیده: 
    هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی از منظر توجه به مؤلفه‌های «زیست عفیفانه» است. روش پژوهش در این تحقیق به صورت «توصیفی» و از نوع «تحلیل محتوا» است. جامعه آماری پژوهش کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی بوده که با توجه به محوریت بحث زیست عفیفانه، کتاب‌های «هدیه‌های آسمانی» انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش «فهرستکار» (چک لیست) محقق ساخته است که روایی آن توسط استادان و متخصصان حوزه تربیت اسلامی‌ تعیین گردید. داده‌های به دست آمده از بررسی محتوا، با استفاده از جداول فراوانی، میانگین و روش آنتروپی شانون بررسی گردید. نتایج نشان داد بعد فردی زیست عفیفانه در محتوای کتاب مزبور به میزان قابل قبولی رعایت شده است. بر اساس یگان اندازه‌گیری (آنتروپی) شانون نیز مشخص گردید بعد فردی زیست عفیفانه با میزان بار اطلاعاتی 999/0 و ضریب اهمیت 333/0 دارای بیشترین میزان اهمیت است. در این میان شاخص «تقواگرایی» بیشترین رتبه و بالاترین اهمیت را در بین همه شاخص‌ها به خود اختصاص داده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Studying the Amount of Attention of Elementary Textbooks to Chastely Components
    Abstract: 
    The purpose of this research is to analyze the content of elementary school textbooks considering how much they notice the components of "chastely life". My research method is "descriptive" and "content analysis". The statistical population of the research is elementary school textbooks; and since the research subject is chastely life, I have selected the Hadiyehaye Aseman (Heavenly Gifts) textbooks. The tool for collecting information in this research is the "checklist" made by the researcher, whose validity is determined by professors and experts in Islamic education. The data obtained from the content analysis is analyzed using frequency tables, mean number and Shannon entropy method. According to the results, the personal dimension of chastely life is reasonably observed in the textbooks. On the Basis of Shannon's unit of measurement (entropy), the personal dimension of chastely life with the information load of 0.999 and the importance coefficient of 0.333 is the most important dimension. Meanwhile, the index of "being pious" has the highest rank and the highest importance among all indices.
    • ابراهیمی، جعفر و لیال بابائی،1400، «تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ی ابتدایی در رابطه با مباحث و مسائل روز آموزش و پرورش ایران»، در: همایش ملی پژوهش‌های حرفه‌ای در روانشناسی و مشاوره با رویکرد ازنگاه معلم، میناب.
    • احمدی، ابوالفضل و ابوالفضل ذوالفقاری، 1397، «سبک زندگی اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری»، مطالعات میان فرهنگی، ش 39، ص 121-148.
    • آرام، سلما،1400، «عوامل مؤثر بر حجاب و عفاف در جامعه و تأثیر آن از منظر قرآن و روایات»، در: همایش ملی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، تهران.
    • پیروانی‌نیا، پگاه و پونه پیروانی‌نیا، 1389، «تحلیل محتوای کتب درسی پیش دانشگاهی از منظر توجه به مفاهیم قرانی حجاب»، رشد آموزش قرآن، ش 1، ص 1-7.
    • جاوید تجریشی، محسن و همکاران، 1402، «مطالعه تأثیر مدیریت محتوا بر سبک زندگی کاربران شبکه‌های اجتماعی با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی»، مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی، ش 1، ص 207-230.
    • جرونده، زینب و اشکان جرونده،1400، «تأثیر عفاف و حجاب در حضور اجتماعی زنان با رویکرد پیشگیری و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی»، در: همایش بین‌المللی پژوهش‌های دینی و اسلامی، تهران.
    • جنت، فاطمه و کبری امینی، 1401، «راههای ترویج حجاب در عصر حاضر»، تحقیقات قرآنی و حدیثی، ش 8، ص 31-50.
    • دهقانیان، حمید و حسن خیری، 1393، «برسی الگوی پوشش جوانان شهر یاسوج»، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش 20، ص 45-76.
    • رضایی، آدریانی و ابراهیم مودب،1391، «ضرورت استنباط سبک زندگی از قرآن»، تفسیر و زبان قرآن، ش 1، ص 111-128.‎
    • رضایی، حمید و فرشته مرزبان، 1399، «تأثیر عفاف و حجاب زنان در خانواده از منظر قرآن کریم»، در: همایش پژوهش‌های دینی و اسلامی، تهران.
    • سالاری‌فر، محمدرضا و سیدجمال رضوی، 1395، «روش‌های درونی سازی عفاف بر اساس متون اسلامی»، مطالعات اسلامی زن و خانواده، ش 2، ص 51-74.
    • سالاری‌فر، محمدرضا، 1397، «مبانی روانشناختی حجاب و عفاف»، طهورا، ش 2، ص 13-35.
    • سعیدی رضوانی، محمود و فاطمه غلامی، 1401، «کاربست داستان برای آموزش حجاب به دختران دوره ابتدایی: مطالعه‎ ارزیابانه کیفی»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، ش 25، ص 33-57.
    • سلمانپور، مریم، 1400، «مطالعه تأثیر سبک زندگی و سواد رسانه‌ای بر گرایش دانش‌آموزان به ارزش‌های دینی و فرهنگ عفاف و حجاب»، پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی، ش 4، ص 29-35.
    • سواری، آسیه، 1398، «ترویج حجاب و عفاف و تأثیر آن بر جامعه اسلامی از دیدگاه معلمان منطقه دهدز»، در: همایش پژوهش‌های حرفه‌ای در روانشناسی و مشاوره با رویکرد دستاورهای نوین در علوم تربیتی و رفتاری، میناب.
    • شاه امیری، طیبه سادات و همکاران، 1401،«شناسایی مؤلفه‌های سبک زندگی ایرانی اسلامی ‌به منظور ارتقاء فعالیت‌های انجمن اولیا و مربیان آموزش و پرورش بر اساس روش دلفی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش 54، ص ۱۷۹ – ۲۱۳.
    • شاهسونی، رویا و همکاران، 1401، «آموزش سبک زندگی اسلامی‌در خانواده»، در: همایش توسعه و ترویج علوم تربیتی و روانشناسی، تهران.
    • طیبی‌نیا، موسی و حبیب احمدی، 1392، «مدلیابی معادلات ساختاری حجاب و عفاف»، زن و جامعه، ش4، ص 22-44.
    • مظاهری، حسن و همکاران، 1395، «بررسی سبک زندگی اسلامی در برنامه درسی دوره ابتدایی از منظر اسناد تحول بنیادین آموزش و پرورش»، نوآوری‌های آموزشی، ش 59، ص 7-36.
    • مهدوی کنی، محمدسعید، 1387، «مفهوم سبک زندگی و گستره آن در علوم اجتماعی»، تحقیقات فرهنگی ایران، ش 1، ص 199-230.
    • مهدوی کنی، محمدسعید، 1392، «دین و سبک زندگی»، مطالعات سبک زندگی، ش 3، ص 157-169.
    • نوابخش، مهرداد و همکاران، 1399، «شناسایی مؤلفه‌های سبک زندگی اسلامی – ایرانی در میان دانشجویان»، مطالعات میان فرهنگی، ش 44، ص 127-154.
    • واعظی، زینب، 1395، بررسی جایگاه عفت در ارتباطات میان فردی از منظر آیات و روایات، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، رشته مطالعات میان فرهنگی، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، تهران.
    • Adler, Alfred, 1956, The Individual Psychology of Alfred Adler, New York, Basic Books Inc.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صباغ حسن زاده، طلعت سادات، رضایی، خدیجه.(1403) بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های زیست عفیفانه در کتاب‌های درسی ابتدایی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1)، 79-90 https://doi.org/10.22034/eslampajoheshha.2024.2021554

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    طلعت سادات صباغ حسن زاده؛ خدیجه رضایی."بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های زیست عفیفانه در کتاب‌های درسی ابتدایی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16، 1، 1403، 79-90

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صباغ حسن زاده، طلعت سادات، رضایی، خدیجه.(1403) 'بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های زیست عفیفانه در کتاب‌های درسی ابتدایی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1), pp. 79-90

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    صباغ حسن زاده، طلعت سادات، رضایی، خدیجه. بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های زیست عفیفانه در کتاب‌های درسی ابتدایی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16, 1403؛ 16(1): 79-90