ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی جذب به نماز در دانش آموزان
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
چکیده:
با توجه به اهمیت معنویت به عنوان بعد چهارم انسان، هدف این مقاله تدوین ابزاری به منظور ارزیابی عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت می باشد. در قالب پژوهش «زمینه یابی از نوع مقطعی»، تعداد 752 نفر از بین دانش آموزان پایه های تحصیلی اول، دوم و سوم دورة متوسطه در استان اردبیل در سال تحصیلی 89-90 به شیوة نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامة تدوین شدة جذب به نماز جماعت، توسط آنان تکمیل گردید. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی، بیانگر آن بود که پرسش نامة مذکور، دارای پنج عامل زیربنایی با عناوین «فضای فیزیکی و ارتباطی ـ آموزشی»، «ایمان و رفتار مذهبی فردی ـ خانوادگی»، «نحوة برپایی نماز جماعت»، «محیط اجتماعی» و عامل «تشویقی» بود. بررسی مجدد روایی این پرسش نامه نشان داد که هر پنج عامل استخراج شده دارای ضرایب همبستگی بالا و معنادار با یکدیگر و با نمرة کل پرسش نامه است (001/0>P). بررسی پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ نشان داد که عامل اول 90/0، عامل دوم 89/0، عامل سوم 89/0، عامل چهارم دارای ضریب آلفای 82/0 و عامل پنجم 82/0 است. ضریب آلفای کرونباخ کل پرسش نامه نیز، 94/0 به دست آمد. ارزیابی پرسش نامة جذب به نماز جماعت نشان داد که پرسش نامة مذکور دارای عوامل زیربنایی مطلوب و همبسته برای سنجش عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت است. بنابراین، از این پرسش نامه می توان در جهت تحقیق و بررسی عوامل مؤثر در جذب دانش آموزان به نماز جماعت استفاده کرد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
5 Designing a Questionnaire on Attracting Students to Prayer and Reviewing Its Psychometric Features
Abstract:
The present paper is concerned with how to designing a means for evaluating the contributing factors for attracting students to congregational prayer. In a survey research in which 752 male and female high school students in Ardabil Province for the academic year of 1389-1390 (2010-2011) were participated, students were asked to complete a questionnaire for attracting students to congregational prayer. The results of an exploratory factor analysis show that this questionnaire, which is based on 60/62 percent of total variance, has five basic factors: "educational physical and communicative atmosphere", "individual and family religious behavior and faith ", "etiquette of performing congregational prayer" social environment", and "stimulation". A review of its reliability and validity shows that all of the five extracted factors have high and significant correlation with the each other and with the total score of questionnaire (p
References:
References:
- احمدي، خدابخش و ديگران، «عوامل مرتبط با ميزان شركت كاركنان در نماز جمعه»، علوم رفتاري، ش4، 1387، ص317-323.
- آزاديان، حسين، نظرات دانش‌آموزان دبيرستاني شهر ساوه در رابطه با استقبال از نماز مدارس با تأكيد بر علل عدم استقبال (طرح پژوهشي شوراي تحقيقات)، مركزي، شوراي تحقيقات، 1373.
- بشليده، كيومرث و ديگران، «بررسي عوامل موثر درون مدرسه اي جذب دانش‌آموزان مقطع متوسطه استان خوزستان به نماز با روش تحليل عوامل»، مطالعات تربيتي و روانشناسي،ش2، 1382، ص41-63.
- بهرامي، اشرف، بررسي عوامل مدرسه اي تمايل دانش‌آموزان نسبت به اقامه نماز جماعت در مقطع راهنمايي و دبيرستان (پايان نامه)، دانشگاه تهران: دانشكده مديريت و برنامه ريزي، 1379.
- بيگلو، بهروز، بررسي علل و عوامل درون مدرسه اي مؤثر بر جذب دانش‌آموزان به نماز. طرح كشوري، تهران، پژوهشكده تعليم و تربيت وزارت آموزش و پرورش، 1372.
- حسيني، روح‌اله، بررسي راههاي جذب دانش‌آموزان به نماز (طرح پژوهشي شوراي تحقيقات)، كرمانشاه، آموزش و پرورش استان، 1374.
- ميبدي، رشيدالدين ابوالفضل، كشف‌الاسرار، به اهتمام:علي‌اصغر حكمت، تهران، اميركبير، 1371.
- موسوي خميني، سيدروح‌اله موسوي، توضيح المسائل امام خميني (ره)، تهران، هاتف مشهد، 1360.
- سبيلان اردستاني، شمسي، راههاي گسترش فرهنگ نماز در بين دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهرستان اردستان(پايان نامه)،خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامي، 1379.
- ستاد اقامه نماز، «سنجش گرايش دانش‌آموزان به نماز»، نيايش نامه، پيش شماره 1، 1377.
- سراج زاده، سيدحسين، «نگرش‌ها و رفتارهاي ديني نوجوانان تهراني و دلالت‌هاي آن براي نظريه سکولار شدن»، نمايه پژوهش (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي)، ش7 و 8.
- سفيد، محمد، نگرش دانش‌آموزان نسبت به اقامه نماز در مدارس استان سمنان، سمنان، شوراي تحقيقات آموزش و پرورش، 1373.
- سواري، كريم و ديگران، «بررسي ديدگاههاي فلسفي– عقيدتي دانش‌آموزان پسر پايه سوم مقطع متوسطه شهر اهواز در مورد نماز»، علوم تربيتي و روانشناسي، ش1-2، 1380، ص1-10.
- صفايي فيروزآبادي، صديقه، بررسي عوامل مؤثر در جذب جوانان به نماز جماعت مدارس يزد، يزد، شوراي تحقيقات آموزش و پرورش، 1371.
- عسگري، محمد، بررسي نگرش و راههاي جذب دانش‌آموزان دوره راهنمايي و متوسطه استان همدان نسبت به طرح اقامه نماز، همدان، شوراي تحقيقات آموزش و پرورش، 1378.
- علوي، سيدحميد رضا، «بررسي رفتار ديني و عوامل مرتبط با آن در نوجوانان دبيرستان‌هاي کرمان»، تربيت اسلامي، ش2، 1380. ص143-164
- غباري بناب، باقر، «باورهاي مذهبي و اثرات آنها در بهداشت روان»، انديشه و رفتار، ش4، 1374، ص48-54.
- قرائتي، محسن، پرتوي از اسرار نماز، تهران، ستاد اقامه نماز، 1388.
- كليني، محمد بن يعقوب، الکافي، ترجمة سيد مهدي آيت الهي، جهان آرا، 1387
- كمالي نهاد، محمدعلي، بررسي عوامل خانوادگي مدرسه اي در گرايش دانش‌آموزان به نماز جماعت، مركزي، شوراي تحقيقات آموزش و پرورش، 1371.
- گيلك، محسن و محمد ظروفي، تمايل به اقامه نماز بين گروهي از افراد، تهران، بي‌نا، 1370.
- مطهري، مرتضي، تعليم و تربيت در اسلام. چ بيست و سوم، تهران، صدرا، 1373.
- ـــــ، طهارت روح، تهران، ستاد اقامه نماز، 1375.
- ميرزا اسکندري، طيبه، بررسي اثرات اجتماعي سياسي نمازجمعه (پايان نامه کارشناسي ارشد)، تهران، دانشگاه تهران: دانشکده علوم اجتماعي، 1373.
- نصر، احمدرضا و ديگران، «بررسي فراتحليلي عوامل موثر بر جذب و شرکت دانش‌آموزان در نماز جماعت مدارس»، نوآوري‌هاي آموزشي، ش26، 1387، 63-55
- Barrera, T.L., Darrell Zeno, Amy L. Bush, Catherine R. Barber, Melinda A. Stanley, Integrating religion and spirituality into treatment for late-life anxiety: Three case studies, Cognitive and Behavioral Practice, In Press, Accepted Manuscript, Available online 23, 2011.
- Cohen, L, Manion, L. & Morrison, Research Method in education, Rutledge Flamer, 2001.
- Dew, R.E. Daniel, S.S. Goldston, D.B., W.V. McCall, M. Kuchibhatla, C. Schleifer, M.F. Triplett, H.G. Koenig, A prospective study of religion/spirituality and depressive symptoms among adolescent psychiatric patients, Journal of Affective Disorders, 120 (1-3), 2010, P149-157.
- Dezutter a.J, Soenens B, Hutsebaut. D, Religiosity and mental health: A further exploration of the relative importance of religious behaviors vs. religious attitudes, Personality and Individual Differences 40, 2006, P807–818.
- Francis lj, Lewis Jm. Brown L and et al, “Personality and Religion Amoing under Graduat Estedents in the Drited Kipgdon united stetes”. Australia and Canada. Journal of Psychology 14, 1995, P280-282.
- Hackney, C., and Sanders, G, Religiosity and mental health: A meta-analysis of recent studies, Journal for the Scientific Study of Religion, 42, 2007, P43–55.
- Koenig, H.G. McCullough, M. & Larson, D.B, Handbook of religion and health: A century of research reviewed, New York, Oxford University Press, 2001
- Maltby, J., Day, L, Should never the twain meet? Integrating models of religious personality and religious mental health, Personality and Individual Differences, 36, 2004, 1275–1290.
- Mosher, J.P. And Handal, P.J, The Relationship Between Religion and Psychological Pistress in Adolescents, Journal of Psychology and Theology, 25(4), 1997, P449-457
- Nielsen, M.E, Operationalizing religious orientation, The Journal of Psychology, 129 (5), 1995, P485-494.
- Romanowski, M. H, Is School Prayer the Answer?, Educational Forum, l66 (2), 2002, P154-161.
- Weisman Amy G. Mamani, de, Naomi Tuchman, Eugenio A. Duarte, Incorporating Religion/Spirituality into Treatment for Serious Mental Illness, Cognitive and Behavioral Practice, 17 (4), 2010, P348-357.
- Worthington E.L, Kurusu, T.A. McCullough, M.E & Sandage S.J, Empirical Research on Religion and Psychotherapeutic processes and Outcomes: A 10- Year Review and Research Prospectus, Psychological Bulletin, 119 (3), 1996, P448-487.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
زاهدان بابلان، عادل، رجبی، سوران.(1391) ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی جذب به نماز در دانش آموزان. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(1)، 125-140
عادل زاهدان بابلان؛ سوران رجبی."ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی جذب به نماز در دانش آموزان". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4، 1، 1391، 125-140
زاهدان بابلان، عادل، رجبی، سوران.(1391) 'ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی جذب به نماز در دانش آموزان'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(1), pp. 125-140
