بررسی و نقد نظریه‌ی تربیتی فمینیسم
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
محمدآصف محسنی (حکمت) / دانشجوی دکتری فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) / asif1354@gmail.com
چکیده:
فمینیسم، به مثابه‌ی نظام فکری برآمده از انگاره‌ی اومانیسم، بازتاب مکتب های فکری مدرن غربی، در بحث زنان است. با توجه به ویژگی های مشترک همه‌ی گرایش ها، می توان تعریف و نظریه‌ی تربیتی مشترک و نسبتاً فراگیر برای آنها در نظر گرفت. فمینیست ها عرصه تعلیم و تربیت را بهترین بستر برای توانمندسازی زنان و ترویج دیدگاه های نقادانه‌ی مبتنی بر جنسیت، رسیدن به برابری کامل زن و مرد، گسترش رشته‌ی مطالعات زنان و غیره از اهداف خود در این عرصه می دانند. برای رسیدن به این اهداف، اصول و روش های همچون نقد، تشابه محوری، مخالفت با خانه داری و مادری، الگوسازی فمینیستی و غیره را در پیش گرفته اند.
در ارزیابی و نقد فمینیسم باید توجه داشت که اولاً، نباید نهضت دفاع ازحقوق و کرامت زنان را با فمینیسم یکسان پنداشت؛ ثانیاً، آثار مثبتی که این نهضت داشته، نه آثار اندیشه های فمینیستی، بلکه آثار طرح بحث حقوق زنان در غرب است؛ ثالثاً، در یک نگاه جامع ضمن توجه به آثار مثبت طرح بحث حقوق زنان، باید به پیامدهای ویرانگر اندیشه های فمینیستی نیز توجه نمود.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
A Critique of the Educational Theory of Feminism
Abstract:
Feminism as a social movement, an ideological system and one of the products of humanism. It grew in a secular cultural context and developed as part of the West's modern thought. This movement focused on the field of education and urged for making an overall change in it. It is not easy to expound the theoretical principles and philosophical theory of feminism. Anyway, the different feministic trends share common grounds with current philosophies in negative approach, and they all reject rationalism, objectivism, and fundamentalism in ontology, and epistemology, essentialism and dualism in anthropology. In axiology they emphasize on secularism, individualism, supervision instead of justice, and the superiority of feministic values.
In order to evaluate feminism, first we should not consider that the movement for defending women's rights and reviving their human dignity to be the same as feminism. Second, some of the positive consequences of feministic thoughts are not consequent on these thoughts but on the question of women's rights in West. Third, it is necessary to simultaneously consider the positive outcomes and devastating effects of feministic thoughts.
References:
References:
- فيليپ جي، اسميت، فلسفة تعليم و تربيت چيست؟، در: زمينه‌اي براي بازشناسي و نقادي فلسفة تعليم و تربيت غرب، ترجمه و تدوين سعيد بهشتي، تهران، اطلاعات، 1386.
- ايرواني، شهين، رابطة نظريه و عمل در تعليم و تربيت، تهران، علمي و فرهنگي، 1388.
- باقري، خسرو، مباني فلسفي فمينيسم، تهران، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، 1382.
- بستان، حسين، نابرابري جنسي از ديدگاه اسلام و فمينيسم، چ سوم، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387.
- بوردو، سوزان، مذکرسازي دکارتي انديشه، ترجمة تورج قره‌گزلو، در: لارنس کهون، از مدرنيسم تا پست مدرنيسم، ترجمة عبدالکريم رشيديان، چ هفتم، تهران، ني، 1388.
- بهشتي، سعيد، زمينه‌اي براي بازشناسي و نقادي فلسفه تعليم و تربيت در جهان غرب، تهران، اطلاعات، 1386.
- بيات، عبدالرسول، فرهنگ واژه‌ها، چ دوم، قم، مؤسسة انديشه و فرهنگ ديني، 1381.
- پاسنوا، دايانا، فمينيسم راه يا بي‌راه، ترجمة محمّدرضا مجيدي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و معارف، 1384.
- حکمت، محمّدآصف، جريان‌شناسي فمينيسم در جمهوري اسلامي افغانستان، تهران، دبيرخانه دومين همايش جهاني زنان، 1387.
- دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، کنوانسيون محو کلية اشکال تبعيض عليه زنان، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1382.
- ديويدسان، نيکولاس، «بهداشت جنسيتي»، ترجمه و تلخيص نجمه اللهياري، در: مجموعه مقالات فمينيسم شکست افسانة آزادي زنان، تهران، دفتر نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها، 1388.
- رئيسي، مهدي، کنوانسيون زنان، قم، وثوق، 1382.
- رودگر، نرجس، فمينيسم، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1388.
- رهنما، اکبر، درآمدي بر تربيت اخلاقي(مباني فلسفي-روانشناختي و روش‌هاي آموزش اخلاق)، تهران، آييژ، 1388.
- زيبايي‌نژاد، محمّدرضا، «فمينيسم»، در: مجموعه مقالات فمينيسم و دانش‌هاي فمينيستي، چ دوم، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1382.
- ـــــ، «جنسيت در آموزش و پرورش»، در: مجموعه مقالات آسيب‌شناسي نظام آموزشي از نگاه جنسيتي، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1390.
- زيبايي‌نژاد، محمّدرضا و محمّدتقي سبحاني، درآمدي بر نظام شخصيت زن در اسلام، چ دوم، قم، دفتر تحقيقات و مطالعات زنان، 1381.
- شيلاگي، مايک، «فمينيسم مي‌خواهيد؟ نه ممنون!»، در: مجموعه مقالات دومين همايش جهاني زن در تهران، تهران، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها، 1388.
- فرمهيني فراهاني، محسن، اصول و فلسفه تعليم و تربيت، تهران، جهاد دانشگاهي، 1384.
- فريدمن، جين، فمينيسم، ترجمة فيروزه مهاجر، تهران، آشيان، 1381.
- فضايلي، مرتضي، شروط غير معتبر و آثار حقوقي آن در کنوانسيون رفع کليه اشکال تبعيض عليه زنان، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1382.
- کاردان، علي‌محمّد، سير آراء تربيتي در غرب، چ چهارم، تهران، سمت، 1388.
- فيگز، کيت، زنان و تبعيض، ترجمة اسفنديار زندپور، چ سوم، تهران، گل آزين، 1388.
- گاردنر، ويليام، جنگ عليه خانواده، ترجمه و تلخيص معصومه محمدي، قم، دفتر مطالعات و تحقيقات زنان، 1387.
- مشيرزاده، حميرا، از جنبش تا نظريه اجتماعي، چ سوم، تهران، پژوهش شيرازه، 1381.
- مصباح، محمدتقي، پرسش‌ها و پاسخ‌ها 5-1، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1385.
- مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، چ پنجم، تهران، صدرا، 1384.
- معصومي، سيدمسعود، فمينيسم در يک نگاه، قم، مؤسسة آموزشي پژوهشي امام خميني، 1384.
- آندره، ميشل، جنبش زنان، ترجمة هما زنجاني‌زاده، تهران، نيکا، 1383.
- واتکينز، سوزان آليس، فمينيسم، ترجمة زيبا جلالي نائيني، تهران، شيرازه، 1380.
- واعظي، حسن، استعمار فرانو، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1386.
- دورانت، ويل، لذات فلسفه، ترجمة عباس زرياب خويي، تهران، علمي و فرهنگي،1374.
- هاردينگ، سندرا، از تجربه‌گرايي فمينيستي تا شناخت‌شناسي‌هاي داراي ديدگاه فمينيستي، ترجمة نيکو سرخوش و افشين جهان ديده، در: لارنس کهون، از مدرنيسم تا پست مدرنيسم، ترجمة عبدالکريم رشيديان، چ هفتم، تهران، ني، 1388.
- Connor، D.J, "The Nature & scope of Educational Theory"، in: New Essays in the Philosophy of Education، ed. by Langford، Glenn & D.J. O Connor, International Library of the Philosophy of Education، Routledge،first published in 1973، second 2010.
- http://en.wikipedia.org/wiki/Jane_Roland_Martin.
- http://en.wikipedia.org/wiki/Maxine_Greene.
- http://en.wikipedia.org/wiki/Nel_Noddings.
- Kant, Immanuel, Fundamental Principles of the Metaphysic of Morals, tr. by, T. K. Abbott, New York, Prometheus books, 1988.
- Noddings, Nel, Philosophy of Education, Stanford University, Westview Press, A Member of Perseus Books, L.L.C. Published in United States of America. 1995, copyright in 1998.
- Philips, D.C. and Nicholas c. Burbules, Postpositivism and Educational Research, Rowman and littlefield publisher inc. London boulder, New York, Oxford.
- Ritzer, George and Barry Smart, Hand book of Social theory, George, Sage Publication, London, Thousand Oaks, New Delhi, First published, 2001.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
محسنی (حکمت)، محمدآصف.(1391) بررسی و نقد نظریه‌ی تربیتی فمینیسم. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(1)، 31-66
محمدآصف محسنی (حکمت)."بررسی و نقد نظریه‌ی تربیتی فمینیسم". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4، 1، 1391، 31-66
محسنی (حکمت)، محمدآصف.(1391) 'بررسی و نقد نظریه‌ی تربیتی فمینیسم'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(1), pp. 31-66
