اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی 26، پاییز و زمستان 1400، صفحات 43-56

    واکاوی معنای واژه «تربیت» و ردّ نظرات مخالف آن

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    فاطمه حسینی علایی / استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، واحد شهر ری / hoseinif114@gmail.com
    جواد فتحی اکبرآبادی / استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، واحد پیشوا
    ✍️ زهرا جلالی شوره دلی / دانشجوی دکتری الهیات، علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور، واحد تهران جنوب / sepid.jalali1@gmail.com
    چکیده: 
    یکی از مهم ترین واژگانی که از لحاظ لغوی و مفهومی، همواره مورد چالش بسیاری از نویسندگان قرار گرفته، واژه «تربیت» است. برخی معتقدند که این واژه در مفهوم رشد جسمانی و برخی دیگر، آن را در معنای کمال نفسانی به کار برده اند. «گروه سوم» مفهوم کنونی تربیت را که در آموزش و پرورش به کار می رود صحیح نمی دانند. مسئله این پژوهش بررسی مفهومی و کاربردی این واژه از نظر لغوی، قرآنی و علوم تربیتی بوده و هدف از آن، به موازات ارائه مفهومی صحیح از واژه مورد نظر، پاسخگویی به چالش ها و نظرات مخالف آن می باشد. روش این پژوهش، توصیفی و کتابخانه ای مبتنی بر کاوش های لغوی، تفسیری، حدیثی، تاریخی و... است. یافته های این مقاله نشان می دهد که تربیت در دو معنای جسمانی و معنوی به کار رفته، منحصر کردن مفهوم آن در رشد جسمانی صحیح نیست. همچنین باید گفت: کاربرد کنونی این واژه در آموزش و پرورش، که به مفهوم رشد جسمانی و کمال معنوی است، کاملاً صحیح بوده و مطابق با مفهوم اولیه آن است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    An Analysis of the Meaning of "Education" and Rejecting Opposing Views
    Abstract: 
    One of the most important words that has always been challenged by many writers in terms of lexical and conceptual is the word "education". Some believe that this word has been used in the sense of physical growth and others have used it in the sense of spiritual perfection. The "third group" does not consider the current concept of education in the education system to be correct. Using a descriptive-deskresearch method and providing a precise meaning of the word education, this paper seeks to examine the concept and usage of the word education in terms of lexical, interpretive, traditional, historical, Quranic and educational sciences to respond to the challenges and opposing views in this respect. The findings show that education is used in both physical and spiritual meanings and cannot be limited to the concept of physical one. It should also be notes that the current usage of this word in education system, which means physical growth and spiritual perfection, is correct and it is in accordance with its original meaning
    References: 
    References: 
    • نهج‌البلاغه، 1387، ترجمه محمد دشتي، قم، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمؤمنين.
    • ابن‌اثير، مبارک‌بن محمد، 1367ق، النهاية في غريب الحديث و الاثر، چ چهارم، قم، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان.
    • ابن‌دريد، محمد‌بن حسن، 1988م، جمهرة اللغة، بيروت، دارالکتب للملايين.
    • ابن‌سيده، علي‌بن اسماعيل، 1421ق، المحکم و المحيط الأعظم، چ دوم، بيروت، دارالکتب العلمية.
    • ابن‌فارس، احمد‌بن فارس، 1404ق، معجم مقاييس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامي.
    • ابن‌منظور، محمد‌بن مکرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بيروت، دارصادر.
    • احمدزاده، محمد عالم، 1389، «مفهوم‌شناسي واژه تربيت در قرآن کريم»، راه تربيت، ش13، ص13-33.
    • ازهري، محمد‌بن احمد، 1421ق، تهذيب اللغة، بيروت، داراحياء التراث العربي.
    • بستي سجستاني، اسماعيل‌بن احمد، بي‌تا، المراتب في فضائل اميرالمؤمنين و سيد الوصيين علي بن ابي‌طالب، تهران، دليل ما.
    • توسلي، طيبه، 1386، «مفهوم تربيت از ديدگاه شاعران، اديبان و انديشمندان زبان فارسي»، انديشه‌هاي نوين تربيتي، ش3 و 4، ص137-157.
    • جوهري، اسماعيل‌بن حماد، 1376ق، الصحاح، بيروت، دارالعلم للملايين.
    • راغب اصفهاني، حسين‌بن محمد، 1412ق، مفردات الفاظ القرآن، بيروت، دارالقلم.
    • زبيدي، محمد‌بن محمد، 1414ق، تاج العروس من جواهر القاموس، بيروت، دارالفکر.
    • شريعتي، سيد صدرالدين، 1391، «بررسي واژه تربيت در قرآن و سنت (نقدي بر به‌کارگيري واژه تربيت در معاني ديني)»، روانشناسي تربيتي، ش23، ص61-72.
    • شیبانی، ابوعمر، 1975م، الجیم، قاهره، الهیئة العامة لشئون المطابع الامیریة.
    • صاحب، اسماعيل‌بن عباد، 1414ق، المحيط في اللغه، بيروت، عالم الکتب.
    • طباطبائي، سيد محمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، چ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامي جامعه مدرسين حوزه علميه قم.
    • عبدالباقي، محمد فؤاد، 1378، معجم المفهرس لألفاظ القرآن الکريم، چ نهم، طهران، اسلامي.
    • عسگري، زهرا و عليرضا دوستاني، 1397، «نقدي بر کفايت معنايي واژه تربيت و ارائه بديل‌هايي براي آن»، اسلام و پژوهش‌هاي تربيتي، ش1، ص73-84.
    • غزالي، محمد‌بن محمد، بي‌تا، احياء علوم الدين، بي‌جا، دارالکتاب العربي.
    • فخرالدين رازي، ابوعبداله محمد‌بن عمر، 1420ق، مفاتيح الغيب، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
    • فراهيدي، خليل‌بن احمد، 1409ق، العين، چ دوم، قم، هجرت.
    • فيروزآبادي، محمد‌بن يعقوب، 1415ق، القاموس المحيط، بيروت، دارالکتب العلمية.
    • فيومي، احمد‌بن محمد، 1414ق، مصباح المنير في غريب الشرح الکبير للرافعي، چ دوم، قم، دارالهجرة.
    • قرشي، علي اکبر، 1371، قاموس قرآن، چ ششم، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • قمي، شيخ عباس، 1384، کليات مفاتيح الجنان، چ هفتم، قم، الهادي.
    • قمي، علي‌بن ابراهيم، 1367، تفسير قمي، چ چهارم، قم، دارالکتاب.
    • كراجكي، محمد بن علي، 1353، معدن الجواهر و رياضة الخواطر، چ دوم تهران، المكتبة المرتضويه.
    • مجلسي، محمدباقر‌ بن محمدتقي، 1403ق، بحارالانوار، چ دوم، بيروت، داراحياء التراث العربي.
    • مصطفوي، حسن، 1430ق، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، چ سوم، بيروت، دارالکتب العلميه.
    • معمر ‌بن مثني، ابوعبيده، 1381ق، مجاز القرآن، قاهره، مکتبة الخانجي.
    • مفضل بن عمر جعفي، بي‌تا، توحيد مفضل، چ سوم، قم، داوري.
    • مکارم شيرازي، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • نقيب العطاس، محمد، 1374، درآمدي بر جهان‌شناسي اسلامي، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامي.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی علایی، فاطمه، فتحی اکبرآبادی، جواد، جلالی شوره دلی، زهرا.(1400) واکاوی معنای واژه «تربیت» و ردّ نظرات مخالف آن. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(2)، 43-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    فاطمه حسینی علایی؛ جواد فتحی اکبرآبادی؛ زهرا جلالی شوره دلی."واکاوی معنای واژه «تربیت» و ردّ نظرات مخالف آن". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13، 2، 1400، 43-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی علایی، فاطمه، فتحی اکبرآبادی، جواد، جلالی شوره دلی، زهرا.(1400) 'واکاوی معنای واژه «تربیت» و ردّ نظرات مخالف آن'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(2), pp. 43-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسینی علایی، فاطمه، فتحی اکبرآبادی، جواد، جلالی شوره دلی، زهرا. واکاوی معنای واژه «تربیت» و ردّ نظرات مخالف آن. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13, 1400؛ 13(2): 43-56