اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال شانزدهم، شماره اول، پیاپی 31، بهار و تابستان 1403، صفحات 69-78

    مراحل تربیت از نگاه اسلامی

    نویسندگان:
    سیدعلی حسینی زاده / دانشیار گروه علوم تربیتی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه / ali_hosseini@rihu.ac.ir
    doi 10.22034/eslampajoheshha.2024.2021692
    چکیده: 
    یکی از عناصر مهم در نظام تربیت اسلامی مراحل تربیت است. مراحل تربیت زمینه‌ای است برای ارائه برنامه تربیتی به صورت تدریجی و بر اساس سیر رشد متربی و یا سیر دشواری محتوا و یا هر دو که به صورت منطقی ترسیم می‌شود تا هم مربی بتواند به راحتی محتوای تربیتی را برای متربیان ارائه کند و به سهولت به اهداف تربیتی خود دست یابد و هم متربیان بتوانند به سهولت محتوای تربیتی را دریافت کرده، به درجات عالی تربیتی دست یابند. مراحل تربیتی بر اساس مکاتب گوناگون تربیتی ممکن است متفاوت باشد. این مقاله مراحل تربیت اسلامی را با روش «توصیفی و تحلیلی» از متون اسلامی، به‌ویژه قرآن کریم و روایات معصومان بررسی کرده و آن را در چهار دوره مهم و هشت مرحله ارائه کرده است. این دوره‌های چهارگانه عبارتند است: تمهید، تربیت، تقویت و حفاظت و مراحل هشت‌گانه آن عبارتند از: 1. زمینه‌سازی، 2. پرورش یا تربیت جسم، 3. آموزش، 4. پیشه‌وری، 5. پرورش تفکر یا تعقل، 6. تجربه، 7. حمایت و تثبیت، 8. حفاظت.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Stages of Education from an Islamic Point of View
    Abstract: 
    One of the important elements of the Islamic education system is the stages of education. The discussion of the stages of training prepares the ground for presenting a gradual training program considering the growth of the pupil or the difficulty of the content or both cases. This program is logically designed such that the trainer can easily provide the content for the pupil and can easily reach the educational goals; and the pupils can easily receive the training content and achieve high levels of training as well. Educational stages may be different based on different educational schools. This article examines the stages of Islamic education, using a "descriptive and analytical" method, studying Islamic texts, especially the Holy Quran and the narrations of the innocent Imams, and presents the conclusion in four important periods and eight stages. The four periods are: preparation, training, strengthening and protection, and the eight stages are: 1. Preparing the ground, 2. Upbringing or training the body, 3. Education, 4. Vocational training, 5. Cultivating thinking or reasoning. 6. Experience, 7. Support and stabilization, 8. Protection.
    • اسلامی مهر، یعقوب و همکاران، 1399، «طراحی مدل مفهومی" مراحل تربیت مبتنی بر دیدگاه اسلام" و دلالتهای تربیتی آن (استراتژی تئوری داده بنیاد متنی)»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، ش 46، ص 199-220.
    • باقری، خسرو، 1368، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، وزارت آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
    • صدوق، محمدبن علی، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین‏.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1417ق، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعه مدرسین.
    • طبرسی، حسن‌بن فضل، 1370، مکارم الاخلاق، قم، الشریف الرضی.
    • طرقی، مجید، 1379، مراحل و روشهای تربیت از دیدگاه اسلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
    • طوسی، محمدبن حسن، بیتا، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    • فرزند وحی، جمال و طاهره حیدرنژاد، 1392، «مراحل تربیت از دیدگاه قرآن، سنت و علم روانشناسی»، حسنا، ش 17، ص 101-123.
    • قائمی‌مقدم، محمد‌رضا و همکاران، 1394، «بررسی مراحل تحول بر اساس منابع اسلامی»، روان‌شناسی و دین، ش 4، ص 23-43.
    • قرشی‌‌نایی، علی‌اکبر، 1375، تفسیر أحسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت.
    • قطب، سید‌محمد، 1425ق، فی ظلال القرآن، بیروت، دار الشروق.
    • کاشانی، ملا فتح الله، 1336، منهج ا لصادقین فی الزام المخالفین، تهران، علمی.
    • کلینی، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافی، تهران، اسلامیه.
    • مصباح‌یزدی، محمد تقی و همکاران، 1391، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، تهران، مدرسه.
    • مفید، محمدبن محمد، 1413ق، الاختصاص، قم، الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
    • مکارم‌شیرازی، ناصر، 1371، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی زاده، سیدعلی.(1403) مراحل تربیت از نگاه اسلامی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1)، 69-78 https://doi.org/10.22034/eslampajoheshha.2024.2021692

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سیدعلی حسینی زاده."مراحل تربیت از نگاه اسلامی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16، 1، 1403، 69-78

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی زاده، سیدعلی.(1403) 'مراحل تربیت از نگاه اسلامی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16(1), pp. 69-78

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی زاده، سیدعلی. مراحل تربیت از نگاه اسلامی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 16, 1403؛ 16(1): 69-78