اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال ششم، شماره اول، پیاپی 11، بهار و تابستان 1393، صفحات 45-64

    معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی مشاء و دلالت‌های تربیتی آن

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ محمدعلی شکری نیا / دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، پژوهشکده حوزه و دانشگاه / shokrinia.ma@gmail.com
    محمد داودی / استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه / mdavoudi@rihu.ac.ir
    منصوره صداقت / کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز
    چکیده: 
    مقالة حاضر با روش «توصیفی ـ تحلیلی»، به شرح و بیان مسائل اساسی معرفت شناسی در فلسفة مشاء و نیز استنباط و استخراج دلالت های تربیتی آنها پرداخته است. معرفت شناسی فلسفة مشاء نظامی منسجم و منظم است که با دو قوس صعودی و نزولی، مباحث علم النفس و فرشته شناسی را به هم گره زده و تبیین های به هم پیوسته و عقلانی را در مسائل گوناگون، از قبیل چیستی، اقسام، مراتب و منابع معرفت بیان داشته است. این تبیین ها مبانی لازم را برای استنباط و استخراج دلالت هایی در زمینة تعلیم و تربیت فراهم آورده اند که بر اساس آن، می توان اتصال به عقل فعّال را یکی از اهداف مهم تربیتی قلمداد کرد. دست یابی به این هدف، اهداف واسطه ای و طولی دیگری از قبیل پرورش حواس ظاهری و باطنی و پرورش قوای عقلانی را خاطر نشان می سازد. همچنین در پرتو مبانی و اهداف یاد شده، می توان به دلالت هایی در زمینة اصول و روش ها و برنامة درسی دست یافت. این دلالت ها به لحاظ اینکه دارای خاستگاهی با رویکرد دینی و اسلامی است، می تواند در ترسیم برنامة تربیت دینی حائز اهمیت باشد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Epistemology in Peripatetic Philosophy and its Educational Implications
    Abstract: 
    Using a descriptive - analytical approach, the present paper expounds the main issues of epistemology in peripatetic philosophy and comes to a conclusion about its educational implications. The epistemology of peripatetic philosophy is a coherent and methodical system which combines the issues about psychology with angeology in two falling and rising patterns, and makes explicit combined rational explanations of different issues, such as the nature, kinds, hierarchy and sources of knowledge. Such explanations provide the necessary bases of extracting the educational implications, which follows that the connection with active mind can be regarded an important educational goal. In addition to achieving this goal some intermediary and longitudinal objectives, such as developing the outer and inner senses and intellectual faculties will be attainable. Furthermore, achievement of the above-mentioned bases and goals can contribute to realizing some implications about the principles, methods and curriculum. Due to the fact that these implications are drawn from the Islamic approach, they can be of great importance in designing religious curricula.
    References: 
    References: 
    • ابراهيميان، سيدحسين،1372، معرفت‌شناسي از ديدگاه فلاسفه اسلامي و غربي، قم، دفترتبليغات اسلامي.
    • ابن‌سينا، الاشارات و تنبيهات، بي‌تا، قم، نشرالبلاغه (نرم‌افزار كتابخانه حكمت اسلامي).
    • بهشتي، سعيد، 1385، «مباني معرفت‌شناختي تعليم و تربيت اسلامي»، روان‌شناسي و علوم تربيتي، ش 3، ص 101ـ119.
    • جوادي آملي، عبدالله، 1376، معرفت‌شناسي در قرآن، قم، اسرا.
    • خدري، غلامحسين و مستانه كاكايي، 1391، «بررسي و مقايسۀ جايگاه وجودشناسي و معرفت‌شناسي عقل فعال»، حكمت معاصر، ش 1، ص 75ـ96.
    • داوودي، محمد، 1390، «يادگيري و عوامل مؤثر بر آن از ديدگاه ابن‌سينا»، حكمت سينوي، ش 45، ص 42-61.
    • شيرواني، علي، 1390، «تبيين فلسفى وقوع تجربه دينى از نظر ابن‌‏سينا»، معرفت فلسفي، ش 3، ص 71ـ102.
    • عليزاده، بيوك، 1377، «جايگاه معرفت‌شناسي در فلسفه اسلامي»، پژوهش، ش 8، ص 7-31.
    • مصباح يزدي، محمدتقي، 1370، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
    • مطهري، مرتضي، 1384، مسئله شناخت، تهران، صدرا.
    • معلمي، حسن، 1383، معرفت شناسي، قم، مركز جهاني علوم اسلامي.
    • نجاتي، محمدعثمان، 1385، روان‌شناسي از ديدگاه دانشمندان مسلمان، ترجمة سعيد بهشتي، تهران، رشد.
    • نصر، سيدحسين، 1345، سه حكيم مسلمان، ترجمة احمد آرام، تبريز، كتابفروشي سروش.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شکری نیا، محمدعلی، داودی، محمد، صداقت، منصوره.(1393) معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی مشاء و دلالت‌های تربیتی آن. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(1)، 45-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدعلی شکری نیا؛ محمد داودی؛ منصوره صداقت."معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی مشاء و دلالت‌های تربیتی آن". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6، 1، 1393، 45-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شکری نیا، محمدعلی، داودی، محمد، صداقت، منصوره.(1393) 'معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی مشاء و دلالت‌های تربیتی آن'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(1), pp. 45-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    شکری نیا، محمدعلی، داودی، محمد، صداقت، منصوره. معرفت‌شناسی در فلسفه‌ی مشاء و دلالت‌های تربیتی آن. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6, 1393؛ 6(1): 45-64