اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال چهارم، شماره دوم، پیاپی 8، پاییز و زمستان 1391، صفحات 85-106

    بررسی تطبیقی ارزش‌ها در اسلام و لیبرالیسم و دلالت‌های تربیت اخلاقی آن

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمدحسین حیدری / استادیار دانشگاه اصفهان / mhheidari1353@gmail.com
    زینب اعرابی / دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان
    راضیه امامی / دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه اصفهان / emamirazieh@yahoo.com
    چکیده: 
    اخلاق یکی از مولفه های اصلی دوام و قوام جوامع بشری است. استحکام نظام اخلاقی هر جامعه، وابسته به نظام ارزشی حاکم بر آن است. از این رو، مطالعه ارزش ها و بررسی نقاط ضعف و قوت آنها، گام مهمی در تبیین ساختار نظام اخلاقی و تربیت اخلاقی در جوامع مختلف است. هدف این نوشتار، که از نوع پژوهش های کیفی است، بررسی تطبیقی مقوله‌ی ارزش ها در دو مکتب فکری اسلام و لیبرالیسم است. از آنجایی که مبانی نظری انسان شناسی لیبرالیسم بر پایه‌ی اومانیسم استوار گردیده، ارزش هایی چون فردگرایی و آزادی فردی، برابری، تساهل و دموکراسی از ارزش های بنیادین این مکتب محسوب می شوند. در مقابل، در اسلام، که انسان شناسی آن، بر پایه‌ی «فطرت»، «عقل ورزی» و «کرامت ذاتی»، بنا شده، ارزش هایی چون خدامحوری، آزادی اجتماعی و معنوی، عدل، تساهل و مدارا و تئوکراسی، از ارزش های بنیادین آن محسوب می شود. گفت: گرچه در مواردی بین برخی ارزش ها در اسلام و لیبرالیسم مشابهت هایی دیده می شود، اما ماهیت خداگرایانه اسلام و انسان گرایانه لیبرالیسم، افتراق های عمیقی را در حوزه ارزش ها و تربیت اخلاقی بین این دو مکتب به وجود آورده است.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Comparative Study of Values in Islam and Liberalism and Its Implications for Moral Education
    Abstract: 
    Ethics is one of the fundamental components of strength of the human societies. Furthermore, the moral stability of every society depends on the axiological system which governs it. The present paper, which is a kind of qualitative research, is a comparative study of the concept of values in two important intellectual schools, i.e. Islam and liberalism. Since the theoretical principles of liberal anthropology are based on humanism in the period which followed the Renaissance and enlightenment era, such values as individualism, freedom of the individual, equality, tolerance, and democracy are among the fundamental values of liberal school. To the contrary, in Islam, whose anthropology is based on "innate disposition", "rationalism" and "innate dignity", the main values are God-orientation, social and spiritual freedom, justice, tolerance and theocracy. To sum up, although there are superficial similarities between Islam and liberalism regarding some values, the God- oriented nature of Islam and human-oriented nature of liberalism has widened the differences between these two schools in as far as values and moral education are concerned.
    References: 
    References: 
    • ابراهيميان، حسين، انسان شناسي(اسلام ـ اگزيستانسياليسم ـ اومانيسم)، تهران، معارف، 1381.
    • اخوان کاظمي، بهرام، عدالت در نظام سياسي اسلام، تهران، انديشه معاصر، 1381.
    • آربلاستر، آنتوني، ظهور و سقوط ليبراليسم، ترجمه عباس مخبر، تهران، مركز، 1377.
    • آشوري داريوش، دانشنامه سياسي، تهران، مراوريد، 1373.
    • باقري، خسرو، درآمدي بر فلسفه تعليم و تربيت جمهوري اسلامي ايران، تهران، علمي و فرهنگي، 1387، ج 1.
    • ـــــ ، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه، 1385، ج 1.
    • برلين، آيزايا، چهار مقاله پيرامون آزادي، ترجمة علي موحد، تهران، خوارزمي، 1380.
    • بودرو، ‌ژرژ، ليبراليسم، ‌ترجمة عبدالوهاب احمدي، تهران، ني، 1383.
    • بيات، ‌عبدالرسول و همكاران، فرهنگ واژه‌ها، قم، موسسة انديشه و فرهنگ ديني، 1381.
    • راسل، ‌برتراند، آزادي و سازمان، ‌ترجمة علي رامين، تهران، اميركبير، 1357.
    • راولز، جان بوردن، نظريه عدالت ليبراليسم سياسي، ترجمه احمد واعظي، قم، بوستان كتاب، 1386.
    • رني، آستين، حكومت وآشنايي با علم سياست، ترجمة ليلا سازگار، تهران، دانشگاهي، 1374.
    • رهبر، محمدتقي و رحيميان، محمدحسن، اخلاق و تربيت اسلامي، تهران، سمت، 1385.
    • طاهري، ‌حبيب‌الله، بررسي مباني فرهنگ غرب و پيامدهاي آن، قم، بوستان كتاب، 1383.
    • فارابي، ابونصر محمد، انديشه‌هاي اهل مدينه فاضله، سيدجعفر سجادي، تهران، طهوري، 1361.
    • فاضل ميبدي، مجموعه مقالات پيرامون تساهل و تسامح، تهران، بي‌نا، 1379.
    • کاردان، علي‌محمد، سير آراي تربيتي در غرب، تهران، سمت، 1381.
    • کيلاني، ‌عرساني، فلسفه تربيت اسلامي، ‌ترجمة بهروز رحيمي، قم، پژوهشگاه حوزه دانشگاه، 1389.
    • گوتک، جرالد ال، مکاتب فلسفي و آراء تربيتي، ترجمه محمدجعفر پاک‌سرشت، تهران، سمت، 1386.
    • محمودي، سيدعلي، عدالت و آزادي، تهران، انديشه معاصر، 1376.
    • ـــــ ، نظريه آزادي درفلسفه هابز و لاك، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1377.
    • مطهري، مرتضي، مقدمه‌اي بر جهان بيني اسلامي 5، جهان بيني توحيدي، قم، صدرا، 1357.
    • ـــــ ، مقدمه‌اي برجهان بيني اسلامي، قم، اسلامي، 1380.
    • نلر، جرج ف، آشنايي با فلسفه آموزش و پرورش، ترجمه فريدون بازرگان، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
    • هابز،‌توماس، لوياتان، ‌ترجمة حسين بشيريه، تهران، ني، 1380.
    • يوسفيان، حسن و شريفي، امير حسين، عقل و وحي، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، 1383.
    • Hirst, P.,& Peters. R.S, The logic of Education, London: Routledge, 1970.
    • Hobbhouse, L.T, libbsie, liberalism, New york, p.26-123, 1913.
    • Kylicka will, Contemporary political philosophy, coxfordclurendon press p2, 1999.
    • Augier, Philip, le eitoyen, Education pour La democratic. UNESCO, 1994.
    • Walker, James, self-Determination as an Educational Aim, London: Routledge, 1999.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، اعرابی، زینب، امامی، راضیه.(1391) بررسی تطبیقی ارزش‌ها در اسلام و لیبرالیسم و دلالت‌های تربیت اخلاقی آن. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2)، 85-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدحسین حیدری؛ زینب اعرابی؛ راضیه امامی."بررسی تطبیقی ارزش‌ها در اسلام و لیبرالیسم و دلالت‌های تربیت اخلاقی آن". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4، 2، 1391، 85-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، اعرابی، زینب، امامی، راضیه.(1391) 'بررسی تطبیقی ارزش‌ها در اسلام و لیبرالیسم و دلالت‌های تربیت اخلاقی آن'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2), pp. 85-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدری، محمدحسین، اعرابی، زینب، امامی، راضیه. بررسی تطبیقی ارزش‌ها در اسلام و لیبرالیسم و دلالت‌های تربیت اخلاقی آن. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4, 1391؛ 4(2): 85-106