اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال ششم، شماره دوم، پیاپی 12، پاییز و زمستان 1393، صفحات 79-96

    بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی دوره‌ی متوسطه‌ی دوم با تأکید بر آموزه های اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ جواد آقامحمدی / دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی / javad_am_59@yahoo.com
    حسن ملکی / دانشیار دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی / malaki_cu@yahoo.com
    چکیده: 
    هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی مدارس متوسطه‌ی دوم از منظر دبیران شهرستان سنندج با تأکید بر آموزه های اسلامی است. روش پژوهش در محدوده‌ی روش های توصیفی پیمایشی است. جامعه‌ی آماری پژوهش را کلیه‌ی دبیران زن و مرد دوره‌ی متوسطه‌ی شهرستان سنندج تشکیل داده اند. نمونه‌ی آماری پژوهش شامل 145 نفر با استفاده از روش تصادفی ساده است؛ به طوری که همه‌ی اعضا شانس مساوی برای انتخاب شدن داشته باشند. ابزار اندازه گیری تحقیق، به جز منابع کتابخانه ای، پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش نظرات بوده، و برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، نمودار، انحراف معیار) و تحلیلی (t) استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان توجه به مفهوم عقلانیت در برنامه‌ی درسی متوسطه از دیدگاه دبیران در ابعاد تفکر و تأمل و همچنین اعتدال و میانه روی بیشتر از حد میانگین بوده است، و در ابعاد بصیرت و جایگاه علم و دانش و نوآوری در برنامه‌ی درسی، کمتر از حد میانگین توجه شده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    An Inquiry into the Position of Rationality and Its Components in Senior High School Curriculum with Emphasis on Islamic Teachings
    Abstract: 
    The present research seeks to study the position of rationality and its components in the curriculum of senior high school in the eyes of the teachers of Sanandaj by emphasizing on Islamic teachings. A descriptive-survey research is used. The statistical population includes all the teachers (male and female) of the senior high schools in Sanandaj. The sample includes 145 teachers who were chosen randomly in such a way that all teachers had a fair chance in the choice. In addition to the library sources, a researcher-made questionnaire was used to assess teacher’s views. Also, two descriptive methods: (percent, frequency, mean, graph and standard deviation) and analytical statistics (t-test) were used to analyze the data. The research findings show that, according to teachers' views, the amount of attention given to rationality in designing the curriculum of the senior high schools is above the mean in such areas, like: thinking, contemplation, moderation and temperance, and below the mean in the areas of vision and position of science, knowledge and innovation in curriculum
    References: 
    References: 
    • آقاپيروز، علي، 1391، «شاخص‌هاي بصيرت در رهبري امام خميني»، مطالعات انقلاب اسلامي، سال نهم، ش29، ص‌34-11.
    • آمدي، عبدالواحد، 1366، غرر الحکم، تهران، نشر دانشگاه تهران.
    • اکبري تختمشلو، جواد و سعيد زيباکلام، 1390، «عقلانيت در فلسفه علم پوپر»، فلسفه علم، سال اول، ش2، ص‌64-25.
    • انصاريان، حسين، 1377، نظام خانواده در اسلام، قم، ام ابيها.
    • پورابراهيم، شيرين و همکاران، 1390، «بررسي مفهوم بصيرت در زبان قرآن در چارچوب معني‌شناختي»، پژوهش‌هاي زبان‌شناختي، سال سوم، ش2، ص‌34-19.
    • خان‌محمدي، کريم، 1391، «مقايسه عقلانيت ارتباطي با عقلانيت وحياني بر اساس ديدگاه‌هاي ‌هابرماس و علامه طباطبايي»، علوم سياسي، سال پانزدهم، ش57، ص‌74-31.
    • خزاعي، زهر، 1385، «عقلانيت اخلاق»، انديشه ديني، ش21، ص‌50-23.
    • دانايي‌فرد، حسن و همکاران، 1389، «بررسي نقش عقلانيت در مرحله تدوين خط مشي»، مدرس علوم انساني، دوره چهاردهم، ش4، ص‌106-79.
    • زرگر، نرگس و محمدعلي عبدالهي، 1392، «نقش عقل در فهم آيات قرآن از منظر ملاصدرا»، انديشه نوين ديني، سال نهم، ش32، ص‌76-63.
    • زروندي رحماني، نفيسه، 1387، «جايگاه نوآوري و شکوفايي در قرآن»، قرآن و حديث بشارت، ش67.
    • زيباکلام، صادق و جواد حق‌گو، 1390، «مجمع تشخيص مصلحت نظام نتيجه عقلانيت حاکم بر سيره امام خميني»، سياست، دوره 41، ش2، ص160-143.
    • سجادي، سيدمهدي، 1384، «تبيين و ارزيابي رويکرد عقلاني به تربيت ديني»، نوآوري‌هاي آموزشي، سال چهارم، ش11، ص‌46-26.
    • سعيدي‌مهر، محمد و امير ديواني، 1379، معارف اسلامي، جلد اول، قم، معارف.
    • سلحشوري، احمد و محمدرضا يوسف‌زاده، 1390، «جايگاه عقل و عاطفه در تربيت اخلاقي»، تربيت اسلامي، سال ششم، ش12.
    • صانعي، منوچهر، 1385، «عقلانيت در انديشه رازي»، آينه معرفت، ش8، ص‌72-55.
    • صفايي‌مقدم، مسعود و همكاران، 1385، «بررسي اصل عقلانيت در منابع اسلامي و استلزامات تربيتي آن»، علوم تربيتي و روان‌شناسي، سال سيزدهم، ش4، ص‌29-1.
    • عيوضي، محمدرحيم و گارينه کشيشيان سيرکي، 1390، «تبيين مسئله عقلانيت ابزاري، ارتباطي و ديني از نگاه امام خميني و يورگن‌ هابرماس»، انديشه نوين ديني، سال هفتم، ش25، ص‌88-71.
    • قاسم‌پور، محسن، 1390، «جايگاه عقل در تربيت ديني از ديدگاه علامه طباطبايي»، پژوهش ديني، ش 22، ص‌90-65.
    • مجلسي، محمدباقر، 1363، بحار الانوار، تهران، نشر دار الکتب الاسلامي.
    • مرادمند، علي، 1389، «کتاب و کتابخواني از منظر قرآن»، کتاب، ش81، ص‌144-132.
    • مروجي، مهدي و همکاران، 1388، «نگاهي به آموزش تفکر در قرآن کريم»، رشد قرآن، دوره هفتم، ش7، ص‌27-20.
    • مقيمي، سيدمحمد، 1386، سازمان و مديريت رويکردي پژوهشي، تهران، ترمه.
    • ملکي، علي، 1387، «پوپر اصل عقلانيت و نظريه‌هاي اقتصادي»، حکمت و فلسفه، سال چهارم، ش3، ص‌136-103.
    • موحد، ضياء، 1383، «منطق و عقلانيت»، مقالات و بررسي‌ها، دفتر75، ش2، ص‌19-11.
    • مورهد و گريفين، 1383، رفتار سازماني، ترجمه: سيدمهدي الواني و غلامرضا معمارزاده، تهران، مرواريد.
    • نوربخش، رضا، 1390، «بصيرت از نگاه آيات و روايات»، پيوند، ش 387، ص‌6-3.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    آقامحمدی، جواد، ملکی، حسن.(1393) بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی دوره‌ی متوسطه‌ی دوم با تأکید بر آموزه های اسلامی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(2)، 79-96

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    جواد آقامحمدی؛ حسن ملکی."بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی دوره‌ی متوسطه‌ی دوم با تأکید بر آموزه های اسلامی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6، 2، 1393، 79-96

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    آقامحمدی، جواد، ملکی، حسن.(1393) 'بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی دوره‌ی متوسطه‌ی دوم با تأکید بر آموزه های اسلامی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(2), pp. 79-96

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    آقامحمدی، جواد، ملکی، حسن. بررسی جایگاه عقلانیت و مؤلفه های آن در برنامه‌ی درسی دوره‌ی متوسطه‌ی دوم با تأکید بر آموزه های اسلامی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6, 1393؛ 6(2): 79-96