اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال هفتم، شماره دوم، پیاپی 14، پاییز و زمستان 1394، صفحات 49-67

    نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ علی دهقان زاده بغداد اباد / دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت (اسلامی) ـ دانشگاه شهید باهنر کرمان / adehghanzadeh51@yahoo.com
    سیدحمیدرضا علوی / عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان / hralavi@uk.ac.ir
    مراد یاری دهنوی / عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان / myaridehnavi@uk.ac.ir
    مسعود اخلاقی / عضو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان / masoud.akhlaghy@gmail.com
    چکیده: 
    بازخوانی و توجه به آراء صاحب نظران و دانشمندانی که در حوزه های گوناگون، از جمله انسان شناسی مطالعات عمیقی داشته و در زمینه‌ی تعلیم و تربیت نیز آراء قابل تأملی ارائه داده اند امری ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش کیفی که به روش «توصیفی ـ تحلیلی» انجام گرفته، نکات مهمی در زمینه‌ی انسان شناسی برتراند راسل ذکر و سپس دلالت های تربیتی انسان شناسانه‌ی او بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری نقد و بررسی شده است. مطابق دیدگاه علامه جعفری، حیات انسان تنها به دو قلمرو فردی (لذت و الم شخصی) و فرافردی محدود نمی شود، بلکه از قلمرو سومی به نام «کمال و تعالی» نیز برخوردار است؛ قلمروی مهمی که در دیدگاه راسل جایگاهی ندارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود این تفاوت و دیگر تفاوت های اساسی در جهت گیری های کلی انسان شناسانه‌ی این دو فیلسوف، برخی از اهداف واسطی و اصول و روش های تربیت از دیدگاه راسل به سبب آنکه سعادت فردی و اجتماعی بشر در دنیا را هدف گرفته، بر اساس دیدگاه علامه جعفری، که حیات طیبه‌ی طبیعی و دنیوی را مقدمه‌ی حیات معقول می داند، تأیید شده، اما ناکافی است. اصل «لزوم تربیت»، اصل «تطبیق تربیت بر غرایز»، و اصل «نافع بودن تربیت» از جمله‌ی این اصول است. نکات غیرقابل تأییدی نیز در آراء تربیتی راسل وجود دارد؛ از جمله نقش هنر در تربیت، اصل «شک گرایی صرف» و اصل «تفوق مشارکت بر رقابت». همچنین مشخص گردید بیشتر نقد های وارد شده بر دیدگاه راسل مربوط به آن بعد از حیات انسان و تربیت اوست که به سبب انکار خدا و معنویت یا تردید در آن از سوی راسل، در آراء تربیتی وی مغفول مانده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Critique of Bertrand Russell’s Anthropological Educational Arguments in the Light of Allamah Mohammad Taqi Ja’fari’s View
    Abstract: 
    It is, perhaps, necessary to consider the views of the thinkers and scientists who have conducted in-depth research works in different fields including anthropology and offered remarkable views about education. In this qualitative research in which a ‘’descriptive-analytical’’ method, some important notes of Bertrand Russell’s anthropology are expounded and then his anthropological and educational arguments are discussed and criticized in the light of the view of Allamah Mohammad Taqi Ja’fari. According to Allamah Mohammad Taqi Ja’fari’ views, human life is not limited to two domains: individual ‘’pleasure and pain) and trans-individual, rather it has third domains, that is,’’ perfection and sublimity’’, which is an important domain that has no place in Russell’s theory. The results of research show that, despite this difference and other basic differences between these two philosophers about the general anthropological orientations, Allamah Mohammad Taqi Ja’fari, who considers the natural agreeable life and material life as an introduction to a healthy life, holds that some of the intermediate targets and principles and methods of put forward by Russell education are verified but they are not sufficient because they consider personal and social welfare a man’s aim in this world. Among these principles are the principle of ’’ necessity of education’’, the principle of ‘’ conformity of education with instincts” and the principle of ‘’profitability of education’’. Also, controversial points are found in Russell’s educational views, such as the role of art in education, the principle of ‘’ absolute’s skepticism’’ and the principle of ‘’the precedence of participation over competition’’. It is also clear that most of the criticisms are directed to Russell’s view about man’s afterlife and man’s education, to which he takes no notice, because of his unbelief in and doubts about God and spirituality
    References: 
    References: 
    • اگنر. ا. رابرت، 1389، برگزيده افکار راسل؛ نقد و بررسي محمدتقي جعفري، ترجمه عبدالرحيم گواهي، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • باقري، خسرو، 1388، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، ج اول، تهران، مدرسه.
    • بهشتي، سعيد، 1386، زمينه‌اي براي بازشناسي و نقادي فلسفه تعليم و تربيت در جهان غرب، تهران، اطلاعات.
    • جعفري، محمدتقي، بي‌تا، فلسفه و هدف زندگي، تهران، صدرا.
    • ـــــ ، 1358، ترجمه و تفسير نهج البلاغه، ج چهارم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • ـــــ ، 1360، ترجمه و تفسير نهج البلاغه، ج هشتم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • ـــــ ، 1367، ترجمه و تفسير نهج البلاغه، ج بيستم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي.
    • ـــــ ، 1369، ترجمه و تفسير نهج البلاغه، ج بيست و يکم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامي‌.
    • ـــــ ، 1379، توضيح و بررسي مصاحبه راسل ـ وايت، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1387، تفسير، نقد و تحليل مثنوي معنوي مولوي، ج سوم، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1389ـ الف، علم و دين در حيات معقول، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1389ـ ب، شناخت انسان در تصعيد حيات تکاملي، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1389ـ پ، ايدهﺁل زندگي و زندگي ايدهﺁل، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ،1390، ارکان تعليم و تربيت، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1392ـ الف، زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • ـــــ ، 1392ـ ب، تکاپوي انديشه‌ها، مجموعه ﺁثار2، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • جوادي، محمدرضا و علي جعفري، 1390، در محضر حکيم، مجموعه پرسش‌ها و پاسخ‌ها، تهران، مؤسسه تدوين و نشر ﺁثار علامه جعفري.
    • حيدري، محمدحسين، 1385، «سيري در ﺁراي تربيتي علامه جعفري»، معرفت، ش 104.
    • راسل، برتراند، 1961م، ﺁينده بشر، نسخه الکترونيکي.
    • ـــــ ، 2537، اصول نوسازي جامعه، ترجمه مهدي افشار، نسخه الکترونيکي، تهران، زرين، تاريخ انتشار به زبان اصلی 1915م.
    • ـــــ ، 1340، تاريخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دريابندري، نسخه الکترونيکي، تهران، شرکت سهامي کتاب‌هاي جيبي.
    • ـــــ ، 1345، جهاني که من مي‌شناسم، ترجمه روح‌الله عباسي، نسخه الکترونيکي، تهران، اميرکبير.
    • ـــــ ،1347، در تربيت؛ بخصوص در دوره اول کودکي، ترجمه عباس شوقي، تهران، مؤسسه مطبوعاتي حقيقي.
    • ـــــ ، 1355، ﺁموزش و زندگي بهتر، ترجمه ناهيد فخرايي، نسخه الکترونيکي، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    • ـــــ ، 1361ـ الف، حقيقت و افسانه، ترجمه منصور مشگين‌پوش، نسخه الکترونيکي، تهران، رازي.
    • ـــــ ، 1361ـ ب، قدرت، ترجمه نجف دريابندري، نسخه الکترونيکي، تهران، شرکت سهامي انتشارات خوارزمي.
    • رضا‌زاده، حسن و محمدرضا رحيمي اصل، 1392، «مقايسه معناي زندگي از ديدگاه محمدتقي جعفري و فردريش نيچه»، انسان‌پژوهي ديني، دوره 10، ش 30، ص115-134.
    • صفوي، امان‌الله، 1372، تعليم و تربيت جهاني در قرن بيستم، تهران، قطره.
    • طالب‌زاده نوبريان، محسن، ميرلو، محمدمهدي و حسين موسوي، 1390، «تأملي بر انديشه‌هاي تربيتي برتراند راسل»، پژوهش‌نامه مباني تعليم و تربيت، سال 1، ش 2، ص59-82.
    • نصري، عبدالله، 1387، تکاپوگر انديشه‌ها (زندگي، ﺁثار و انديشه‌هاي استاد محمدتقي جعفري)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انتشارات اسلامي.
    • ـــــ ، 1389، «نفس و ابعاد و مراتب ﺁن از ديدگاه علامه جعفري»، نقد و نظر، ش 60، ص‌‌26 – 18.
    • نصيري، علي‌اکبر، 1383، اصول و فلسفه ﺁموزش و پرورش، تهران، ﺁواي نور.
    • وجداني، فاطمه و مهدي سجادي، 1393، «بررسي مقايسه‌اي سه ديدگاه رايج در تفکر انتقادي و دلالت‌هاي تربيتيﺁنها: ريچارد پل، رابرت انيس و برتراند راسل»، پژوهش در برنامه‌ريزي درسي، دوره دوم، ش 15، ص12-23.
    • Pojman , Louis.P(1998). Classics of Philosophy , New Edition. Oxford. oxford University Press , inc.
    • Russell, A.B.(1917). Mysticism And Logic And Other Essays , Retrieved May , 2014 from http / www.gutenberg.org.
    • Russell,A.B.(1903).The Freeman’s Worship , Retrieved May 7 , 2012 from http / www.positiveatheism.org / hist/ quotes / Russell.htm.
    • Stander ,P.(1974). Bertrand Russell on the Aims of Education , Educational Forum , 38 (4) p: 445 – 56.
    • Woodhouse ,H. (1983). The Concept of Growth in Bertrand Russell’s Educational Thoughts. Journal of Educational Thought, 17 91 0 , p: 12-22.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دهقان زاده بغداد اباد، علی، علوی، سیدحمیدرضا، یاری دهنوی، مراد، اخلاقی، مسعود.(1394) نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7(2)، 49-67

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    علی دهقان زاده بغداد اباد؛ سیدحمیدرضا علوی؛ مراد یاری دهنوی؛ مسعود اخلاقی."نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7، 2، 1394، 49-67

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دهقان زاده بغداد اباد، علی، علوی، سیدحمیدرضا، یاری دهنوی، مراد، اخلاقی، مسعود.(1394) 'نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7(2), pp. 49-67

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    دهقان زاده بغداد اباد، علی، علوی، سیدحمیدرضا، یاری دهنوی، مراد، اخلاقی، مسعود. نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7, 1394؛ 7(2): 49-67