اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال نهم، شماره اول، پیاپی 17، بهار و تابستان 1396، صفحات 53-70

    دلالت های تربیتی مفهوم «ایمان» از منظر ملاصدرا

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ حبیب کارکن / دانشجوی دکتری فلسفة تعلیم و تربیت / habib.karkon@yahoo.com
    محسن ایمانی نائینی / دانشیار دانشگاه تربیت مدرس / ir.ic.tarbiatmodares.eimanim
    چکیده: 
    در بحث رابطه‌ی «ایمان با عقل»، دو دیدگاه متضاد وجود دارد: 1. عقل گرایی که ایمان را با عقل سازگار می داند. 2. ایمان‏گرایی که ایمان را با عقل ناسازگار می داند. در این تحقیق، که از نوع مطالعات کیفی است و به روش توصیفی ـ تحلیلی و استنتاجی (الگوی فرانکنا) به نگارش درآمده، پس از تبیین ماهیت «ایمان» از منظر صدرالمتألهین به عنوان فیلسوفی عقل گرا، که ایمان را معادل حکمت می داند، مبانی و اصولی برای تربیت دینی استنباط شده است؛ ازجمله انسان موجودی عاقل و ایمان امری معرفتی است؛ انسان موجودی مختار و ایمان امری اختیاری است؛ ایمان امری مشکّک  و ظرفیت های ایمانی انسان ها متفاوت است؛ انسان موجودی کمال طلب و وصول به مراتب عالی ایمان مستلزم استمرار و مداومت بر ایمان و عمل است؛ انسان متمایز از سایر حیوانات و فصل ممیز او ایمان است؛ انسان موجودی است وحدت نگر، و عقل و دین باهم توافق و اتحاد دارند. اعتقاد این نوشتار بر این است که با توجه به مبانی و اصول مذکور، می توان متربی مؤمنی تربیت کرد، بدون اینکه تربیت دینی در معرض اتهام تلقین قرار گیرد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Educational Reasons for the Concept of ((Faith)) from the Viewpoint of Molla Sadra
    Abstract: 
    There are two opposing views regarding the relationship between ((faith and wisdom)): 1. Rationalism that reconciles the faith with the wisdom. 2. Faithfulness that mismatches faith and wisdom. This deductive descriptive-analytic study that is done qualitatively seeks to expound the nature of faith from the viewpoint of Molla Sadra who is a rationalist philosopher. He believes that faith is indeed equal to wisdom and he also considers some principles for religious education; human is a wise being and faith is a cognitive matter, human is free in his actions and faith is optional, faith is doubtful and human being`s faith capacities are different, human is a perfectionist being and reaching high levels of faith necessitates constant and persistent emphasis on faith and action, human differs from other creatures and faith distinguishes him from other creatures, human is Unitarian and religion and wisdom agree with each other. Based on the principles mentioned above, the findings show that we can train religious people without blaming the religious education on any accounts
    References: 
    References: 
    • آمدى، عبدالواحد تميمى، 1366، تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • باقري، خسرو، 1388، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، چ نوزدهم، تهران، مدرسه.
    • باقري، خسرو و همکاران، 1389، رويکردها و روش‌هاي پژوهش در فلسفه تعليم و تربيت، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگي و اجتماعي.
    • پيترسون، مايکل و ديگران، 1389، عقل و اعتقاد ديني، ترجمه: احمد نراقي و ابراهيم سلطاني، چ هفتم، تهران، طرح نو.
    • جوادي، محسن، 1381، «ايمان‌گرايي ويتگنشتايني»، قبسات، ش‏ 26.
    • رفيعي قزويني، سيدابوالحسن، 1362، اتحاد عاقل به معقول (با تعليقات علامه حسن‌زاده آملي)، تهران، علمي و فرهنگي.
    • صدرا (صدرالمتألهين)، صدرالدين محمد شيرازي، 1423ق، الحكمة المتعاليه في‌ الاسفار الاربعه، بيروت، دار الاحياء لتراث العربي.
    • ـــــ، 1382، الشواهد الربوبيّه، مقدمه و تصحيح: سيدجلال‌‌الدين آشتياني، قم، بوستان كتاب.
    • ـــــ، 1366- الف، تفسير القرآن الكريم، چ دوم، تحقيق: محمد خواجوي، قم، بيدار.
    • ـــــ، 1366- ب، شرح اصول الکافي، تصحيح و تحقيق: محمد خواجوي و علي عابدي شاهرودي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگي.
    • ـــــ، 1360، اسرار الآيات، تهران، انجمن حکمت و فلسفه.
    • ـــــ، 1340، رساله سه اصل، به تصحيح و اهتمام: سيدحسين نصر، تهران، دانشگاه معقول و منقول.
    • طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1387، الميزان في تفسير القرآن، چ بيست و پنجم، ترجمه: سيدمحمدباقر موسوي همداني، قم، انتشارات اسلامي.
    • غزالي، ابوحامد محمد، بي‌تا، احياء علوم الدين، بيروت، دار الکتاب العربي.
    • مالکوم، نورمن، 1383، ديدگاه ديني ويتگنشتاين، نقد و بررسي‏ از پيتر وينچ، ترجمه: علي زاهد، تهران، گام نو.
    • مجلسي، محمدباقر، 1404ق، بحار الانوار، بيروت‏، مؤسسة الوفاء.
    • محمدرضايي، محمد، 1384، «عقل و ايمان (يا فلسفه و دين)»، قبسات، سال دهم.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کارکن، حبیب، ایمانی نائینی، محسن.(1396) دلالت های تربیتی مفهوم «ایمان» از منظر ملاصدرا. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9(1)، 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حبیب کارکن؛ محسن ایمانی نائینی."دلالت های تربیتی مفهوم «ایمان» از منظر ملاصدرا". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9، 1، 1396، 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کارکن، حبیب، ایمانی نائینی، محسن.(1396) 'دلالت های تربیتی مفهوم «ایمان» از منظر ملاصدرا'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9(1), pp. 53-70

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کارکن، حبیب، ایمانی نائینی، محسن. دلالت های تربیتی مفهوم «ایمان» از منظر ملاصدرا. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9, 1396؛ 9(1): 53-70