اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال شانزدهم، شماره اول، پیاپی 31، بهار و تابستان 1403، صفحات 7-24

    نقش راهبردی توحید افعالی در تربیت اخلاقی

    نویسندگان:
    ✍️ سعید حیدری / دانشجوی کارشناسی ارشد مؤسسة اخلاق و تربیت / hosainhydare@yahoo.com
    سیدمحمدرضا موسوی نسب / استادیار گروه علوم تربیتی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / smrmn1346@gmail.com
    doi 10.22034/eslampajoheshha.2024.2021349
    چکیده: 
    موضوعات و مسائل اخلاقی از یک‌سو و گوناگونی روش‌های تربیتی از سوی دیگر ایجاب می‌کند که از راهبردهایی در تربیت اخلاقی استفاده شود که متربی را به اهداف لازم برساند؛ زیرا به‌کارگیری برخی از روش‌های تربیتی نه تنها توان و وقت متربی را می‌گیرد، بلکه او را هرگز به مقصود نیز نمی‌رساند. توحید افعالی به‌مثابه یکی از مهم‌ترین متعلقات ایمان که در متون دینی آمده، آثار تربیتی و اخلاقی فراوانی دربر دارد، به گونه‌ای که می‌‌توان گفت: یکی از راهبردهای اصلی در تربیت اخلاقی به‌شمار می‌آید و می‌تواند نقطه‌ای کلیدی در تربیت اخلاقی به‌شمار آید. این پژوهش به روش «توصیفی- تحلیلی» کوشیده است راز تأکیدهای مکرر آیات و روایات درباره توحید افعالی را بیان کند تا راهبردی بودن نقش توحید افعالی در تربیت اخلاقی اثبات گردد. آشکار شدن نقش محوری مؤلفه «اسناد» در تربیت اخلاقی، تبیین اخلاق توحیدی و چگونگی نشئت گرفتن فضایل از توحید، و بیان آثار اعتقاد به توحید افعالی از دیگر یافته‌های این پژوهش است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Strategic Role of Unity of the Divine Acts in Moral Education
    Abstract: 
    Ethical issues, as well as the variety of educational methods, require the use of strategies in moral education to lead the educator to his/her necessary goals; because not only using some educational methods wastes the time and energy of the learner, but also never gets him/her to the goal. Unity of the Divine Acts, which is one of the most important parameters of faith mentioned in religious texts, contains many educational and moral effects, such that we can say it is one of the main strategies in moral education and can be considered a key point in moral education. Using a "descriptive-analytical" method, this research tries to explain the reason why there is a repeated emphasis in Qur’anic verses and Islamic narrations on the unity of the Divine Acts, in order to prove the strategic role of Unity of the Divine Acts in moral education. Some other findings of this research are as follows: the central role of the component of “documents” (asnad) in moral education, explaining monotheistic ethics and how virtues originate from monotheism, and expressing the effects of believing in monotheism.
    • ابنطاووس، علی‌بن موسی، 1376، الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة، قم، مکتب الإعلام الإسلامی.
    • احمدوند، علی محمد و همکاران، 1389، «مروری بر مدل‌های انتخاب راهبرد و ارائه یک مدل پیشنهادی»، مدیریت فردا، ش 23، ص 107-116.
    • اسلام‌پور کریمی، حسن، 1393، خودآموز مقدمات پژوهش، چ دوم، تهران، سمت.
    • انصاری قمی مهدی، 1384، إکمال غرر الحکم، قم، دلیل ما.
    • باقری، خسرو، 1393، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، چ سی و هفتم، تهران، مدرسه.
    • پسندیده عباس، 1394، الگوی شادکامی در اسلام، چ دوم، قم، دارالحدیث.
    • تجلیل تبریزی، ابوطالب، 1417، معجم المحاسن و المساوئ، قم، مؤسسة نشر اسلامی.
    • تهرانی، مجتبی، 1395، اخلاق الهی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    • تهرانی، مجتبی، 1397، اخلاق ربانی (حب جاه)، تهران، مؤسسة پژوهشی فرهنگی مصابیح الدجی.
    • جوادی، عبدالله، 1385، توحید در قرآن، چ دوم، قم، اسراء.
    • حر عاملی، محمدبن حسن، 1402ق، الـجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
    • خطیبی، محمد، 1386، فرهنگ شیعه، چ دوم، قم، زمزم هدایت.
    • دستغیب، عبدالحسین، 1388، گناهان کبیره، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    • ریو، جان مارشال، 1395، انگیزش و هیجان، ترجمة سیدمحمدی یحیی، تهران، ویرایش.
    • سالاری فر، محمدرضا و همکاران، 1393، روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • شیروانی، علی، 1379، اخلاق اسلامی، قم، دارالفکر.
    • صدری افشار، غلامحسین و همکاران، 1381، فرهنگ فارسی، تهران، فرهنگ معاصر.
    • طبرسی، حسن‌بن فضل، 1370، مکارم الأخلاق، قم، الشریف الرضی.
    • طوسی، محمدبن حسن، 1411ق، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه.
    • عالم‌زاده، محمد، 1396، راهبرد تربیت اخلاقی در قرآن کریم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    • فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی، 1417ق، المحجه البیضاء، قم، مؤسسة نشر اسلامی.
    • کریمی، یوسف، 1399، روانشناسی اجتماعی، چ دوازدهم، تهران، ارسباران.
    • مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    • مجلسی، محمدباقر، 1431ق، عین الحیاة، قم، جامعة مدرسین.
    • مصباح، محمدتقی، 1387، آموزش فلسفه، تهران، امیر کبیر.
    • مکارم شیرازی، ناصر، 1385، اخلاق در قرآن، قم، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب(ع).
    • موسوی‌خ‍م‍ی‍ن‍ی، سیدروح‌الله، 1378، آداب الصلاة، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    • نراقی، مهدی‌بن ابی‌ذر، بی‌تا، جامع السعادات، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
    • نوری، میرزا حسین، 1408ق، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع).
    • هایدر، فریتز، 1964، روانشناسی روابط بین فردی، نیویورک، شرکت جان وایلی و پسران.
    • همت بناری، علی، 1379، «تربیت اخلاقی و ضرورت نگاهی دوباره به آن»، تربیت اسلامی، ش 2، ص 167-192.
    • واسطی، شیخ عبدالحمید، 1388، نگرش سیستمی به دین، چ سوم، مشهد، مؤسسة مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، سعید، موسوی نسب، سیدمحمدرضا.(1403) نقش راهبردی توحید افعالی در تربیت اخلاقی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1)، 7-24 https://doi.org/10.22034/eslampajoheshha.2024.2021349

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سعید حیدری؛ سیدمحمدرضا موسوی نسب."نقش راهبردی توحید افعالی در تربیت اخلاقی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16، 1، 1403، 7-24

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، سعید، موسوی نسب، سیدمحمدرضا.(1403) 'نقش راهبردی توحید افعالی در تربیت اخلاقی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1), pp. 7-24

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، سعید، موسوی نسب، سیدمحمدرضا. نقش راهبردی توحید افعالی در تربیت اخلاقی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16, 1403؛ 16(1): 7-24