اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال اول، شماره دوم، پیاپی 2، پاییز و زمستان 1388، صفحات 85-108

    «تلقین»: چالشی فراروی تربیت دینی / محمدحسین حیدری

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    محمدحسین حیدری / عضو هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان / mhheidari1353@gmail.com
    حسنعلی بختیاری نصرآبادی / عضو هیأت علمی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه اصفهان / h.nasrabadi89@gmail.com
    چکیده: 
    تربیت دینی همچون بسیاری از مفاهیم رایج در تعلیم و تربیت، از جانب پرورش کارانی که با رویکرد تحلیلی به مباحث تربیتی می نگرند، بررسی و نقد شده است. برخی، آموزش دین را به سبب ماهیت غیرعینی و آموزه محور معرفت دینی، فرایندی قلمداد می کنند که در بیشتر موارد به «تلقین» منجر می شود. عده ای نیز معتقدند که تلقین، تهدیدی است که متوجه هر نوع آموزش است؛ زیرا هرگاه موضوعی با شیوه ای غیراخلاقی انتقال یابد، تلقین رخ داده است. در این مقاله، پس از بررسی تمایز مفهومی بین «تربیت» و «تلقین»، دو معیار موجود برای تلقین یعنی «محتوا» و «روش ارائه» بررسی شده است. در هرنوع آموزش، از جمله آموزش معارف دینی، شیوة غیراخلاقی عرضة مطلب، فرایند آموزش را به سمت تلقین می کشاند. بدین منظور، پس از ذکر شاخص های تربیت حقیقی از منظر فلسفة تحلیلی، بر این نکته تأکید شده است که در تربیت اسلامی، شاخص های مذکور مورد تأیید بوده و از حیث نظری، تربیت اسلامی با تعریفی که فلاسفة تحلیلی از «تربیت حقیقی» ارائه می دهند، همخوانی دارد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Indoctrination: a Challenge for Religious Education
    Abstract: 
    Religious education, like many other notions common in education, has been reviewed and studied by those practitioners who approach such discussions analytically. Because of the abstract nature of religious knowledge and its doctrinal basis, some regard religious education as a process leading to indoctrination. There are still some others who hold that indoctrination is a threat to any type of education, for there would be indoctrination whenever any material is transmitted through an immoral method. The present article, having studied the distinction between education and indoctrination, has investigated two existing criteria for indoctrination: content and method. In any form of education, including that of religious knowledge, the immoral way of presenting materials would lead the process of education to indoctrination Having mentioned the standards of true education from the viewpoint of analytical philosophy, the present article has stressed that in Islamic education, the above mentioned standards have been affirmed, and theoretically speaking, Islamic education is consistent with the definition of true education presented by analytical philosophers.
    References: 
    References: 
    • ـ نهج البلاغه.، ترجمة محمد دشتي. قم، روح، 1379.
    • ـ بارو، رابين و رونالد وودز، درآمدي بر فلسفة آموزش و پرورش، ترجمة فاطمه زيباكلام، تهران، دانشگاه تهران، 1376.
    • ـ باقري، خسرو، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه، 1378، ج 1.
    • ـ باقري، خسرو، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسيه، 1386ج 2.
    • ـ پژوهشكدة حوزه و دانشگاه، اهداف تربيت از ديدگاه اسلام، تهران، سمت، 1381.
    • ـ جعفري تبريزي، محمدتقي، تعليم و تربيت اسلامي، به كوشش محمدرضا جوادي، تهران، پيام آزادي، 1379.
    • ـ قطب، محمد، روش تربيتي اسلام، ترجمة سيدمحمدمهدي جعفري، شيراز، دانشگاه شيراز، 1375.
    • ـ گوتك، جرالد، مكاتب فلسفي آراء تربيتي، ترجمة محمدجعفر پاك‌سرشت، تهران، سمت، 1380.
    • ـ مطهري، مرتضي، تعليم و تربيت در اسلام، تهران، دانشگاه الزهرا، 1362.
    • ـ حسيني، سيدعلي‌اكبر، تعليم و تربيت اسلامي، تهران پژوهشگاه علوم انساني مطالعات فرهنگي، 1379.
    • ـ وزارت آموزش و پرورش، طرح كليات نظام آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران، تهران، شوراي تغيير بنيادي نظام آموزش و پرورش، 1367.
    • -Chazan, Barry, Contemporary Approaches to Moral EducationTeachers College Press, New York, 1972.
    • -Dearden, R.F, 'Autonomy as an Educational Ideal' in Brown, S. C. (ed.) philosophers Discuss Education, Macmillan, London, 1975.
    • -Flew,Anthony, Indoctrination and Doctrines, In I.A.Snook, ed. Concepts of Indoctrination: Philosophical Essays. Routledge and Kegan Paul, Boston, 1972.
    • -Hirst, poul, Moral Education in a Secular Society: University of London Press Ltd, London, 1974.
    • -Peters, R. S, Ethics and Education, Allen & Unwin, London, 1966.
    • -Peters,R.S, Freedom and the development of the free man; in J.F Doyle (ed.) Educational Judgments, Routledge, London, 1973.
    • -Rossiter, Graham M, The Need for Creative Divorce Between Catechesis and Religious Education in Catholic Schools, Religious Education, no. 77,1, 1982, P.21ـ 40.
    • -Thomas, R.M, Religious Education, In International Encyclopedia of Education Routledge, London, 1994.
    • -Wittgenstein, Ludwig, Tractatus Logico ـ Philosophicus, Humanities Press, New York, 1955.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، بختیاری نصرآبادی، حسنعلی.(1388) «تلقین»: چالشی فراروی تربیت دینی / محمدحسین حیدری. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 1(2)، 85-108

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدحسین حیدری؛ حسنعلی بختیاری نصرآبادی."«تلقین»: چالشی فراروی تربیت دینی / محمدحسین حیدری". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 1، 2، 1388، 85-108

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، بختیاری نصرآبادی، حسنعلی.(1388) '«تلقین»: چالشی فراروی تربیت دینی / محمدحسین حیدری'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 1(2), pp. 85-108

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، بختیاری نصرآبادی، حسنعلی. «تلقین»: چالشی فراروی تربیت دینی / محمدحسین حیدری. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 1, 1388؛ 1(2): 85-108