اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال پانزدهم، شماره اول، پیاپی 29، بهار و تابستان 1402، صفحات 51-64

    تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ سمیه نخعی / استادیار، واحد زابل، دانشگاه آزاد اسلامی ، گروه روان شناسی، زابل، ایران / nakhaeisamin@gmail.com
    اعظم صفت گل / دکترای روان شناسی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی بین اللمل کیش / sefatgol.azam@gmail.com
    چکیده: 
    این پژوهش با هدف تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش آموزان دختر انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل در سال تحصیلی 1400ـ1399 بود که از بین آنها سی دانش آموز با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در یک دوره‌ی هشت جلسه ای نود دقیقه ای آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از آزمون محقق ساخته‌ی پیشرفت تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل مؤثر است؛ به طوری که اندازه‌ی اثر بر یادگیری دانش آموزان 57/0 و بر یادداری دانش آموزان 64/0 بود. ازاین رو می توان گفت که با به کار بستن برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه می توان یادگیری و یادداری دانش آموزان را افزایش داد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Effect of Teaching Stress Reduction Program on Learning and Memorizing the Persian Lessons, Based on an Active Presence in the Moment, among Middle School Female Students in Zabul City
    Abstract: 
    This research was conducted with the aim of studying the effect of teaching stress reduction program - based on an active presence in the moment - on learning and memorization of the Persian lessons of female students. The research method was semi-experimental and it had a pretest-posttest design along with a control group. The statistical population of this research included all the middle school girls of Zabul city in the academic year of 2020-2021, from which 30 students were selected by multi-stage cluster sampling method and were randomly divided into two experiment and control groups. The experiment group participated in an eight-session, 90-minute, stress reduction education program based on an active presence in the moment. A researcher-made test of their academic progress was used to collect the data. The data was analyzed using the method of analysis of covariance. The findings of this research is that teaching the stress reduction program based on an active presence in the moment is effective on learning and memorizing the Persian lessons for the middle school female students in Zabul city; so that the effect on students' learning was 0.57 and on students' memorization was 0.64. Therefore, it can be said that students' learning and memorization can be increased using a stress reduction program based on the active presence in the moment
    References: 
    References: 
    • اسمعيلي بجدني، زينب و خديجه علي‌آبادي، 1396، «تأثير عامل آموزشي متحرک بر يادگيري و يادداري دانش‌آموزان»، فناوري آموزش و يادگيري، ش 2، ص 19-37.
    • اشکاني، سودابه و همكاران، 1395، «مروري بر عوامل مؤثر بر يادگيري دانش‌آموزان دوره ابتدايي»، در: دومين همايش ملي مطالعات و تحقيقات نوين در حوزه علوم تربيتي و روانشناسي ايران، قم.
    • افروز، غلامعلي و همكاران، 1385، «بررسي تأثير پيش‌سازمان‌دهنده‌ها در يادگيري دانش‌آموزان»، روانشناسي و علوم تربيتي، ش 36، ص 1-15.
    • امین جعفری، بتول و محترم شفیعی، 1396، «اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس در دانش‌آموزان دختر پایه ششم دبستان‌های دولتی شهرستان نجف‌آباد»، روانشناسی و علوم رفتاری ایران، ش 12، ص 128ـ141.
    • بادوام، کريم، 1393، بررسي آموزش ذهن‌آگاهي بر کاهش فرسودگي تحصيلي دانش‌آموزان دوره متوسطه، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه علامه طباطبائي.
    • باقريفر، علي و همكاران، 1397، «بررسي يادگيري دانش‌آموزان در مدرسه»، در: ششمين همايش علمي پژوهشي علوم تربيتي و روان‌شناسي، آسيب‌هاي اجتماعي و فرهنگي ايران، تهران.
    • ذوالفقارنسب، محسن و همكاران، 1395، «بهره‌گيري از وسايل کمک آموزشي و تأثير مثبت آنها در يادگيري دانش‌آموزان دوره ابتدايي»، در: کنفرانس ملي آينده‌پژوهي علوم انساني و توسعه، شيراز.
    • رضايي شريف، علي و همكاران، 1391، «بررسي ديدگاه دانش‌آموزان درباره پيوند با مدرسه: يک مطالعه کيفي»، روانشناسي، ش 16، ص 16-35.
    • زارع، آقازيارتي، 1397، «اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي در مقايسه با تنظيم هيجان بر سازگاري دانش‌آموزان نوجوان دچار اختلال کاستي توجه / فزون کنشي»، روانشناسي کاربردي، ش 12، ص 203-222.
    • زارعي زوارکي، اسماعيل و همكاران، 1392، «بررسي تأثير استفاده از اوصول اوليه آموزش مريل بر ميزان يادگيري و يادداري دانش‌آموزان»، انديشه‌هاي نوين تربيتي، ش 9، ص 55-73.
    • ساکني، زهرا و همكاران، 1398، «اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر تجربه خشم و شفقت به خود در بيماران سرطاني»، مطالعات روانشناسي باليني، ش 36، ص 1-23.
    • شاملو، مهدی و همكاران، 1395، «اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر فرسودگی شغلی معلمان»، در: چهارمین کنفرانس بین المللی مهندسی و علوم انسانی.
    • شفیعی، علیرضا، 1396، مدیریت استرس، تهران، علمی و آموزشی شفیعی.
    • عباسي، رضوانه و محمد خادملو، 1397، «اثربخشي درمان شناختي مبتني بر ذهن‌آگاهي بر طرحواره نقص / شرم، نشخوار ذهني و انزواي اجتماعي زنان کمالگرا»، مطالعات روانشناختي، ش 14، ص 127-145.
    • عزيزپور، طاهره، 1396، «اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي بر کاهش استرس دانش‌آموزان دختر»، در: کنفرانس بين‌المللي فرهنگ آسيب‌شناسي رواني و تربيت، كرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامي.
    • عطايي، فاطمه و همكاران، 1398، «اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي در افزايش انگيزش نسبت به تحصيل در دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه»، روانشناسي مدرسه، ش 8، ص 176-199.
    • غلامي‌جم، فاطمه و همكاران، 1394، «تکنيک‌هاي مقابله با استرس و تأثير آن در ارتقاء سلامت»، مددکاري اجتماعي، ش 4، ص 18-27.
    • مرادي، سارا و همكاران، 1399، «اثربخشي آموزش ذهن‌آگاهي مبتني بر کاهش استرس بر هيجان‌هاي تحصيلي مثبت و منفي دانش‌آموزان»، آموزش و ارزشيابي، ش 13، ص 183ـ206.
    • مولوي، پرويز و همكاران، 1386، «بررسي عوامل مؤثر در کاهش انگيزه تحصيلي دانشجويان دانشگاه علوم پزشکي اردبيل»، مجله سازمان نظام پزشکي جمهوري اسلامي ايران، ش 25، ص 53-58.
    • Ahmetoglu, E., Ilhan Ildiz, G., Acar, I., & Encinger, A., 2018, "Children’s emotion regulation and attachment to parents: Parental emotion socialization as a moderator", Social Behavior and Personality: An international journal, N. 46(6), p. 969-984.
    • Albrecht, N. J., 2019, "Responsibility for nurturing a child’s wellbeing: Teachers teaching mindfulness with children", Asia-Pacific Journal of Teacher Education, N. 47 (5), p, 487-507.
    • Browning, A.; Romer, N., 2020, "Mindfulness-Based Practices for Schools", Journal of WestEd, N. 51, p. 1-7.
    • Butler, R M., Boden, M. T., Olino, T. M., Morrison, A., & Goldin, Ph.R., Gross, J.J, Heimberg, R. G., 2018, "Emotional clarity and attention to emotions in cognitive behavioral group therapy and mindfulness-based stress reduction for social anxiety disorder", Journal of Anxiety Disorders, N. 55 (1), p. 31-38.
    • Dogan,. E., 2020, "Investigation of the Effects of Sports Education on University Students' Stress Coping Strategies", Asian Journal of Education and Training, N. 6 (3), p. 474-478.
    • Fuchs, N, Mundschenk, B.F, Groark, W, 2017, "Investigating mindfulness training on reducing academic burnout", Journal of Education and Training, N. 3 (2), p. 125-136.
    • Fuchs, W.; Mundschenk, N, J.; Groark, B, 2017, "A Promising Practice: School-Based Mindfulness-Based Stress Reduction for Children with Disabilities", Journal of International Special Needs Education, N. 20 (2), p. 56-66.
    • Hoanglan, C., 2020, "Benefits of Mindfulness Training in Schools", BU Journal of Graduate Studies in Education, N. 12, (1), p. 14-16.
    • Ihtiyaroğlu, N. Tulunay Ateş, Ö., 2018, "Analyzing the Relationship between the Students’ Stress-Coping Styles and School Attachment", Asian Journal of Education and Training, N. 4 (4), p. 371-379.
    • Kabat-Zinn, J, 1990, Full catastrophe living: Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain and illness, New York, NY: Delacorte.
    • Kuo J.R, Zeifman R.J, Morrison AS, Heimberg R.G, Goldin PR, Gross J.J., 2021, "The moderating effects of anger suppression and anger expression on cognitive behavioral group therapy and mindfulness-based stress reduction among individuals with social anxiety disorder", Journal of Affect Disord, N. 285 (15), p. 127-135.
    • Leonard, N.R., M.V. Gwadz, A. Ritchie, J.L. Linick, C.M. Cleland, L. Elliott and M. Grethel, 2015, "A multi-method exploratory study of stress, coping, and substance use among high school youth in private schools", Frontiers in Psychology, N. 6, p. 10-28.
    • Li, M. Amstrong. J,S., 2015, "The relationship between Kolb’s experimental learning styles and big five personality traits in international managers", Hull University Business school: UK, N. 82, p. 422-426.
    • Ly C, Gomez R., 2014, "Unique associations of reinforcement sensitivity theory dimensions with social interaction anxiety and social observation anxiety", Person Individ Differ; N, 10 (60), p. 20-4.
    • Siegel, F., Williams, X., and Tisdale, B, 2012, "The effect of stress reduction program training", Journal of Anxiety Disorders, N. 48 (2), p. 45-52.
    • Stapp, A, C; Lambert, A, Berry, 2020, "The Impact of Mindfulness-Based Yoga Interventions on Fifth-Grade Students' Perceived Anxiety and Stress", International Electronic Journal of Elementary Education, N. 12 (5), p. 471-480.
    • Turkal, M., Richardson, L G., Cline, T., & Guimond, M. E., 2018, "The effect of a mindfulness based stress reduction intervention on the perceived stress and burnout of students", Journal of Nursing Education and Practice, N. 8 (10), p. 124-142.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نخعی، سمیه، صفت گل، اعظم.(1402) تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15(1)، 51-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سمیه نخعی؛ اعظم صفت گل."تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15، 1، 1402، 51-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نخعی، سمیه، صفت گل، اعظم.(1402) 'تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15(1), pp. 51-64

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نخعی، سمیه، صفت گل، اعظم. تأثیر آموزش برنامه‌ی کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه‌ی اول شهر زابل. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 15, 1402؛ 15(1): 51-64