اصول هم‌افزایی نهاد خانواده و نظام تربیت رسمی، بر مبنای ولایت الهی
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
چکیده:
تربیت کودکان در جامعه‌ی مدرن امروز چنان پیچیده است که انتظار ایفای نقش از سوی خانواده به‌تنهایی، توقعی دور از انتظار می‌نماید؛ چنان‌که نظام تربیت رسمی نیز صلاحیت لازم برای انجام این امر را به‌تنهایی ندارد و صرفاً در سایه‌ی تعامل کارآمد این دو نهاد است که می‌توان نظام تربیتی کودک را به شکل مناسب مدیریت نمود. یکپارچگی سیستم تربیتی در تعامل بین خانواده و نظام تربیت رسمی، سبب هم‌افزایی در فرایند و روندهای تربیتی می‌شود. این پژوهش درصدد بررسی و واکاوی مبانی و اصول تربیتی برای تعامل مناسب خانواده و مدرسه در حوزه‌ی تربیت کودکان است. بر اساس روش تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای، دیدگاه‌های صاحب‌نظران دو حوزه‌ی تعلیم و تربیت و خانواده و همچنین دیدگاه اسلامی با تکیه بر رویکردهای فقهی، تفسیری و فلسفی احصا شد و در انتها یافته‌های پژوهش با تجزیه و تحلیل داده‌ها استنتاج و اصطیاد گشت.
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بر اساس نگاه قرآنی روایی و با توجه به ملاحظات تربیتی، «ولایت الله» مبنا و پایه‌ی اصلی تعامل خانواده و نظام تربیت رسمی و «اصلاح شیوه‌های نادرست تربیتی توسط طرف مقابل»، «لزوم ترکیب نگاه کل‌نگر نظام تربیت رسمی و جزء‌نگر خانواده»، «عدم انحصارطلبی در تربیت»، «اعتماد متقابل»، «مدیریت متعهدانه» و «وجود فضای حمایت‌زا» اصولی‌اند که مسیر تعامل و مشارکت خانواده و مدرسه را اصلاح و هموار می‌‌‌سازد.
کلمات کلیدی:
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Principles of the Synergy of Family Institution and Formal Education System according to the Divine Guardianship
Abstract:
Raising children in a modern society is so complex that one cannot expect families to singlehandedly play a role in this regard. On the other hand, the formal education system does not have the necessary competence to do this alone, and it is only under the shadow of the efficient interaction of these two institutions that a child's education system can be properly managed. The integration of the educational system in the interaction between family and formal education system leads to synergy in educational processes and actions. This study seeks to investigate the principles and basics of education for a proper family-school interaction regarding child rearing. The views of experts in the two fields of education and family as well as the Islamic view based on jurisprudential, interpretive and philosophical approaches were investigated based on the analytical method and library studies and, at the end, the data were inferred and analyzed. The findings of the study show that based on the Qur'anic –traditional approach and according to educational considerations, "Velayat-e-Allah (the guardianship of God) " is the main basis of interaction between family and formal education system and "correction of incorrect educational methods by the other person", "the need to combine the holistic view of formal education system with the detailed family view", “non-monopoly in education", "mutual trust", "committed management and "existence of a supportive atmosphere" are the principles that pave the way for the interaction and cooperation of family and school.
References:
References:
- نهج البلاغه، 1414، سيد رضي، محمد بن حسين، قم، هجرت.
- آخوند خراساني، محمدکاظم، 1409، کفاية الاصول، قم، مؤسسه آل‌البيت.
- ابن بابويه، محمد بن علي بن حسين، 1406، فقه الرضا، مشهد، مؤسسه آل البيت.
- ابن شعبه حراني، حسن بن علي، 1404، تحف العقول، قم، جامعه مدرسين.
- احمدي ميانجي، علي، 1419، مکاتيب الرسول، قم، دار الحديث.
- ارسطو، 1364، سياست، چ چهارم، ترجمه حميد عنايت، تهران، سپهر.
- اعرافي، عليرضا، درس خارج فقه تربيتي استاد عليرضا اعرافي، 18/1/1388،
- http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/arafi/tarbiat/87/880118
- ـــــ ، 1391، فقه تربيتي مباني و پيش‌فرض‌ها، قم، مؤسسه فرهنگي اشراق و عرفان.
- افلاطون، 1335، جمهور، ترجمه فؤاد روحاني، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- انصاري، قدرت‌الله و ديگران، 1429، موسوعه احکام الاطفال و ادلتها، قم، مرکز فقهي ائمه اطهار.
- بحراني، شيخ يوسف، 1405، الحدائق الناظره، قم، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه.
- تميمي آمدي، عبدالواحد بن محمد، 1410، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دار الکتب الاسلاميه.
- ثقفي تهراني، محمد، 1398، روان جاويد در تفسير قرآن مجيد، تهران، برهان.
- جونز، ويليام تامس، 1388، خداوند انديشه سياسي، ترجمه علي رامين، تهران، علمي و فرهنگي.
- حائري طهراني، علي، 1338، مقتنيات الدرر، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- حراني، حسن بن علي، 1404، تحف العقول، قم، جامعه مدرسين.
- حسيني تهراني، سيدمحمدحسين، 1418، ولاية الفقيه في حکومت الاسلام، بيروت، دار المحجه البيضاء.
- خميني، روح‌الله، 1421، کتاب البيع، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- دورانت، ويليام جيمز، 1373، تاريخ تمدن (عصر ايمان)، چ چهارم، ترجمه ابوالقاسم طاهري و ديگران، تهران، علمي و فرهنگي.
- روﺳﻮ، ژان ژاک، 1348، اﻣﻴﻞ، چ دوم، ﺗﺮﺟﻤﻪ سبحاني، ﺗﻬﺮان، فرخي.
- زحيلي، وهبه، 1411، التفسير المنير في العقيده، دمشق، دار الکفر.
- ساروخاني، باقر، 1375، مقدمه‌اي بر جامعهشناسي خانواده، تهران، سروش.
- سيفي مازندراني، علي‌اکبر، 1428، دليل تحرير الوسيله، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- شاهرودي، محمدرضا؛ فيضي، زهرا؛ باقري، زهرا، 1396، خانواده و کارکرد تربيتي آن در آيات و روايات، پژوهش‌هاي ميان‌رشته‌اي قرآن کريم، سال هشتم، ش دوم، ص7- 16.
- شيخ صدوق، محمد بن علي، 1413، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامي.
- شيخ طوسي، محمد بن حسن، 1387، المبسوط في الفقه، تهران، المکتبه المرتضويه.
- شيخ مفيد، محمد بن محمد، 1414، تصحيح اعتقادات الاماميه، قم، کنگره شيخ مفيد.
- صمدي، معصومه؛ رضايي، منيره، 1390، «بررسي نقش تربيتي خانواده در نظام تربيت رسمي و عمومي از ديدگاه علم و دين»، پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي، سال 19، ش 12، ص95- 118.
- علامه حلي، حسن بن يوسف، 1388، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل البيت.
- علم‌الهدي، جميله، 1386، «فلسفه تعليم و تربيت رسمي از ديدگاه اسلام»، نشريه شماره 535، تهران، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي، مؤسسه پژوهشي برنامه‌ريزي درسي و نوآوري‌هاي آموزشي.
- ـــــ ، 1388، «ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﺧﺎﻧﻮاده و دوﻟﺖ»، خانواده‌پژوهي، سال پنجم، ش هفدهم، ص93- 119.
- عمادزاده، مصطفي، 1382، اقتصاد آموزش و پرورش، اصفهان، جهاد دانشگاهي واحد اصفهان.
- فاضل لنکراني، محمدجواد، 1428، موسوعه احکام الاطفال و ادلتها، قم، مرکز فقه ائمه اطهار.
- فتال نيشابوري، محمد بن احمد، 1375، روضة الواعظين، قم، رضي.
- فراست، اس. اي، 1385، درس‌هاي اساسي فلاسفه بزرگ، ترجمه منوچهر شادان، تهران، بهجت.
- قرائتي، محسن، 1388، تفسير نور، تهران، مرکز فرهنگي درس‌هايي از قرآن.
- قمي، شيخ عباس، 1414، سفينة البحار، قم، اسوه.
- کليني، محمد بن يعقوب، 1407، کافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- کوئن، بروس، 1387، مباني جامعهشناسي، ترجمه غلامعباس توسلي، و رضا فاضل، تهران، سمت.
- گيدنز، آنتوني، 1384، جامعهشناسي، چ پانزدهم، ترجمه منوچهر صبوري، تهران، ني.
- ﻟﻨﻜﺴﺘﺮ، لين. و، 1388، ﺧﺪاوﻧﺪان اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ، چ دوم، ﺗﺮﺟﻤﻪ علي راﻣﻴﻦ، ﺗﻬﺮان، اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ.
- محدث نوري، حسين، 1408، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البيت.
- مشکيني، علي، 1419، مصطلحات الفقه، قم، الهادي.
- مغربي، نعمان بن محمد، 1385، دعائم الاسلام، قم، مؤسسه آل البيت.
- مکارم شيرازي، ناصر، 1374، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- ملاصدرا، محمد بن ابراهيم، بي‌تا، حاشيه علي الالهيات الشفا، قم، بيدار.
- منسوب به امام صادق، 1400، مصباح الشريعه، بيروت، مؤسسه اعلمي.
- نراقي، احمد بن محمد مهدي، 1417، عوائد الايام، قم، دفتر تبليغات اسلامي قم.
- نوري، ميرزاحسن، 1408، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البيت.
- Brewster, Cori; Railsback, Jennifer (2003), Building Trusting Relationships for School Improvement: Implications for Principals and Teachers. By Request Series. USA: Northwest Regional Educational Lab.
- Epstein, j. (1995). School/family/community partnership: caring about the children we share. Phi delta kappan. 76 (9), pp: 701-712.
- Fredrikson, Goldsen, k. & Schalach, A. (2001). Families and Work: New Direction in the Twenty First Century. New York; Oxford University Press.
- Friedman, Milton. (1982). Capitalism and Freedom. Chicago and London; The University of Chicago Press.
- Greenwood, g.e & hickman, c.w. (1991). Research and practice in parent involvement: implicatons for teacher education. The elementary school. 91 (3), pp: 279-228.
- Grolnick, W. S. and Slowiaczek, M. L. (1994). Parents’ involvement in children’s schooling: A multidimensional conceptualization and motivational model. Child Dev 65, pp: 237-252
- Henderson, a. & map, k. (2002). the impact of school family, and community connection on student achievement. Austin. Tx: national center for family & community connections withschool.
- Inger, M. (1992). Increasing the school involvement of Hispanic parents (Report No. EDOUDO-92-3). New York; Clearinghouse on Urban Education. (ERIC Document Reproduction Service No. 80).
- Laski, Harold J (2000). The Authority of Modern state. Ontario; Batoche Books, Kitchener.
- Mill, John stuart (2001). On liberty. Ontario;Batoche Books Limited, Also Available at: http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/econ/ugcm/3113/mil/liberty.pdf/
- Pierson, Christopher. (2004). The Modren State. London and New York; Routledge.
- Tamir,Yeal. (1990). Whose education is it anyway? Journal of Philosophy of Education, Vol. 24 (No. 2). pp: 161-169.
- Tuckness, Alex. (2010). Locke on Education and the Rights of Parents, Oxford Review of Education; Vol 36 N 5. pp: 627-638.
- Van Creveld, M. (1999). The rise and decline of the state. Cambridge; cambridge Press.
- Virginia Department of Education (2002), Collaborative Family-School Relationships for Children’s Learning, USA: Virginia Department of Education.
- Willmore, Larry. (2002).Education by the State , in Economic & Social Affairs, DESA Discussion Paper No. 27. Available at: https://www.ssrn.com/abstract=368162/
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
سجادی، مرضیه سادات، زارعان، محمدجواد، زارعان، منصوره.(1399) اصول هم‌افزایی نهاد خانواده و نظام تربیت رسمی، بر مبنای ولایت الهی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12(2)، 5-22
مرضیه سادات سجادی؛ محمدجواد زارعان؛ منصوره زارعان."اصول هم‌افزایی نهاد خانواده و نظام تربیت رسمی، بر مبنای ولایت الهی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12، 2، 1399، 5-22
سجادی، مرضیه سادات، زارعان، محمدجواد، زارعان، منصوره.(1399) 'اصول هم‌افزایی نهاد خانواده و نظام تربیت رسمی، بر مبنای ولایت الهی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 12(2), pp. 5-22
