اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال سیزدهم، شماره اول، پیاپی 25، بهار و تابستان 1400، صفحات 41-55

    آموزش غیرت دینی و مؤلفه‌های آشکار و از‌یاد‌رفته‌ی آن در کتب دین و زندگی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ حسن نجفی / دکتری مطالعات برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبائی / hnajafih@yahoo.com
    آرش زارع زردینی / کارشناس علوم تربیتی، دانشگاه قم / arashzare574@gmail.com
    عاطفه جوادزاده / دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب
    چکیده: 
    هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی آموزش غیرت دینی در کتب دین و زندگی دوره‌ی دوم متوسطه جهت شناسایی مؤلفه های آشکار و مغفول آن بود. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی و جامعه‌ی پژوهشی آن شامل سه عنوان کتاب درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی1400-1399 بود که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش، از نمونه گیری صرف نظر شد و کل متن، تصاویر و تمرین های کتب مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری، سیاهه‌ی تحلیل محتوای محقق ساخته بود که برای حصول اطمینان از روایی صوری و محتوایی آن، از نظر متخصصان استفاده و جهت تأمین پایایی، روش اسکات به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفه هایی از غیرت دینی در کتب موجود هستند و به صورت آشکار قرار گرفته اند؛ اما مواردی مانند واکنش در برابر توهین کنندگان به مقدسات (قرآن، پیامبر، اهل بیت، مساجد و اماکن مقدس)، مقابله با نفاق، مجاهدت و دفاع برای زنده نگه داشتن دین و ارزش های دینی، عدم سازش و معامله بر سر اصول دین و عدم اباحه گری از یاد رفته اند که می تواند آثاری چون تسلط نَرم دشمنان، ایجاد تفرقه، قداست زدایی از شعائر الهی، ایجاد یأس و ناامیدی درباره‌ی ایستادگی در برابر حق، افزایش گناه، آسیب های اجتماعی و پیش گرفتن راه بی قیدی را به همراه داشته باشد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Teaching Religious Zeal and its Obvious and Neglected Components in the Religion and Life School Textbooks
    Abstract: 
    This article seeks to examine the howness of the teaching of religious zeal in the Religion and Life school textbooks of the secondary education to identify their obvious and missed components. Using a qualitative content analysis and regardless of sampling this paper examined all the text, pictures and exercises of these books. The research population of this paper was three textbooks on Religion and Life in the secondary education in the academic year 2020-2021. The measurement tool was a researcher-made content analysis checklist which was used by experts to ensure its face and content validity and also Scott method was used to ensure its reliability. The results show that components of religious zeal are included in the school textbooks; but things like reacting to those who insult the sacred (Quran, Prophet and Ahl al-Bayt (PBUT), mosques and holy places), confrontation with hypocrisy, struggle and defense to keep religion and religious values alive, incompatibility in the principles of religion and non-debauchery are neglected. Actually, this neglection can have some effects such as soft domination of enemies, creating divisions, desecration of divine rites, creating despair and hopelessness about standing up for the truth, increasing sin, social harms and taking the path of unrestrainedness
    References: 
    References: 
    • ابن‌بابويه، محمدبن علي‌بن حسين، 1368، ثوابُ الأعمال و عقابُ الأعمال، قم، رضي.
    • اکبري دستک، فيض‌الله، دل‌آرا نعمتي پير علي و رمضانعلي رود مقدس، 1397، «غيرت و کارکرد‌هاي آن در آموزه‌هاي ديني»، بصيرت و تربيت اسلامي، ش15، ص97-122.
    • اکبري، محمود، 1381، غيرتمندي و آسيب‌ها، قم، گلستان ادب.
    • اميدواري، زهرا، 1394، غيرت از منظر آيات و روايات، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، دانشکده اصول دين.
    • انوري‌‌‌زاده نائيني، محمدحسين، 1392، جايگاه حميت و غيرت بر اساس آيات و روايات، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، دانشکده اصول دين.
    • پوريا، علي، 1396، «غيرت سياسي از نگاه قرآن»، روزنامه کيهان، 18/5/1396.
    • تهراني، مجتبي، 1390، حيا موهبتي الهي، تهران، مؤسسه مصابيح الهدي.
    • ـــــ ، 1391، سلوک عاشورايي: منزل هشتم، تهران، مصابيح الهدي.
    • جابري فرد، حسن، 1395، غيرت از ديدگاه قران و حديث، شيراز، شاه‌چراغ.
    • جمعي از نويسندگان، 1386، فرهنگ شيعه (کلام)، ج1، قم، زمزم هدايت.
    • حبيبي‌تبار، جواد، 1381، گام‌به‌گام با راه خودسازي، قم، گام‌به‌گام.
    • خاتمي، احمد، 1387، عبرت‌هاي عاشورا، قم، بوستان کتاب.
    • قرشي، علي‌اكبر، 1377، تفسير احسن الحديث، تهران، بنياد بعثت.
    • مدرسي، محمدتقي، 1377، تفسير هدايت، ترجمه احمد آرام، مشهد، بنياد پژوهش اسلامي آستان قدس رضوي.
    • مرزوقي، رحمت‌الله، 1398، برنامه درسي نال: نوانديشي و بسط مفهومي، تهران، آواي نور.
    • مرکز تحقيقات اسلامي نمايندگي ولي‌فقيه در سپاه، 1375، تهاجم فرهنگي، تهران، مرکز فرهنگي سپاه.
    • مکارم شيرازي، ناصر، 1375. پيام امام اميرالمؤمنين، تهران، دار الكتب الاسلاميه.
    • موسي‌پور، نعمت‌الله، 1387، غفلت‌زدايي از برنامه درسي: بازشناسي مفهوم و ابعاد برنامه درسي ناگفته (مغفول)، دومين نشست علمي ماهانه انجمن مطالعات برنامه درسي ايران.
    • ميرزابيگي، محمدعلي، 1387، برنامه‌ريزي درسي و طرح درسي، تهران، يسطرون.
    • ميري، مجتبي و محمدتقي سبحاني‌‌نيا، 1394، «انحراف در غيرت‌ورزي و پيامد‌هاي آن در آموزه‌هاي اسلامي»، اخلاق، ش19، ص107-137.
    • نراقي، مهدي، 1312، جامع السعادات، تهران، مطبوعات.
    • Eisner, Elliot, 1994, The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs, New Jersey, Merrill Prentice Hall.
    • Obery, Antoinette, 1991, Curriculum Decisions, The international encyclopedia of curriculum, New York, Pergamon Press.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نجفی، حسن، زارع زردینی، آرش، جوادزاده، عاطفه.(1400) آموزش غیرت دینی و مؤلفه‌های آشکار و از‌یاد‌رفته‌ی آن در کتب دین و زندگی. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(1)، 41-55

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسن نجفی؛ آرش زارع زردینی؛ عاطفه جوادزاده."آموزش غیرت دینی و مؤلفه‌های آشکار و از‌یاد‌رفته‌ی آن در کتب دین و زندگی". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13، 1، 1400، 41-55

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نجفی، حسن، زارع زردینی، آرش، جوادزاده، عاطفه.(1400) 'آموزش غیرت دینی و مؤلفه‌های آشکار و از‌یاد‌رفته‌ی آن در کتب دین و زندگی'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13(1), pp. 41-55

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    نجفی، حسن، زارع زردینی، آرش، جوادزاده، عاطفه. آموزش غیرت دینی و مؤلفه‌های آشکار و از‌یاد‌رفته‌ی آن در کتب دین و زندگی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 13, 1400؛ 13(1): 41-55