اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال شانزدهم، شماره اول، پیاپی 31، بهار و تابستان 1403، صفحات 25-43

    محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم از منظر اسلام

    نویسندگان:
    ✍️ احمد امامی راد / استادیار گروه فقه پژوهشکدۀ علوم اسلامی رضوی / Ahmad_Emami.rad@islamic-rf.ir
    مریم مشهدی علی پور / دانشجوی دکتری رشتۀ علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات / ahmademamimoshaver@gmail.com
    doi 10.22034/eslampajoheshha.2024.2020904
    چکیده: 
    در برنامه‌ریزی تربیتی و آموزشی به طور عام، از جمله در آموزش جنسی، مؤلفه‌هایی همچون معلم، شاگرد، محتوا، برنامه، ابزار، روش‌ها، عوامل، موانع، ساحت‌ها و مراحل دخیل‌اند که با توجه به نبود پژوهشی جامع در خصوص محتوای آموزش جنسی در اسلام و نیز با توجه به لزوم محدودیت موضوع پژوهش، مقاله حاضر با هدف بررسی محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم با روش کیفی و تحلیل اسنادی در متون اسلامی به این موضوع پرداخته است. آموزش به‌موقع در این سنین، از برخی آفات و اختلالات مسائل جنسی جلوگیری می‌کند و پی‌ریزی و تربیت بهینه جنسی کودک را در پی خواهد داشت. اجازه‌خواهی هنگام ورود به اتاق خلوت اولیا یا دیگر افراد، پوشاندن عورت خود از دیگران و نگاه نکردن به عورت دیگران و نیز رد درخواست ملامست جنسی از سوی دیگران از جمله محتواهای آموزش جنسی در این دوران است. در اواخر این دوران، آموزش هویت جنسیتی و مقتضیات جنسیتی نیز مد نظر خواهد بود که پی‌ریزی قبول جنسیت و افتخار بدان و نیز رفتارهای متناسب با جنسیت نیز از آموزه‌های جنسیتی در این دوره به شمار می‌آید.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Content of Sex Education in First and Second Childhood from the Perspective of Islam
    Abstract: 
    Some components, such as the teacher, the student, the content, the program, the tools, the methods, the factors, the obstacles, the fields and the stages, are involved in educational planning in general, including sex education. Considering the lack of a comprehensive research on the content of sex education in Islam and also considering the compulsory limitations of the research topic, this article aims to investigate the content of sex education in the first and second childhood using qualitative method and document analysis method in Islamic texts. Timely education prevents some sexual problems and disorders at this age and will lead to the child’s optimal sexual education. Some sexual educations of this age are as follows: asking for permission when entering their parent’s -or other’s- private room, covering one's private parts from others and not looking at other people's private parts, and rejecting any requests for sexual touching. Teaching gender identity and gender requirements will also be considered for the end of their childhood, which includes some gender teachings, at this period, such as accepting their own gender and being proud of it, and performing behaviors appropriate to their gender.
    • نهج‌البلاغه، 1414ق، شریف الرضی، محمدبن حسین‏، تصحیح و تحقیق صالح صبحی، قم، هجرت.
    • اعرافی، علی‌رضا، 1396، فقه تربیتی، تحقیق و نگارش احمد امامی‌راد، قم، مؤسسة اشراق و عرفان.
    • اعرافی، علی‌رضا، 1398، مکاسب محرّمه، تحقیق و نگارش محمد آزادی، مؤسسة اشراق و عرفان.
    • امامی‌راد، احمد، 1393، «بررسی فقهی تفکیک جنسیتی»، مطالعات فقه تربیتی، ش 1، ص 111-137.
    • امامی‌راد، احمد، بی‌‌تا، محتوای آموزش جنسی در اسلام؛ کلیات و دوران کودکی، بی‌جا، پلی‌کپی.
    • آرمند، محمد، 1390، «تحلیلی بر مفهوم تعلیم و تربیت»، سوره، ش 53-52، ص 63-65.
    • برک، لورا، 1400، روان‌شناسی رشد، ترجمة یحیی سیدمحمدی، چ چهل و نهم، تهران، ارسباران.
    • تبریزی، مصطفی و زهرا ترابی، 1398، آموزش مسائل جنسی به کودک و نوجوان، تهران، فراوان.
    • حر عاملی، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل ‌الشیعه، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع).
    • حسینی زبیدی، محمدمرتضی، 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس‏، تحقیق علی هلالی و علی سیری، بیروت، دارالفکر.
    • حلی، حسن‌بن یوسف، 1411ق، الخلاصة، قم‏، دار الذخائر.
    • خنجری، صدیقه و همکاران، 1395، «تأثیر برنامه آموزش پیشگیری از سوء رفتار جنسی بر آگاهی، نگرش و عملکرد والدین کودکان سنین مدرسه»، پرستاری ایران، ش 104، ص 17-27.
    • خوئی، سیدابوالقاسم، 1369، معجم رجال الحدیث، قم‏، مرکز آثار شیعه.
    • خوئی، سیدابوالقاسم، 1418ق، کتاب النکاح، قم، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
    • رحیم‌پور ازغدی، حسن، 1399، مدیریت عرب بر زندگی شرقی؛ گفتارهایی در نقد لایه‌های پنهان و آشکار «سند توسعه پایدار»، تدوین و تنظیم حسین ایزدی، قم، فردا.
    • زارعان، محمدجواد و احمد امامی‌راد، 1395، «بررسی فقهی جداسازی بستر کودکان»، مطالعات فقه تربیتی، ش 5، ص 83-108.
    • صابری فتحی، مجید و همکاران، 1400، واقعیت آموزش در سند «توسعه پایدار» 2030؛ فلسفه، تضادها و چالش‌ها، تهران و مشهد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد.
    • صدوق، محمدبن علی، 1386، علل الشرایع، قم، داوری.
    • صدوق، محمدبن علی، 1403ق، الخصال، قم، جامعه مدرسین.
    • صدوق، محمدبن علی، 1413ق، من ‌لا‌یحضره ‌الفقیه، چ دوم، قم، جامعه مدرسین.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین.
    • طبرسی، فضل‌بن حسن، 1372، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصرخسرو.
    • طرقی، مجید و احمد امامی‌راد، 1396، «بررسی فقهی روش تربیت جنسی اجازه‌خواهی فرزندان هنگام ورود به اتاق خلوت اولیاء (استیذان)»، مطالعات فقه تربیتی، ش 7، ص 63-90.
    • طوسی، محمدبن حسن، 1417ق، الإجتهاد و التقلید (العدۀ فی الأصول)، قم، ستاره.
    • طوسی، محمدبن حسن، بی‌تا، التبیان فی تفسیر القرآن‏، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
    • طوسی، محمدبن حسن، بی‌تا، الفهرست، نجف، المکتبة المرتضویة‏.
    • فخر رازی، محمدبن عمر، 1420ق، مفاتیح الغیب، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
    • فراهیدی، خلیل‌بن احمد، 1410ق، کتاب العین، قم، هجرت.
    • فقیهی، علی‌نقی و همکاران، 1387، «آموزش جنسی به کودک و نوجوان از دیدگاه اسلامی و مطالعات روان‌شناختی»، تربیت اسلامی، ش 7، ص 51-80.
    • فولادی، محمد، 1396، «بررسی انتقادی سند توسعه پایدار 2030 یونسکو؛ آثار و پیامدهای آن»، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش 31، ص 73-98.
    • قمی، علی‌بن ابراهیم، 1363، تفسیر قمی، چ سوم، قم، دارالکتاب.
    • کشی، محمدبن عمر، 1348، رجال الکشی، مشهد، دانشگاه مشهد.
    • کلینی، محمدبن یعقوب، 1365، الکافی، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
    • گروهی از نویسندگان، 1391، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، زیرنظر محمدتقی مصباح یزدی، چ دوم، تهران، مدرسه.
    • مجلسی، محمدباقر، 1410ق، بحار الأنوار، لبنان، مؤسسة الطبع و النشر.
    • مزیدی، محمد و محمد خدمتیان، 1396، «ارائه الگوی تربیت جنسی با تکیه بر دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان»، تربیت اسلامی، ش 25، ص 161-183.
    • نجاشی، احمدبن علی، 1365، رجال النجاشی، قم، جامعة مدرسین.
    • نراقی، احمدبن محمدمهدی، 1374، مستند الشیعة فی أحکام الشریعة، قم، مؤسسة آل‌البیت(ع).
    • نوری، حسین، 1408ق،‌ مستدرک ‌الوسائل، بیروت، مؤسسة آل‌البیت(ع).
    • نیشابوری، نظام‌الدین حسن‌بن محمد، 1416ق، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، قم، دار الکتب العلمیه.
    • هندی، حسام‌الدین، 1397، کنز العمّال، تحقیق حسن رزوق، تصحیح صفوة السقا، بیروت، مکتبة التراث الإسلامی.
    • Bruskas, D, 2008, "Children in Foster Care: A Vulnerable Population at Risk", Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, No. 21(2), p. 70–77.
    • James S, Montgomery S, Leslie LK, Zhang J, 2009, "Sexual risk behaviors among youth in the child welfare system", Children and Youth Services Review, No. 31, p. 990–1000.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امامی راد، احمد، مشهدی علی پور، مریم.(1403) محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم از منظر اسلام. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1)، 25-43 https://doi.org/10.22034/eslampajoheshha.2024.2020904

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمد امامی راد؛ مریم مشهدی علی پور."محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم از منظر اسلام". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16، 1، 1403، 25-43

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امامی راد، احمد، مشهدی علی پور، مریم.(1403) 'محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم از منظر اسلام'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1), pp. 25-43

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امامی راد، احمد، مشهدی علی پور، مریم. محتوای آموزش جنسی در دوران کودکی اول و دوم از منظر اسلام. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16, 1403؛ 16(1): 25-43