تربیت اخلاقی و سعادت در نظام آموزشی ایران (مقابله‌ی دیدگاه فارابی، لاک، رورتی)
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
✍️ سمانه امینی مشهدی / دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه فردوسی مشهد / samanehamini@yahoo.com
چکیده:
از جمله قلمروهای معرفتی مربیان- فیلسوفان، حوزه‌ی تربیت اخلاقی است که به منزله‌ی یک محور اساسی، در مبانی و اصول آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نیز بر آن تأکید شده است. هدف از ارائه‌ی این مقاله بررسی تطبیقی دلالت های تربیت اخلاقی فارابی و لاک، سازگاری وجوه اشتراک آراء آنها با نظام آموزش و پرورش ایران و تقابل این سازگاری با مفهوم حقیقت نجات دهنده از منظر رورتی است. نگارندگان این مقاله درصددند با استفاده از روشهای «توصیفی ـ تحلیلی» و «استنتاجی»، ضمن تحلیل و مقایسه‌ی دیدگاه های فارابی و لاک درباره‌ی تربیت اخلاقی، میزان سازگاری آراء آنها با مبانی تربیت در سند ملی آموزش و پرورش را بررسی کنند. سپس به مفهوم «حقیقت نجات دهنده‌ی» رورتی در مقابل آراء فارابی و لاک درباره‌ی تربیت اخلاقی توجه شده است. در نهایت، این نتیجه به دست آمده است که میان مفهوم «حقیقت نجات دهنده‌ی» رورتی با دیدگاه فارابی و لاک و نیز هدف های نظام آموزش و پرورش کشور انطباقی وجود ندارد؛ زیرا رورتی رستگاری انسان را، که همان سعادت واقعی یا حقیقت نجات دهنده است، انکار می کند.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Moral Education and Welfare in the Educational System of Iran with a Contrastive Analysis of the Views of Farabi, Locke, Rorty
Abstract:
Among the cognitive subjects of interest to educationist and philosophers is moral education, to which special emphasis is given by in the principles of education and educational system in Iran. This paper aims at presenting a comparative study of the indications of the moral education of Farabi and Locke and examining the compatibility of the points of similarity between their views and principles of education system in Iran and the encounter between this compatibility and the concept of emancipating truth reflected in Rory's view. Using a descriptive-analytical approach based on deduction, the authors of this paper investigate the degree of compatibility of the views of Farabi and Locke with the educational foundations in the national document of education in the light of a contrastive study of their views about moral education. This paper also draws on Rorty's concept of emancipating truth, and compares it with the views adopted by Farabi and Locke about moral education. Finally, the authors conclude that the idea of emancipating truth proposed by Rorty is inconsistent with the views adopted by Farabi and Locke or with the aims of the educational system of Iran, because Rorty rejects the idea of human salvation, which constitutes the real welfare or emancipating truth
References:
References:
- ارسطو، 1356، اخلاق نيكوماخوسي، ترجمة سيدابوالقاسم پورحسيني، تهران، انتشارات تهران.
- اعرافي، عليرضا و همكاران، 1377، آراء انديشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن، تهران، سمت.
- ايماني، محمدمحسن و محمداسماعيل بابايي، 1387، «ارزش‌شناسي فارابي و دلالت‌هاي آن در تربيت اخلاقي»، تربيت اسلامي، ش 7، ص 81-104.
- آهنچيان، محمدرضا، 1381، مناسبات انساني در سازمآنهاي مدرن و پست‌مدرن، پايان‌نامه دكتراي رشته فلسفه آموزش و پرورش، تهران، دانشگاه تربيت معلم.
- باقري، خسرو و نرگس سجادي، 1384، «عامليت آدمي از ديدگاه ريچارد رورتي و پيامدهاي آن در تربيت اجتماعي»، نوآوري‌هاي آموزشي، ش 13، ص 111-132.
- باقري، خسرو، 1384، «مراحل و اصول تعليم و تربيت در ديدگاه نوعمل‌گرايي ريچارد رورتي»، روان‌شناسي و علوم تربيتي، ش 70، ص 1-28.
- ـــــ، 1386، نوعمل‌گرايي و فلسفه تعليم و تربيت، تهران، دانشگاه تهران.
- پارسانيا، حميد، 1387، «اخلاق اسلامي: مفاهيم و بنيادها»، پگاه حوزه، ش 245.
- تقوي، سيدمحمدعلي، 1387، «ريچارد رورتي و عقلانيت مبتني بر همبستگي»، پژوهش‌نامه علوم سياسي، ش 13، ص 85-108.
- توسلي، حسين، 1388، «بررسي انتقادي مباني سياست در انديشه جان لاك»، علوم سياسي، ش 38، ص 25-62.
- داوري‌اردكاني، رضا، 1374، فارابي، تهران، قيام.
- داوودي، علي‌مراد، 1349، عقل در حكمت مشاء از ارسطو تا ابن سينا، تهران، دهخدا.
- رورتي، ريچارد، 1386، فلسفه و اميد اجتماعي، ترجمة عبدالحسين آذرنگ، تهران، ني.
- ـــــ، 1388 الف، اولويت دموكراسي بر فلسفه، ترجمة خشايار ديهيمي، تهران، طرح نو.
- ـــــ، 1388 ب، حقيقت پست‌مدرن، ترجمة محمد اصغري، تهران، الهام.
- شيرودي، مرتضي، 1383، «ليبرال دموكراسي در بوته نقد»، حصون، ش 2، ص 132-162.
- صادق‌زاده، عليرضا و همكاران، 1388، طرح تدوين سند ملي آموزش و پرورش، گزارش تلفيق يافته‌هاي مطالعات نظري، بنيان نظري تحولات راهبردي در نظام آموزشي كشور، تهران، وزارت آموزش و پرورش.
- طوسي، خواجه نصيرالدين، 1346، اخلاق ناصري، با تصحيح و حواشي اديب تهراني، تهران، جاويدان.
- فارابي، ابونصر محمد، 1361، انديشه‌هاي اهل مدينه فاضله، ترجمة سيدجعفر سجادي، تهران، طهوري.
- كاپلستون، فردريك، 1375، تاريخ فلسفه: فيلسوفان انگليسي از هابز تا هيوم، ترجمة امير جلال‌الدين اعلم، تهران، سروش.
- كاردان، علي‌محمد، 1381، سير آراء تربيتي در غرب، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني.
- كياني، سميه و حسنعلي بختيارنصرآبادي، 1390، «اهداف، اصول و روش‌هاي تربيت اخلاقي از ديدگاه خواجه نصيرالدين طوسي»، پژوهش در مسايل تعليم و تربيت اسلامي، ش 12، ص 65-94.
- گوتك، جرالد، ال، 1388، مكاتب فلسفي و آراء تربيتي، ترجمة محمدجواد پاك‌سرشت، تهران، سازمان مطالعه و تدوين كتب علوم انساني.
- نصر، سيدحسين و ليمن اليور، 1389، تاريخ فلسفه اسلامي، جمعي از مترجمان، تهران، حكمت.
- نقيب‌زاده، ميرعبدالحسين، 1384، نگاهي به فلسفه آموزش و پرورش، چ 17، تهران، طهوري.
- Aldrich, R, 1994, John Locke, the Quarterly review of education (Paris, UNESCO: International Bureau of Education), v. 24, p. 61–76.
- Deighton, L.C, 1971, John Locke, the Encyclopaedia of education, v. 6. New York: The Macmillan Company and the Free Press .
- Kurmanalieva, Alnur D, 2007, Al-Farabi and Ibn Rushd on the correlation between Philosophy and Religion, Comparative Islamic Studies, v. 3, p. 247-253.
- Locke, John , 1996, Some thoughts concerning education, edit Ruth W. Grant and Nathan Tarvoc, United State: Hackett Publishing Company.
- Rang, Brita, 2001, An unidentified source of John Locke's Some Thoughts Concerning Education, Pedagogy, Culture & Society, v. 9, p. 249–278.
- Rorty, Richard, 2001, The Decline of redemptive truth and the rise of literary culture, available at: http://olincenter.uchicago.edu/pdf/rorty.pdf.
- Schneewind, J. B, 2003, Moral Philosophy from Montaigne to Kant, Cambridge: Cambridge University Press.
- Snook, I. A, 1970, John lock’s theory of moral education, Educational Theory, v. 20, p. 346-36.
- Uzgalis, W, 2001, John Locke, available at: http://plato.stanford.edu/entries/locke.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
امینی مشهدی، سمانه، آهنچیان، محمدرضا.(1393) تربیت اخلاقی و سعادت در نظام آموزشی ایران (مقابله‌ی دیدگاه فارابی، لاک، رورتی). دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(1)، 65-80
سمانه امینی مشهدی؛ محمدرضا آهنچیان."تربیت اخلاقی و سعادت در نظام آموزشی ایران (مقابله‌ی دیدگاه فارابی، لاک، رورتی)". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6، 1، 1393، 65-80
امینی مشهدی، سمانه، آهنچیان، محمدرضا.(1393) 'تربیت اخلاقی و سعادت در نظام آموزشی ایران (مقابله‌ی دیدگاه فارابی، لاک، رورتی)'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(1), pp. 65-80
