نقد و بررسی «معنای زندگی» در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
شهرزاد شاه سنی / استادیار گروه مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز
چکیده:
ارتباط عمیقی بین تعلیم و تربیت و معنای زندگی وجود دارد. غایت تربیت، آمادگی برای زندگی است و معنای زندگی پیش فرض اصلی یک زندگی پویا و زنده است؛ لذا معنای زندگی باید در مرکز اهداف تعلیم و تربیت قرار گیرد و چشم اندازی برای ارزیابی فعالیت های تربیتی باشد. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و نقد مؤلفه های زندگی معنادار در اسناد تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. به منظور دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوا با رویکرد کیفی بهره گرفته شد. برای گردآوری داده ها و شناسایی مؤلفه ها نیز مبانی نظری سند تحول و سند بنیادین بررسی گردید و مؤلفه ها شناسایی و استخراج شدند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در اسناد تحول، معناداری زندگی در پرتو حیات طیبه تحقق می پذیرد و مؤلفه هایی همچون آخرت باوری، فطرت مداری، اخلاق، ایمان و عمل صالح، و آزادی نقشی معنابخش دارند. یافته ها نشان داد که در سند مسیر کلی و غایت نهایی انسان به خوبی ترسیم شده؛ اما لازم است با در نظر گرفتن همان اصول کلی، به ترسیم اهدافی در جهت تسهیل و کمک به کشف معنای شخصی نیز پرداخته شود و این امر با تأکید بیشتر و سازمان یافته تری بر خودشناسی محقق می گردد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
A Critical Analysis of the "Meaning of Life" in the Fundamental Reform Document of Education (FRDE) in the Islamic Republic of Iran
Abstract:
There is a deep connection between education and the meaning of life. The goal of education is to prepare for life, and the meaning of life is the main premise of a dynamic and vibrant life; hence, the meaning of life should be at the center of the goals of education and a perspective for evaluating educational activities. Using an analytical and qualitative approach this paper seeks to identify and criticize the components of meaningful life in the fundamental reform document of education (FRDE) in the Islamic Republic of Iran. In order to collect data, the theoretical foundations of FRDE were examined and the components were identified and extracted. The results show that in FRDE, the meaning of life is realized in the light of Good Life and components such as belief in the Hereafter, nature, morality, faith and righteous deeds, and freedom play a significant role. The findings show that in this document the general path and the final end of man is well drawn, but, considering the same general principles, it is necessary to draw ways of facilitating and helping to discover personal meaning and, off course, this is achieved with a greater and more organized emphasis on self-knowledge.
References:
References:
- استيس، والتر. تي، 1382، «در بي‌معنايي معنا هست»، ترجمه اعظم پويا، نقد و نظر، ش29-30، ص108-123.
- ايگلتون، تري، 1943، معناي زندگي، ترجمه عباس مخبر، تهران، بان.
- آدامز، اي.ام، 2002، «معناي زندگي»، ترجمه زهرا گلپايگاني، نقد و نظر، ش31-32، ص302-317.
- آزاده، محمد، 1390، فلسفه و معناي زندگي، تهران، نگاه معاصر.
- پروچاسکا جيمز و جان.سي نورکراس، 1390، نظريه‌اي روان درماني، ترجمه يحيي سيدمحمدي، تهران، رشد.
- پناهیان، علیرضا، 1390، نقد محور سند تحول آموزش و پرورش، قابل دسترسی از طریق اینترنت:
- http://panahian.ir/post/549
- جوادي آملي، عبدالله، 1389، «فطرت در آيينه قرآن»، انسان‌پژوهي ديني، ش23، ص5-28.
- خواجه الدين، سعيده سادات، 1392، «معناي زندگي در انديشه افلاطون»، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد، واحد تهران.
- خوشقاني، ندا و عباس عليزماني، 1392، «زندگي به مثابه معنا (بررسي معناي زندگي در آيين ذن و مقايسه آن با اديان خدا باور)»، الهيات تطبيقي، ش9، ص27-40.
- دانايي، غلام، 1381، معنا و هدف زندگي، قابل دسترسي از طريق اينترنت:
- https://www.aftabir.com/articles/view/religion/philosophy/c7c1176559884p1.php
- دياني، محمود، 1390، «معنای زندگی از منظر سید محمدحسین طباطبائی»، پژوهش های فلسفی ـ کلامی، ش4، ص23-37.
- سجادي، سيد ابراهيم، 1385، «قرآن و معناي زندگي»، پژوهش‌هاي قرآني، ش45، ص10-47.
- شعاري‌نژاد، علي‌اکبر، 1386، فلسفه آموزش و پرورش، تهران، اميرکبير.
- شمشيري، بابک و زهرا فريدوني، 1393، «مفهوم خود از ديدگاه روان‌شناسي انسان‌گرا و عرفان اسلامي با تأکيد بر روش تطبيقي»، روش‌ها و مدل‌هاي روان‌شناختي، ش16، ص65-84.
- شمشيري، بابک، زهره همايون و ماه‌منير ايران‌پور، 1395، «نقد و بررسي جايگاه تربيت هنري در سند تحول نظام تعليم و تربيت ايران»، هفتمين همايش ملي انجمن فلسفه تعليم و تربيت ايران، دانشگاه شيراز.
- شمشيري، بابک، 1385، تعليم و تربيت از منظر عشق و عرفان، تهران، طهوري.
- ـــــ ، 1395، طرحي نو در انسان‌شناسي اسلامي، تهران، نگاه معاصر.
- عليزماني، اميرعباس و مهدي غفوريان، 1389، «مؤلفه‌هاي زندگي معنادار از ديدگاه جان کاتينگهام»، پژوهش‌هاي فلسفي، ش17، ص7-32.
- عليزماني، اميرعباس، 1387، «معناي معناي زندگي»، نامه حکمت، ش1، ص59-89.
- عمرانيان، سيده نرجس و عباس عليزماني، 1396، «لذت و معناي زندگي از نگاه ابن‌سينا»، حکمت سينوي، ش17، ص67-85.
- فرانکل، ويکتور، 1386، انسان در جستجوي معنا، ترجمه نهضت صالحيان و مهين ميلاني (نسخه الکترونيکي).
- قائمي، محمدمهدي و احمد واعظي، 1393، «حقيقت مرگ، مرگ‌انديشي و معناي زندگي»، آيين حکمت، ش1، ص155-183.
- کاتینگهام، جان، 1398، معنای زندگی، ترجمه امیر عباس علیزمانی و مریم دریانی اصل، تهران، حکمت.
- ـــــ ، 2003، معناي زندگي، ترجمه اميرعباس زماني و مريم درياني اصل، تهران، حکمت.
- کاردان، علي‌محمد، 1390، سير آراء تربيتي در غرب، تهران، سمت.
- کريمي، عبدالعظيم، 1380، «دين‌دهي يا دين‌يابي»، تربيت اسلامي، ش6، ص37-39.
- مباني نظري سند تحول بنيادين در نظام تعليم و تربيت رسمي عمومي جمهوري اسلامي ايران، 1390، تهران، دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي.
- متز، تدئوس، 1382، «آثار جدید درباره معناى زندگی»، ترجمه محسن جوادی، نقد و نظر، ش29-30، ص266-313.
- مجتهد شبستري، محمد، 1382، ايمان و آزادي، تهران، طرح نو.
- مرزوقي، رحمت‌الله، 1394، نقد متوديک و تئوريک اسناد تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران (نسخه الکترونيکي).
- مروجي، مهدي، 1391، «حيات طيبه هدف نهايي برنامه درسي ملي»، رشد آموزش قرآن، ش1، ص37-39.
- مزروعي، عليرضا، 1386، «دين‌يابي يا دين‌دهي، بايدها و نبايدها»، روزنامه کيهان، ش18855، ص12.
- مصباح یزدی، محمدتقی، 1384، به‌سوی خودسازی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مکتب دار، عليرضا، 1388، «معناي زندگي از ديدگاه امام علي با تأکيد بر آراء محمدتقي جعفري»، پايان‌نامه کارشناسي ارشد دانشگاه معارف اسلامي.
- موفق، عليرضا، 1388، معناي زندگي (تأملي بر ديدگاه دين و مکاتب بشري)، تهران، کانون انديشه جوان.
- De Ruyter, Doret.J, 2002, “The right to meaningful education: The role of values and beliefs”, Journal of Beliefs and Values, Vol.23, p.33-42.
- Greene, M axin, 2000, Releasing the imagination: Essays on education, the arts, and social change Jossey-Bass, John Wiley & Sons. New York, United States.
- Puolimatka, Tapio, & Timo Airaksinen, 2001, “Education and the Meaning of Life”, Philosophy of Education Archive, Vol,4, p.311-319.
- Schinkel, Anders, Doret J. De Ruyter and Aharon Aviram, 2016, “Education and Life's Meaning”, Journal of Philosophy of Education, Vol.50, p.398-418.
- Schinkel, Anders, 2015, “Education and ultimate meaning”, Oxford Review of Education, Vol.41, p.711-729.
- Síveres, Luiz, Idalberto José das Neves Júnior and José Ivaldo Araújo de Lucena, 2021, “Dialog-A Meaning for Education”, International Journal of English Literature and Social Sciences, Vol6(2), p.414-420
- Steger, Michael.F, Oishi Shigehiro and Kashdan Todd.B, 2009, “Meaning in life across the life span: Levels and correlates of meaning in life from emerging adulthood to older adulthood”, The Journal of Positive Psychology, Vol.4, p.43-52.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
فریدونی، زهرا، شمشیری، بابک، خرمائی، فرهاد، شاه سنی، شهرزاد.(1400) نقد و بررسی «معنای زندگی» در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(1)، 7-24
زهرا فریدونی؛ بابک شمشیری؛ فرهاد خرمائی؛ شهرزاد شاه سنی."نقد و بررسی «معنای زندگی» در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13، 1، 1400، 7-24
فریدونی، زهرا، شمشیری، بابک، خرمائی، فرهاد، شاه سنی، شهرزاد.(1400) 'نقد و بررسی «معنای زندگی» در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(1), pp. 7-24
