اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال هفتم، شماره اول، پیاپی 13، بهار و تابستان 1394، صفحات 51-70

    تبیین ماهیت تربیت معنوی و راهبردهای تحقق آن در آموزه های قرآنی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ نرگس انتظامی بیان / کارشناس ارشد روان‌شناسي تربيتي / narges.entezami2009@gmail.com
    قدسی احقر / استاديار دانشگاه علوم تحقيقات تهران و پژوهشكده تعليم و تربيت / Ahghar2004@yahoo.com
    چکیده: 
    «تربیت معنوی» تربیتی خداگرا، خدامحور و اصلاح کنندة رابطة انسان با آفریدگار است. ویژگی بارز چنین رویکردی تقویت بنیان های اعتقادی و عرفانی (شناخت و معرفت خدا) و روحیة عبودیت و بندگی است. درواقع، تربیت معنوی برای این است که انسان روابط خود را با خدا، جهان، زندگی دنیا و آخرت شکل دهد و طبق همان صورتی که فلسفة کلی جامع اسلامی از خالق، انسان، جهان و زندگی دنیا و آخرت تعیین کرده است، گام بردارد. براین اساس، وقتی در پرتو تربیت معنوی، رابطة انسان نسبت به معبود خود، در مسیر درست قرار گرفت و زندگی او رنگ و بوی الهی یافت، تربیت واقعی صورت گرفته و انسان گام های بلندی برداشته است. در این مقاله ضمن بیان معنای لغوی و اصطلاحی «تربیت معنوی»، مجموعه ای از مهم ترین راهبردهای تحقق تربیت معنوی با بهره‏گیری از آیات قرآن کریم را تبیین می کند.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Nature of Religious Education and the Strategies for Actualizing It in the Qur’anic Teachings
    Abstract: 
    Religious education” is a deist and God-oriented education and it is the means for improving the relation between man and God. The prominent characteristic of such approach is reinforcing the ideological and mystical foundations (i.e. cognition and knowledge of God) and sense of servitude. In reality, the aim of religious education is to enable man to establish relationship with God, the world, and his life in this world and the hereafter, so that he can move according to the way the general Islamic philosophy looks at man’s creator, man, the world and his life in this world and the hereafter. Consequently, when, in the light of religious education, the relationship between man and his deity goes well and man’s life has divine property, real education will be attainable and man will be able to achieve remarkable progress. Besides explaining the literal and true meanings of religious education, this paper elaborates on a number of the most important strategies for providing religious education by resting on Qur’nic verses
    References: 
    References: 
    • ابن‌عاشور، محمد الطاهر ،1421ق، التحرير و التنوير، بيروت، مؤسسه‌ التاريخ العربي.
    • ابن‌عربي، محي‌الدين، 1422ق، تفسير ابن عربي، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • اشعري، زهرا و ديگران، 1391، «بررسي مفهوم، اصول و روش‌هاي تربيت معنوي از ديدگاه علامه طباطبايي»، تربيت اسلامي، سال هفتم، ش15، ص 89-112.
    • باغگلي، خليل و ديگران، 1391، «نقد مفهوم معنويت در تربيت معنوي معاصر، معنويت ديني و نوپديد»، پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي، سال بيستم، دوره جديد، ش16، ص89-115.
    • برقي، احمدبن‌خالد، 1330، المحاسن، تحقيق: جلال‌الدين حسيني، تهران، اسلاميه.
    • بهشتي، سعيد، 1388، «تأملاتي در فلسفه تربيت ديني از ديدگاه اسلام»، مجموعه مقالات همايش تربيت ديني در جامعه اسلامي معاصر، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • خسروپناه، عبدالحسين، 1382، گ‍س‍ت‍رة‌ ش‍ري‍ع‍ت‌، تهران، دف‍ت‍ر ن‍ش‍ر م‍ع‍ارف‌.
    • ـــــ ، 1387، انتظارات بشر از دين، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
    • دهخدا، علي‌اکبر، 1377، لغت‌نامه، تهران، دانشگاه تهران.
    • راغب اصفهاني، ح‍س‍ي‍ن‌ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د، 1404ق، المفردات، چ دوم، تهران، م‍طب‍ع‍ه‌ ال‍م‍ي‍م‍ن‍ي‍ه.
    • رشيد‌پور، مجيد، 1384، آش‍ن‍اي‍ي‌ ب‍ا ت‍ع‍ل‍ي‍م‌ و ت‍رب‍ي‍ت‌ اس‍لام‍ي‌ ب‍ا ت‍أک‍ي‍د ب‍ر روش‌ه‍ا، تهران، انجمن اوليا و مربيان جمهوري اسلامي ايران.
    • سبزواري‌ نجفي، محمدبن‌ حبيب‌الله، 1406ق، الجديد في تفسير القرآن المجيد، بيروت، دار التعارف للمطبوعات.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان، قم، دفتر انتشارات اسلامي جامعه مدرسين حوزه علميه.
    • فضل‌الله، سيدمحمدحسين، 1419ق، تفسير من وحي ‌القرآن، چ دوم، بيروت، دار الملاک للطباعه و النشر.
    • مطهري، مرتضي، 1361، پيرامون انقلاب اسلامي، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، 1367، تعليم و تربيت در اسلام، تهران، صدرا.
    • مکارم شيرازي، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب‌ الاسلاميه.
    • موسوي خميني، روح‌الله، 1370، ص‍ح‍ي‍ف‍ه‌ ن‍ور‏‫، تهران، س‍ازم‍ان‌ م‍دارک‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ي‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ي.‬‬‬‬‬‬‬‬
    • ـــــ ، 1384، شرح حديث جنود عقل و جهل، تهران، مؤس‍س‍ه‌ ت‍ن‍ظي‍م‌ و ن‍ش‍ر آث‍ار ام‍ام‌ خ‍م‍ي‍ن‍ي.
    • نصر، محمد، 1375، «ش‍ي‍وه‌ه‍اي‌ ت‍ب‍ي‍ي‍ن‌ ان‍ت‍ظار از دي‍ن»‌، ن‍ق‍د و ن‍ظر، دوره2، ش2، ص 199-207.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    انتظامی بیان، نرگس، احقر، قدسی.(1394) تبیین ماهیت تربیت معنوی و راهبردهای تحقق آن در آموزه های قرآنی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7(1)، 51-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نرگس انتظامی بیان؛ قدسی احقر."تبیین ماهیت تربیت معنوی و راهبردهای تحقق آن در آموزه های قرآنی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7، 1، 1394، 51-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    انتظامی بیان، نرگس، احقر، قدسی.(1394) 'تبیین ماهیت تربیت معنوی و راهبردهای تحقق آن در آموزه های قرآنی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7(1), pp. 51-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    انتظامی بیان، نرگس، احقر، قدسی. تبیین ماهیت تربیت معنوی و راهبردهای تحقق آن در آموزه های قرآنی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7, 1394؛ 7(1): 51-70