«نگرش‌سازی»، راهبردی نوین در تربیت اخلاقی
نویسندگان:
چکیده:
«نگرش» در اصطلاح روان‌شناسی، نظامی هماهنگ و بادوام از افکار، احساسات و آمادگی‌های رفتاری فرد دربارة یک موضوع است که به‌صورت اکتسابی ایجاد می‌شود و اغلب دارای ثبات و دوام بالایی است. می‌توان از این ظرفیت انسانی در حوزة تربیت اخلاقی بهره جست و آن را در قالب یک راهبرد تربیتی به‌کار گرفت؛ به این صورت که مربی با مداخلة آگاهانه و توأمان برای ارائة اطلاعات، برانگیختن انگیزه، و آموزش مهارت‌های رفتاری لازم درخصوص موضوعات اخلاقی، «نگرش‌سازی» کند. با توجه به ناپایداری اغلب آموزه‌های اخلاقی در راهبردهای تربیتی موجود، پژوهش حاضر در نظر دارد با روش توصیفی ـ تحلیلی و رویکرد برون‌دینی، نگرش‌سازی را به‌عنوان راهبرد نوین تربیتی در حوزة اخلاق معرفی کند. یافته‌ها نشان می‌دهند که این راهبرد به‌دلیل سهولت در فراهم‌سازی شرایط، جامعیت داشتن، و ماندگاری آموزه‌ها، بر سایر راهبردهای تربیت اخلاقی برتری دارد و می‌توان با تعیین مبانی، اهداف، اصول و روش‌ها، آن را در قالب یک الگوی تربیت اخلاقی ارائه کرد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Attitude Formation, a New Strategy in Moral Education
Abstract:
In psychology, "attitude" is a consistent and sustainable system of thoughts, feelings and behavioral preparations concerning a subject. It is acquired and often has high stability. In the field of moral education, this human capacity can be best applied and used in the form of an educational strategy. Teachers can start "attitude-formation" through a conscious and cooperative intervention to provide information, motivate, and teach the necessary behavioral skills regarding ethical issues. Considering the instability of most of moral teachings in the existing educational strategies, this study uses the descriptive-analytical method and extra-religious approach to introduce "attitude formation" as a new educational strategy in the field of ethics. The findings show that this strategy is more preferred compared to other moral education strategies because of providing the proper context, comprehensiveness, and permanence of teachings. It can be presented in the form of a model of moral education by determining the foundations, goals, principles and methods.
- آذربایجانی، مسعود و همکاران، 1387، روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی، تهران، سمت.
- باقری، خسرو، 1374، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، مدرسه.
- بناری، علی‌همت، 1379، «تربیت اخلاقی و ضرورت نگاهی دوباره به آن»، تربیت اسلامی (مجموعه مقالات ویژه تربیت اخلاقی)، قم، تربیت اسلامی.
- پورمقدس، علی، 1376، روان‌شناسی اجتماعی، اصفهان، مشعل.
- تمیمی‌آمدی، عبدالواحدبن محمد، 1366، تصنیف غررالحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
- توسلی، غلامعباس و ابوتراب طالبی، 1383، «تعارض بین کنش‌های اجتماعی و ارزش‌های اخلاقی نوجوانان»، علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، سال چهاردهم، ش 50، ص 1ـ28.
- حاجی ده‌آبادی، محمدعلی، 1377، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی.
- داودی، محمد، 1387، تربیت اخلاقی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- رزاقی، هادی، 1387، نگرش و ایمان در تربیت دینی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- سجادی، سیدمهدی، 1379، «رویکردها و روش‌های تربیت اخلاقی و ارزشی»، پژوهش‌های فلسفی ـ کلامی، ش 3، ص 144ـ165.
- صدری‌فر، نبی‌الله و سیدابوالقاسم موسوی، 1392، «راهبردهای تربیتی از دیدگاه قرآن»، اخلاق وحیانی، سال اول، ش 4، ص 123ـ162.
- صلیبی، ژاسنت، 1382، فرهنگ توصیفی روان‌شناسی اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- عالم‌زاده نوری، محمد، 1389، «راهبرد تربیت اخلاقی (استراتژی تحول اخلاقی و معنوی)»، معرفت اخلاقی، سال دوم، ش 1، ص 65ـ94.
- فرانکنا، ویلیام، 1376، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، طه.
- کریمی، یوسف، 1379، نگرش و تغییر نگرش، تهران، ویرایش.
- کلینى، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافى، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1394، فلسفه اخلاق، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مظفر، محمدرضا، 1379، المنطق، قم، جامعة مدرسین.
- موسوی، سمیه‌السادات، 1399، نظام تربیت اجتماعی در سیره معصومان(ع)، قم، جامعة‌الزهرا(س).
- Berk, laura, 2001, Development through the lifespan, Boston, MA, Allyn and Bacon.
- Chandler, Alfred, 1963, Strategy and Structure: Chapters in the History of the Industrial Enterprise, Cambridge, M.I.T. Press.
- Cohen, Eliot, Invalid Date, Entry "strategy", Encyclopedia Britannica, www.britannica.com/topic/strategy-military.
- Eiser, Richard, 1990, social psychology (attitudes, cognition and social behavior), Cambridge- NewYork- Melbourne, Cambridge University Press.
- Fleck, Christian, 2015, "Attitude: History of Concept", International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2nd edition, V. 2, p. 175-177.
- Howland, Carl & Milton Rosenberg, 1960, Attitude Organization and Change: An Analysis of Consistency Among Attitude Components, New Haven, Yale University Press.
- Joseph, Pamela & Sara Efron, 2005, "Seven Worlds of Moral Education", The Phi Delta Kappan, V. 86, N.7, p. 525-533.
- Krech, David & others, 1962, Individual in society; a textbook of social psychology, New York, McGraw-Hill.
- Krech, David & Richard Crutchfield, 1948, Theory and problems of social psychology, New York, McGraw-Hill Book Co.
- Luthans, Fred, 2008, Organizational behavior, Boston, Mass, McGraw-Hill/Irwin.
- Petty, R, & Pablo Briñol, 2015, "Processes of social influence through attitude change", APA handbook of personality and social psychology, V. 1, p. 509-545.
- Petty, Richard & christian wheeler & zakary tormala, 2013, "Persuasion and Attitude Change", Handbook of Psychology, edited by Irving B. Weiner, John Wiley & Sons, p 369-389.
- Rich, John Martin, 1991, "The Conflict in Moral Education: Teaching Principles or Virtues?", The Clearing House, V. 64, N. 5, p. 293-296.
- stangor, Charles, 2015, social psychology principles, Minneapolis, University of minnesota libraries publishing edition.
- Summers, Della & others, 1993, Longman dictionary of English language and culture, Harlow, Essex, England, Longman.
- Thomas, William & Florian Znaniecki, 1927, The Polish Peasant in Europe and America, New York, alfred- a- knopf.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
موسوی، سمیه السادات، آذربایجانی، مسعود، فلاح، محمدجواد، نوذری، محمود.(1402) «نگرش‌سازی»، راهبردی نوین در تربیت اخلاقی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15(2)، 37-56 https://doi.org/10.22034/eslampajoheshha.2024.2020710
سمیه السادات موسوی؛ مسعود آذربایجانی؛ محمدجواد فلاح؛ محمود نوذری."«نگرش‌سازی»، راهبردی نوین در تربیت اخلاقی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15، 2، 1402، 37-56
موسوی، سمیه السادات، آذربایجانی، مسعود، فلاح، محمدجواد، نوذری، محمود.(1402) '«نگرش‌سازی»، راهبردی نوین در تربیت اخلاقی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15(2), pp. 37-56
