اسلام و پژوهش‌های تربیتی، سال پنجم، شماره دوم، پیاپی 10، پاییز و زمستان 1392، صفحات 29-56

    بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    محمدآصف محسنی (حکمت) / دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی / asif1354@gmail.com
    چکیده: 
    با توجه به ضرورت سامان دهی تعلیم و تربیت اسلامی، برخی محققان بر آن شدند کار را از اساس آغاز کنند و نخست «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» را سامان دهند، اما به دلیل رویکردهای گوناگونی که به «فلسفه»، «رابطة دین و فلسفه»، «منابع معرفت دینی» و غیره، وجود دارد، رویکردهای مختلفی، دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» به وجود آمده است. بررسی و نقد این رویکردها می تواند قوت و ضعف آنها را نشان دهد و به ارائة دیدگاهی جامع تر منجر شود. در این نوشتار، چهار رویکرد موجود دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» در جمهوری اسلامی ایران بررسی و نقد می شود و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که اولاً، برای تدوین «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی»، باید مأخذ اصلی آن منابع اسلامی (قرآن، سنت و عقل) باشد، اما در عین حال از علوم عقلی اسلامی، هم از نظر روش و هم از نظر محتوا و نیز از دستاوردهای معتبر تجربی استفاده شود؛ ثانیاً باب تعامل فعال و حقیقت جویانه با دیگر مکاتب فکری باز باشد؛ ثالثاً با توجه به میان رشته ای بودن «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» برای تدوین آن باید گشودگی روش شناختی را در پیش گرفت، اما روش اصلی، روش استنتاجی است که به انحای گوناگون می توان از آن استفاده کرد.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Review and Criticism of Positivistic Approaches to the Philosophy of Islamic Education in Islamic Republic of Iran
    Abstract: 
    Given the necessity of organizing Islamic education, some researchers tried to carry out this duty from its basic beginning and organize "the philosophy of Islamic education" first. However, there have been different approaches to "the philosophy of Islamic education" due to different approaches to "philosophy", "the relationship between religion and philosophy", "sources of religious knowledge", etc. A review and criticism of these approaches can show their merits and demerits and lead to a more comprehensive viewpoint. The present paper reviews and criticizes four existing approaches to "the philosophy of Islamic education" in Islamic Republic of Iran. It finally concludes that: 1- the main source for formulating "the philosophy of Islamic education must be Islamic sources (the Quran, tradition and intellect) while the method and content of Islamic intellectual sciences and valid empirical achievements should be used; 2- the way for active and truth-seeking interaction with other schools of thought should be prepared; 3- given the interdisciplinary nature of "the philosophy of Islamic education", methodological openness should be taken into consideration in formulating it. However, the main method is deductive method which can be used in different ways
    References: 
    References: 
    • ايرواني، شهين(1388)، رابطة نظريه و عمل در تعليم و تربيت، تهران علمي و فرهنگي.
    • باقري، خسرو(1382)، هويت علم ديني، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي.
    • ---(1389)، درآمدي بر فلسفه تعليم و‌ تربيت جمهوري اسلامي ايران، تهران، علمي و فرهنگي.
    • بهشتي، سعيد(1386)، زمينه‌اي براي بازشناسي و نقادي فلسفة تعليم و‌ تربيت غرب، تهران، اطلاعات.
    • ---(1388)، تأملاتي در فلسفة تربيت ديني از ديدگاه اسلام، در مجموعه مقالات همايش تربيت ديني در جامعه اسلامي معاصر، قم، موسسه امام خميني(ره).
    • ---(1389)، تأملات فلسفي در تعليم و تربيت، تهران، بين الملل.
    • جوادي آملي، عبدالله(1383)، شريعت در آئينه معرفت، قم، اسراء.
    • ---، عبدالله(بي¬تا)، مبادي اخلاق درقران، قم، مركز نشر اسراء.
    • جوادي، محسن(1375)، مساله ي «بايد» و«هست»، قم، دفتر تبليغات اسلامي.
    • ديناني، ابراهيم(1383)، عقلانيت و معنويت، تهران، موسسه تحقيقات و توسعة علوم انساني.
    • رهنمايي، احمد(1387)، درآمدي بر فلسفه تعليم و تربيت، قم، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني.
    • صادق زاده و همکاران(1391 )، مباني نظري تحول بنيادين در تعليم و‌ تربيت رسمي عمومي جمهوري اسلامي ايران، تهران،آموزش و پرورش.
    • عبدالرحمن نقيب، عبدالرحمان(1387)، روش‌شناسي تحقيق در تعليم‌و‌تربيت(رويکرد اسلامي)، ترجمة، نقد و اضافات، بهروز رفيعي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • علم الهدي، جميله(1386)، فلسفة تعليم و‌ تربيت رسمي از ديدگاه اسلام، تهران، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي.
    • علم الهدي، جميله(1388)، نظرية اسلامي تعليم و تربيت، تهران، دانشگاه امام صادق(ع)، وزارت آموزش و پرورش سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي.
    • علم الهدي، جميله(1384)، مباني تربيت اسلامي و برنامه‌ريزي درسي(براساس فلسفة صدرا)، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).
    • کيلاني، ماجد عرسان(1389)، فلسفة تربيت اسلامي، ترجمة بهروز رفيعي با مقدمة دکتر سعيد بهشتي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    • گروهي از نويسندگان(1377)، آراء دانشمندان مسلمان در تعليم و تربيت، تهران، سمت.
    • مصباح يزدي، محمد تقي(1376)، دروس فلسفه اخلاق، تهران، موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني.
    • -------(1378)، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبليغات اسلامي.
    • گروه نويسندگان زير نظر محمدتقي مصباح يزدي(1390)، فلسفه تعليم و‌ تربيت اسلامي، تهران، مدرسه.
    • مطهري، مرتضي(1386)، مجموعه آثار، چ يازدهم، تهران، صدرا.
    • مطهري، مرتضي(1371)، تعليم و‌ تربيت در اسلام، چاپ نوزدهم، تهران، صدرا.
    • 1-Barrow، R. (1995)، philosophy pf Education: Historical Overview، inTorsten، T. Neville Postlethwaite، The international Encyclopedia of Education. London: BPC Wheatson Lmt.
    • Hook، Sidney، (1956)، The Scope of philosophy of education، In Christopher J، Lucas، What is philosophy of Educatio?، U.S.A: Macmillan.
    • 2-Kandel، I.L، philosophy of Education. In Christopher J، Lucas، What is philosophy of Educatio?، U.S.A: Macmillan.
    • 3-Price، Kingsley، (1955) Is philosophy of Education Necessary?. In Christopher J، Lucas، What is philosophy of Educatio?، U.S.A: Macmillan.
    • 4-Smith، Philip. G، philosophy of Education، New York، 1965،
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسنی (حکمت)، محمدآصف.(1392) بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران. دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 5(2)، 29-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محمدآصف محسنی (حکمت)."بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران". دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 5، 2، 1392، 29-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسنی (حکمت)، محمدآصف.(1392) 'بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران'، دو فصلنامه اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 5(2), pp. 29-56

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    محسنی (حکمت)، محمدآصف. بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 5, 1392؛ 5(2): 29-56