بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی «نجف اشرف»
نوع مقاله:
پژوهشی
نویسندگان:
✍️ کمال مظلومی زاده / دکترای فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره / mazlomi110@yahoo.com
محمدباقر تحریری / استاد حوزة علميه
چکیده:
مقالۀ حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا در بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی، تبیین و رویکرد واحدی وجود دارد؟ یا دیدگاه های مختلفی مشاهده می شود؟
مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی نقشی بنیادین در مبانی دیگر، مانند مبانی معرفت شناختی و انسان شناختی و مؤلفه های دیگر، همچون اصول، اهداف و روش های تربیتی دارد. مقالۀ حاضر درصدد تبیین مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی به عنوان مهم ترین مؤلفۀ تربیتی بر اساس آموزه های مکتب تربیتی نجف اشرف به روش «توصیفی ـ تحلیلی» است. در این پژوهش، از میان دو رویکرد مهم در تبیین مبانی هستی شناختی یعنی «تشکیک در وجود» و «تشکیک در ظهور»، رویکرد دوم مطمح نظر قرار گرفته است. بررسی و تحلیل مباحث نیز بر پایۀ قرآن و سنت است، نه بر اساس تجارب عارفانه، آن گونه که مکاتبی همچون مکتب ابن عربی بر آن پایه ریزی شده است. سیر عوالم وجود نیز در این تبیین، متفاوت با دیدگاه ابن عربی بیان شده است.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
Analyzing the Ontological Foundations of Mystical Education based on Najaf Ashraf Educational School
Abstract:
The present paper answers to this question; Is there a unit approach in analyzing the ontological foundations of mystical education? The foundations of ontological mystical education have a pivotal role in other foundations like; epistemological foundations and anthropological foundations and other components like; educational principles, objectives and methods. Using a descriptive-analytic method and based on the teachings of Najaf Ashraf educational school, the current study seeks to expound the foundations of ontological mystical education as the most important educational component. Two important approaches in expounding the foundations of ontological mystical education; ((doubt in existence)) and ((doubt in arrival)) are put forth in this paper that the second one is considered to the main topic. The analysis of the topic in this paper is based on the holy Quran not based on mystic experiences, like the way Ibn Arabi school of thought is formed upon. The course of the world`s existence is also analyzed different from Ibn Arabi`s view.
References:
References:
- امام سجاد، 1376، صحيفۀ سجاديه، قم، الهادي.
- شريف رضي، 1414ق، نهج البلاغه، قم، هجرت.
- ابن ابي جمهور، 1405ق، عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية، قم، دار سيد الشهداء.
- ابن بابويه (صدوق)، محمد بن علي، 1384، التوحيد، تهران، ارمغان طوبي.
- ـــــ ، 1403ق، معاني الاخبار، قم، انتشارات اسلامي.
- ابن شعبه حراني، حسن بن علي، 1363، تحف العقول، قم، جامعه مدرسين.
- ابن طاووس، على بن موسى، 1376، الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق / مصحح: جواد قيومى اصفهانى، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
- ابن عربي، محيي‌الدين، 1994م، الفتوحات المکيۀ، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- ـــــ ، 1330ق، جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع، قم، رضي.
- ابوسعيد ابوالخير، 1376، مجموعه رباعيات، همدان، هنرآفرين.
- اعرافي، عليرضا، 1391، فقه تربيتي مباني و پيش‌فرض‌ها، قم، مؤسسه فرهنگي هنري اشراق و عرفان.
- بهاري همداني، محمد، 1380، تذکرة المتقين در آداب سير و سلوک، قم، نهاوندي.
- بهشتي، محمد، 1387، آراي انديشمندان مسلمان در تعليم و تربيت و مباني آن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- جامي، عبدالرحمن، 1370، نقد النصوص في شرح نقش الفصوص، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامي.
- جوادي آملي، عبدالله، 1393، تحرير رسالۀ الولايۀ شمس الوحي تبريزي، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1387، عين نضّاخ (تحرير تمهيد القواعد)، قم، اسراء.
- حافظ شيرازي، شمس‌الدين محمد، 1380، ديوان غزليات، به کوشش: خليل خطيب رهبر، تهران، صفي عليشاه.
- حسن‌زاده آملي، حسن، 1375، در آسمان معرفت، قم، تشيع.
- حسيني طهراني، سيدمحمدحسين، 1427ق، توحيد علمي و عيني، مشهد، مؤسسه ترجمه و نشر دورة علوم و معارف اسلام.
- ـــــ ، 1421ق، مهر تابان، مشهد، علامه طباطبايي.
- ـــــ ، 1417ق، الله‌شناسي، مشهد، علامه طباطبايي.
- ـــــ ، 1421ق، رسالة لب اللّباب در سير و سلوک اولي الالباب، مشهد، علامه طباطبايي.
- رهنمايي، سيداحمد، 1390، مکتب تربيتي علامه طباطبايي، قم، مؤسسه امام خميني.
- ـــــ ، 1387، درآمدي بر فلسفه تعليم و تربيت، قم، مؤسسه امام خميني.
- سبزواري، ملاهادي، 1413ق، شرح المنظومه، تعليقه: حسن حسن‌زاده آملي، تهران، ناب.
- سعادت‌پرور، علي، 1388، جلوه نور، تهران، احياء کتاب.
- صدرالدين شيرازي، محمد بن ابراهيم، 1981م، الحکمۀ المتعاليۀ في الاسفار العقليۀ الاربعۀ، بيروت، دار احياء التراث.
- ـــــ ، 1375، مجموعه رسائل صدرالمتألهين، تهران، حکمت.
- صفار، محمدبن حسن، 1404ق، بصائر الدرجات في فضائل آل محمد، قم، بي‌نا.
- طباطبايي، سيدمحمدحسين، 1417ق، الميزان في تفسير القرآن، قم، انتشارات اسلامي.
- ـــــ ، 1428ق، الانسان و العقيدة، تحقيق: صباح ربيعي و علي اسدي، قم، باقيات.
- ـــــ ، بي‌تا، الرسائل التوحيديۀ، بيروت، مؤسسۀ النعمان.
- ـــــ ، 1378، نهاية الحکمة، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1388، شيعه در اسلام، قم، بوستان کتاب.
- طبرسى، احمد بن على، 1403ق، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، مرتضي.
- طبرسي، فضل بن حسن، 1377، تفسير جوامع الجامع، تهران، دانشگاه تهران و مديريت حوزه علميه قم.
- ـــــ ، 1372، مجمع البيان في تفسير القرآن، تهران، ناصرخسرو.
- طوسي، محمدبن حسن، 1411ق، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، بيروت، مؤسسۀ فقه الشيعه.
- عبدالرزاق کاشاني، کمال‌الدين، 1385، شرح منازل السائرين، قم، بيدار.
- قاضي، سيدعلي، 1391، شرح دعاي سمات، تهران، مؤسسه فرهنگي مطالعاتي شمس‌الشموس.
- قونوي، صدرالدين، 1371، النصوص، تهران، مرکز نشر دانشگاهي.
- قيصري، محمد داود، 1375، شرح فصوص الحکم، به کوشش: سيدجلال‌الدين آشتياني، تهران، علمي و فرهنگي.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- کيلاني، ماجد عرسان، 1419ق، فلسفۀ التربيۀ الاسلاميۀ، بيروت، مؤسسۀ الريان.
- مجلسي، محمدباقر، 1423ق، زاد المعاد، بيروت، مؤسسۀ الاعلمي للمطبوعات.
- ـــــ ، 1403ق، بحار الانوار، بيروت، دار احياء التراث العربيه.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1390، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، تهران، مؤسسه فرهنگي مدرسه برهان.
- مصطفوي، حسن، 1368، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
- ملکي تبريزي، ميرزاجواد، 1369، رساله لقاء‌الله، قم، هجرت.
- ملکيان، عبدالرحيم، 1376، ديوان ناصح قمشه‌‌‌اي، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردي.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
مظلومی زاده، کمال، رهنمائی، سیداحمد، تحریری، محمدباقر.(1396) بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی «نجف اشرف». دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9(1)، 19-36
کمال مظلومی زاده؛ سیداحمد رهنمائی؛ محمدباقر تحریری."بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی «نجف اشرف»". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9، 1، 1396، 19-36
مظلومی زاده، کمال، رهنمائی، سیداحمد، تحریری، محمدباقر.(1396) 'بررسی مبانی هستی شناختی تربیت عرفانی بر اساس مکتب تربیتی «نجف اشرف»'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 9(1), pp. 19-36
