اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال دوازدهم، شماره دوم، پیاپی 24، پاییز و زمستان 1399، صفحات 75-98

    بررسی مؤلفه‌های «تربیت جهادی» کتاب هدیه‌های آسمانی پایه‌ی چهارم ابتدایی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ حیدر اسماعیل پور / استادیار گروه علوم تربیتی (فلسفه و تربیت اسلامی)، دانشگاه پیام نور / haydar592001@pnu.ac.ir
    یاسین زارعی دولت آبادی / کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تعلم اسلامی، دانشگاه پیام نور فسا
    چکیده: 
    هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب «هدیه‌های آسمان» چهارم ابتدایی از لحاظ میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت جهادی در بعد فردی و اجتماعی، به روش کمّی مبتنی بر تحلیل کیفی است. جامعه‌ی آماری شامل هفت عنوان کتاب درسی بود که با توجه به نمود بیشتر مؤلفه‏های تربیت جهادی در کتاب «هدیه‌های آسمانی»، این کتاب به‌عنوان نمونه انتخاب شد و همه‌ی مطالب کتاب، شامل متن، تصاویر و پرسش‏ها بررسی شدند. در این پژوهش برای جمع‌آوری اطلاعات، از فهرست وارسی سنجش مؤلفه‏های تربیت جهادی، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش کیفی‌ـ توصیفی استفاده شد. یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که 116 قسمت از کل کتاب به مؤلفه‌های تربیت جهادی اختصاص یافته است: تصاویر با فراوانی 17؛ جملات درون متن با فراوانی 55 و پرسش‌ها و تمرین و فعالیت انتهای هر درس با فراوانی 44. از نکات قابل توجه اینکه مؤلفه‌ی تعاون و همکاری با فراوانی 18 و درصد فراوانی 51/15، بیشترین فراوانی را در بین مؤلفه‌های تربیت جهادی به خود اختصاص داده و صبر با فراوانی 15 و درصد فراوانی 93/12 در رده‌ی دوم و مبارزه با ظلم و شرک با فراوانی 14 و درصد فراوانی 06/12 در جایگاه بعدی قرار داشته‌اند. همچنین به مؤلفه‌های شجاعت، روحیه‌ی جهادی و پرکاری، کمترین توجه معطوف شده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Study of the Components of "Jihadi Education" in the Book “Heavenly Gifts” at the Fourth Grade of Elementary School
    Abstract: 
    Using quantitative method based on qualitative analysis, this study aims at analyzing the content of the book "Heavenly Gifts" at the fourth grade of elementary school in terms of the amount of attention paid to the components of jihadi education in the individual and social dimensions. The statistical population consisted of seven textbooks but due to the appearance of most of the components of jihadi training in the book "Heavenly Gifts", this book was selected as a sample and all the contents of the book, including text, pictures and questions were reviewed. A checklist was used to measure the components of jihadi education, and to analyze the data, a qualitative-descriptive method was used. The findings of the study indicate that 116 parts of the whole book are dedicated to the components of jihadi education: images with a frequency of 17; sentences within the text with a frequency of 55 and questions, exercises and activities at the end of each lesson with a frequency of 44. It is remarkable that the component of cooperation and collaboration with a frequency of 18 and a frequency percentage of 15.51 has the highest frequency among the components of jihadi education, and patience with a frequency of 15 and a frequency percentage of 12.93 is in the second level and fighting against oppression and polytheism with a frequency of 14 and a frequency percentage of 12.06 were in the next levels. The components of courage, jihadi spirit and hard work have received the least attention
    References: 
    References: 
    • نهج البلاغه، 1389، ترجمه محمد دشتي، قم، مؤسسه تحقيقاتي اميرالمؤمنين.
    • نهج البلاغه، 1380، ترجمه سيدجعفر شهيدي، تهران، علمي فرهنگي.
    • آقاجانی افروزی، علی‌اکبر و همکاران، 1398، «شناسایی عوامل مدیریت جهادی مؤثر یگان‌های ویژه ناجا در موفقیت مأموریت اربعین حسینی»، پلیس ویژه، ش 9، ص120- 160.
    • ابراهیم‌زاده، عیسی، 1398، فلسفه تربیت، تهران، دانشگاه پیام نور.
    • ابن بابويه، محمد بن علي، 1393، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، شميم کوثر.
    • ابن شعبه حرانی، 1376، تحف العقول عن آل الرسول، ترجمه علی‌اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین.
    • ابن فارس، احمد، 1390، معجم مقاييس اللغه، ترجمه دارالسلام محمد هارون، قم، دار الفکر.
    • اصفهاني، راغب، 1374، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوي و ادبي قرآن، تهران، مرتضوي.
    • اعرافی، علیرضا، موسوی، سیدنقی، 1391، «تعریف تربیت و تطبیق آن بر حرکت فلسفی»، تربیت اسلامی، دوره 7، ش 14، ص7-28.
    • انصاري قمي، ناصر‌الدين، 1386، غرر الحکم و درر الکلم، قم، منابع و نسخ حديثي.
    • باقری، خسرو، 1396، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران، مدرسه.
    • بیابانگرد، اسماعیل، 1384، روان‌شناسی نوجوانان، تهران، فرهنگ اسلامی.
    • پارچه‌باف دولتي، محمد، 1394، «مفهوم‌شناسي و اهميت تربيت جهادي از ديدگاه قرآن و نهج‌البلاغه»، کتاب و سنت، ش 7، ص93-116.
    • پاینده، ابولقاسم، 1324، نهج الفصاحه، تهران، جاویدان.
    • پوررستمي، حامد؛ عظيما، ادريس، 1399، «تحليل معنايي «جهاد کبير» در قرآن کريم با تکيه بر آيۀ 52 سورۀ فرقان»، مطالعات تفسيري، سال 11، ش 42، ص7-26.
    • حر عاملی، محمد بن حسن، 1363، وسایل الشیعه، قم، نشر اسلامی.
    • خاتمي، سيدجواد، خاتمي، سيده سميه، براتي، حسين، 1391، «امر به معروف و نهي از منکر و روش‌هاي تأثيرگذار آن از منظر امام رضا»، معرفت حقوقي، سال دوم، ش 4، ص26-7.
    • دانشنامه مجازي مکتب اهل بيت، ويکي شيعه، 1397.
    • دهخدا، علي‌اکبر، 1377، لغت‌نامه، تهران، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا.
    • دیابی صابر، محسن و همکاران، 1389، «میزان درگیری برنامه درسی فارسی دوره ابتدایی (پایه سوم و چهارم) با مهارت‌های سواد خواندن بر اساس مطالعه بین‌المللی پرلز»، نوآوری‌های آموزشی، دوره 9، ش 36.
    • راغب اصفهاني، ‌حسين ‌بن محمد، 1374، المفردات فی غریب القرآن، قم،‌ مرتضوي.
    • رجبي، طاهره، ميرزا محمدي، حسن، 1397، «بررسي الگوي تربيتي مبتني بر جهاد در زمينه تمدن‌سازي نوين اسلامي»، مطالعات بنيادين تمدن نوين اسلامي، دوره 1، ش 1، ص1-29.
    • رجبي، طاهره، نوروزي، رضاعلي، 1394، «ماهيت مبارزه و قلمرو‌هاي تربيتي آن در آموزه‌هاي اسلامي»، پژوهش در مسائل تربيت اسلامي، سال بيست و سوم، ش 27، ص77-94.
    • رجبي، طيبه، نوروزي، رضاعلي، 1396، «تربيت جهادي و الزامات راهبردي آن از منظر قرآن»، مجموعه مقالات برگزيده دهمين همايش بين‌المللي پژوهش‌هاي قرآن، قم، دانشگاه علوم و معارف قرآن کريم.
    • رﺣﯿﻤﯽ، ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ، رﻣﻀﺎﻧﯽ، ﻓﺎﻃﻤﻪ، 1389، راﻫﻨﻤﺎي ﺗﺪرﯾﺲ ﻫﺪﯾﻪﻫـﺎي آﺳـﻤﺎﻧﯽ ﭘﺎﯾـﻪ ﭘـﻨﺠﻢ اﺑﺘﺪاﯾﯽ، تهران، ادارة ﮐﻞﭼﺎپ و ﺗﻮزﯾﻊﮐﺘﺎبﻫﺎى درﺳﻰ.
    • ری‌شهری، محمدمهدی و همکاران، 1395، منتخب میزان الحکمه، قم، مؤسسه فرهنگی دار الحدیث.
    • زندي، خليل، موسوي جد، سيدمحمد و همکاران، 1394، «رابطه رهبري اخلاقي و مسئوليت‌پذيري اجتماعي (مطالعه موردي کارکنان سايت اداري سنندج)»، جامعه‌شناسي کاربردي، سال بيست و ششم، ش60، ص213-222.
    • سرمد، زهره و همکاران، 1397، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، آگه.
    • سلماني، عباسعلي، سلمان‌پور سياوشي، غلامرضا، 1394، «تدوين الگوي تربيت جهادي دانشجويان دانشگاه افسري و تربيت پاسداري امام حسين»، پاسداري فرهنگي انقلاب اسلامي، سال پنجم، ش 11، ص139-185.
    • شبر، سیدعبدلله، 1392، اخلاق، تهران، آل علی.
    • طباطبایی، سيدمحمدحسین، 1417، تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • ـــــ ، 1374، تفسير الميزان، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • ـــــ ، 1396، تفسير الميزان، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • طريحي، فخرالدين، 1416، مجمع البحرين، تهران، مرتضوي.
    • طوسی، محمد بن الحسن، 1386، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتاب الاسلامیه.
    • طيب، عبدالحسين، 1374، طيب البيان في تفسير القرآن، چ دوم، تهران، اسلام.
    • علم‌الهدي، جميله، 1384، مباني تربيت اسلامي و برنامه‌ريزي درسي بر اساس فلسفه صدرا، تهران، دانشگاه امام صادق.
    • قاروبي تبريزي، حسن، 1395، النضيد في شرح روضه الشهيد،‌ قم، داوري.
    • قاسمي، حامد، طاهري خديو، زهره، 1393، «واکاوي رابطه ايمان با جهاد در سورۀ صف»، حبل المتین، ش 73، ص109-91.
    • قویدل، مصطفی، 1383، «جهاد و مجاهدان در قرآن»، پاسدار اسلام، ش 273، ص 28- 65.
    • کرمي ميرعزيزي، بيژن، اقدم، عسگر بابازاده و همکاران، 1395، «معناشناسي واژه «جهاد» در قرآن کريم»، سراج منير، سال هفتم، ش 23، ص10-36.
    • محمدي ري‌شهري، محمد، 1391، ميزان الحکمه، قم، مؤسسه فرهنگي دار الحديث.
    • معدنی، جواد و همکاران، 1395، «طراحی مدل فرهنگ جهادی مبتنی بر مبنای دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی در دانشگاه اسلامی ( مورد مطالعه دانشگاه علامه طباطبایی)»، مدیریت در دانشگاه اسلامی، دوره 5، ش 11، ص49 -70.
    • موسي‌زاده، زهره، کشاورز، سوسن و همکاران، 1397، «کاربست مؤلفه‌هاي مديريت جهادي در سازمان‌هاي آموزشي»، علوم تربيتي از ديدگاه اسلام، سال ششم، ش 11، ص5-27.
    • واشقي فراهاني، سمانه، 1390، چگونگي بسط و گسترش فرهنگ جهادي در سازمان‌ها، مديريت امور سازمان و برنامه‌ريزي ادراه تحقيقات و کنترل ريسک، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، مرجع دانش (CILVICA).
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اسماعیل پور، حیدر، زارعی دولت آبادی، یاسین.(1399) بررسی مؤلفه‌های «تربیت جهادی» کتاب هدیه‌های آسمانی پایه‌ی چهارم ابتدایی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12(2)، 75-98

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدر اسماعیل پور؛ یاسین زارعی دولت آبادی."بررسی مؤلفه‌های «تربیت جهادی» کتاب هدیه‌های آسمانی پایه‌ی چهارم ابتدایی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12، 2، 1399، 75-98

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اسماعیل پور، حیدر، زارعی دولت آبادی، یاسین.(1399) 'بررسی مؤلفه‌های «تربیت جهادی» کتاب هدیه‌های آسمانی پایه‌ی چهارم ابتدایی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12(2), pp. 75-98

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اسماعیل پور، حیدر، زارعی دولت آبادی، یاسین. بررسی مؤلفه‌های «تربیت جهادی» کتاب هدیه‌های آسمانی پایه‌ی چهارم ابتدایی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12, 1399؛ 12(2): 75-98